2019-04-18 15:47:31

"Quê Việt" và kỷ niệm

Bài viết nhân dịp kỷ niệm báo Quê Việt tròn 20 tuổi (24/4/1999-2019)

     Tôi lớn lên và trưởng thành từ vùng quê "cây lúa" nên những thứ xa xỉ rất khó được lên ngôi. Sách, báo thời kháng chiến làm gì có để đọc. Học phổ thông chẳng có một quyển sách giáo khoa. Lên cấp II được bạn bè cho mượn mấy quyển "Thép đã tôi thế đấy", "Lôi Phong", "Truyện Kiều", "Chinh Phụ Ngâm" sướng như nhận được quà... quý lắm. Thời gian cứ trôi đi, tôi thích các môn học tự nhiên, còn học văn, sử, địa chỉ là đối phó cho có đủ chứng chỉ. Cuộc sống mới là trường học vĩ đại. Quê Việt là một trong những trường học của tôi và rất nhiều người khác. Hầu như ai cũng có chung suy nghĩ như vậy. Tôi cám ơn Quê Việt. Xin gửi những lời chúc mừng tốt đẹp đến Quê Việt nhân dịp kỷ niệm 20 năm ra số báo đầu tiên ở Ba Lan. "Bản tin" đầu tiên phát hành ngày 24-04-1999, sau đó đổi tên là "Quê Việt" ra mắt bạn đọc ngày 10.08.1999.

    Trước hết, hãy nói đến những người sáng lập ra tờ "Quê Việt". Tôi nhớ sau khi Hội Người Việt Nam tại Ba Lan "Đoàn kết và Hữu Nghị" được thành lập đầu năm 2009, một cuộc họp tại ĐSQ VN có khoảng trên 20 anh chị em quan tâm đến hoạt động văn hoá của cộng đồng tham dự đã thống nhất thành lập ban báo chí, chọn người vào Ban biên tập, tìm nguồn kinh phí. Ai nấy đều hồ hởi rất mong sớm có số báo đầu tiên..... Các anh chị đều là những người rất tâm huyết với sinh hoạt tinh thần của cộng đồng. Có người mang theo hành trang "đam mê văn học", có người từng học tập ở Ba Lan nên am hiểu nhiều hơn về văn hoá, tập quán và luật pháp Ba Lan. Có thể đóng góp được gì cho cộng đồng ai cũng sẵn sàng và xem đây như là một cách hướng về quê hương, dân tộc. Ngay từ buổi đầu khai báo, Quê Việt đã được khá nhiều cây bút không chuyên hưởng ứng. Cuộc mưu sinh ở mảnh đất "tuyết hoang" của người Việt với nhiều mảng đề tài khác nhau đã được các tác giả diễn đạt hấp dẫn qua những trang viết bằng nhiều thể loại như truyện ngắn, tùy bút, ký sự, thơ, ca, dịch thuật và nhanh chóng chiếm được cảm tình của độc giả.

     Quá trình làm báo là những chặng đường vừa làm vừa tìm kiếm phương thức cho thích hợp. Trước hết kinh phí để làm báo rất ít ỏi, nên BBT phải tính toán cho phù hợp. Ban đầu là những bản tin, lúc đó còn có những tờ tin khác như Phương Đông, Tương Lai..., nên các bản tin phát miễn phí. Sau khi có thêm tiền quảng cáo, Quê Việt in màu trông khá hấp dẫn, vừa bán, vừa biếu, có thêm kinh phí, đôi khi cũng biết động viên tác giả viết bài. Tốt nhất là giai đoạn Quê Việt có tài trợ của EU trong dự án "Hỗ trợ hội nhập của công dân Việt Nam". Khi kết thúc dự án thì báo Quê Việt thiếu kinh phí, ít lâu sau báo in phải dừng, chỉ còn Quê Việt điện tử. Dù trong hoàn cảnh nào thì BBT vẫn duy trì đều đặn bản tin cộng đồng. Nhiều hoạt động giao lưu, gặp gỡ, ngày lễ, Quê Việt đã tích cực đồng hành, cùng tham gia với các tổ chức khác. Phóng viên Quê Việt tuy chỉ là nghiệp dư nhưng cũng cố gắng đáp ứng một phần yêu cầu là cầu nối của cộng đồng Viêt Nam ở Ba Lan, cung cấp thông tin cho báo đài ở trong nước.

     Chặng đường 20 năm Quê Việt là những thăng trầm, là công sức đóng góp của các anh từ Tổng Biên Tập đầu tiên - anh Lê Huy Thọ (mất 2001) đến TBT trụ lâu dài nhất hiện nay anh Vũ Linh (từ 2001). Các anh rất xứng đáng được vinh danh vì những đóng góp "vô điều kiện" cho tờ Quê Việt. Các anh Phó TBT qua các thời kỳ Nguyễn Minh Thành, Trần Quốc Quân, Nguyễn Đức Hà, Nguyễn Xuân Nhung, Đào Công Ngoạn, Võ Văn Long cũng đã lăn lộn với tờ báo một cách thầm lặng với tất cả khả năng của mình. Các anh không chỉ là các phóng viên "tuỳ hứng" viết bài, đưa tin, mà còn là những người hoạt động cộng đồng tích cực. Các anh thư ký toà soạn - Chủ nhiệm Cao Đắc Hiển, Trần Hoài Văn, Nguyễn Minh Ngọc đến các thành viên BBT - Nguyễn Đính, Hồng Hải, Hà Minh Hiển, Lâm Hải Phong, Trương Đình Toe, Tố Trinh, Trần Quốc Quân, Hoàng Trọng Hà, Nguyễn Văn Thái, Trà My, Ngô Hoàng Minh, Nguyễn Hữu Viêm, Trần Trọng Hùng, Nguyễn Hồng Hoa, Kiều Kim Ánh, các anh, chị đại diện Quê Việt ở các tỉnh như Việt Nga, Hồng Hoa, Trực Chấp, Bùi Huy Phác,  Bùi Hùng, Trương Đình Toe, Nguyễn Lê Mai ... - là những cây bút "bất đắc dĩ" nhưng rất nhiệt tình tham gia biên tập, in ấn phát hành báo trong nhiều năm.

     Nghề làm báo nghiệp dư cũng chịu những áp lực vô hình. Mất thời gian với những sự vụ là đương nhiên chẳng ai tính toán. Tiền xe cộ đi lại, tốn giấy bút là chuyện vặt, nhưng được sự đồng thuận của vợ con mới là việc khó để hài hoà giữa việc "cơm áo, gạo tiền" với việc đi "ôm rơm" nặng bụng chuyện hàng xóm. Đi in báo, lấy tin là "làm dâu trăm họ" có phải lúc nào cũng thuận, được cả "thiên thời, địa lợi, nhân hoà" đâu? Có những bài báo khi viết phải đắn đo từng câu chữ vì liên quan đến các nhóm trong cộng đồng đang đấu tranh vì lợi ích. Có tin đồn bị "mua" để bảo vệ cho bên A làm ảnh hưởng đến bên B. Cũng có dư luận là "cánh tay nối dài" của nhà nước, của sứ quán. Bằng thời gian tất cả những suy đoán, dư luận đều được kiểm chứng rằng báo Quê Việt vẫn trung thành với tiêu chí: Sự thật, Đại chúng và Trong sáng.

     Quê Việt là "cuộc sống" của TBT Vũ Linh. Anh là người giữ lửa cho Quê Việt gần 20 năm nay. Anh đã gieo hạt cho vườn hoa Văn hóa Việt Nam ở Ba Lan nở rộ. Từ Quê Việt, các CLB Thơ, Trường tiếng Việt Lạc Long Quân, CLB Khiêu vũ, "Quỹ hỗ trợ hội nhập người Việt tại Ba Lan" lần lượt ra đời. Nhiều hoạt động khác luôn có Quê Việt đồng hành và có sự đóng góp không nhỏ của anh.

    Quê Việt là đam mê của Phó TBT, tổng thư ký Võ Văn Long. Anh vừa là người săn tin, ghi hình, phỏng vấn, viết bài, đăng bài trên các phương tiện truyền thông ở Ba Lan và cả về Việt Nam. Anh làm việc không biết thời gian, quên cả mệt nhọc để Quê Việt tồn tại. Vừa mới lấy tin tối hôm trước thì sáng hôm sau đã có bài trên báo. Hoạt động cộng đồng thì đa dạng, tổ chưc hội đoàn và sinh hoạt văn hoá, hiếu hỷ thì nhiều, có lúc trùng lặp, nên phải chạy xô, khi biết có sự kiện là anh lập tức đến để tác nghiệp. Một phóng viên không chuyên nhưng làm việc "miễn phí" hơn cả chuyên nghiệp, Võ Văn Long là "sự sống" của Quê Việt dù là báo in hay báo điện tử.

     Quê Việt bây giờ cũng có nhiều cây bút, dịch thuật, cung cấp thông tin về cộng đồng, thời sự về Ba Lan nhưng trên hết phải kể đến Gs Nguyễn Hữu Viêm. Anh về hưu đã sẵn sàng nhận công việc "con mọn" này. Anh thường xuyên cung cấp nhiều thông tin, kiến thức cần thiết và bổ ích, khó ai làm tốt hơn anh lúc này.

      Quê Việt là cái nôi cho bao nhiêu nhà thơ, nhà văn đi lên và trưởng thành ở Ba Lan. Có thể kể tên như nhà thơ lưỡng quốc Nguyễn Đình Dũng (Lâm Quang Mỹ), những hội viên Hội Văn học Việt nam như Lê Bá Thự, Tạ Minh Châu, Nguyễn Văn Thái, Nguyễn Chí Thuật, Nguyễn Thanh Thư và các nhà thơ, nhà văn (chuyên nghiệp và nghiệp dư) như Trần Hoài Văn, Trần Quốc Quân, Lê Thanh Bình, Lê Nhị Hồng, Nguyễn Thái Linh, Lan Hải Thu Quỳnh, Lâm Hải Phong, Nguyễn Minh Ngọc, Lợi Hồng Diệp, Thanh Hiên, Phương Lý....đều gắn bó mật thiết hoặc bắt đầu từ sân chơi bổ ích này, bắt đầu sáng tác, in bài trên Quê Việt. Nói chuyện với Minh Ngọc anh nói "tôi nên người là nhờ Quê Việt"... "Được giao lưu, học hỏi với các lớp người đi trước là bài học vỡ lòng, cho tôi thêm hành trang vào đời vững chắc".

     Quê Việt không chỉ được độc giả ở Ba Lan đánh giá cao - là món ăn tinh thần không thể thiếu được. Nhiều nhà văn, nhà thơ Việt Nam sang Ba Lan tham dự các buổi gặp gỡ, đọc những bài viết, các tác phẩm của Quê Việt đều có ấn tượng tốt về chất lượng, cả nội dung và hình thức. Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan, Uỷ ban về người Việt Nam ở nước ngoài, bộ Ngoại giao Viêt Nam đã có giấy khen, bằng khen cho báo Quê Việt - là thừa nhận sự đóng góp của báo cho công tác Cộng đồng, cho việc giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá, truyền thống Việt Nam ở nước ngoài.

     Chúng ta đã từng kỷ niệm 10 năm Quê Việt rất long trọng vào năm 2009. Có tới hàng trăm đại biểu trong và ngoài nước về tham dự với những lời chúc mừng tốt đẹp. Lễ kỷ niệm 20 năm báo Quê Việt (dự định vào cuối tháng 5/2019) sẽ càng có ý nghĩa hơn, đây phải là ngày hội của nhiều người tham gia làm báo và của đông đảo bạn đọc mến yêu, đã từng ủng hộ, tài trợ cho Quê Việt để có thể duy trì hoạt động và phát triển được cho đến ngày hôm nay.

Warszawa, 05/04/2019

Nguyễn Xuân Nhung

Sửa lần cuối 2019-04-18 14:20:09

Bình luận

Bình luận qua Facebook