Sputnik V vẫn chưa được Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) chấp thuận, nó vẫn đang trong quá trình kiểm định. Tuy nhiên, theo Carlo Martuscelli và Laurenz Gehrke viết trên tờ POLITICO: Không rõ liệu nó có đến châu Âu kịp thời để tác động đáng kể đến cuộc chiến chống dịch bệnh hay không, nhưng điều này đã không ngăn được một số chính phủ trong Liên minh ký kết các thỏa thuận riêng, phá vỡ chính sách chung của EU.
Thành công lớn nhất của Sputnik phải kể đến là vào tuần trước, nước Đức, cho đến nay vẫn ủng hộ cách tiếp cận chung của EU, đã tuyên bố sẽ bắt đầu các cuộc đàm phán với Moskva để tìm kiếm nguồn cung cấp vắc xin Sputnik.
Trước Đức, Hungary và Slovakia là những nước đã đặt hàng Sputnik. Và Thủ tướng Áo, Sebastian Kurz cũng đã thông báo cuối tuần trước rằng ông đã hoàn tất các cuộc đàm phán về việc mua một triệu liều vắc-xin của hãng này.
Trong khi các chính phủ châu Âu khác đang tránh né, những người chỉ trích Nga cho rằng Moskva đang cố tình sử dụng vắc-xin để gieo rắc chia rẽ. Người ta không tin những lời ủng hộ Sputnik, nói rằng vắc-xin không liên quan gì đến địa chính trị.
Điều quan trọng là sự ủng hộ của một số quốc gia châu Âu đối với vắc-xin Sputnik lại được đưa ra đúng vào lúc các chính trị gia EU đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về các hành động của Moskva ở các lĩnh vực khác - việc tập trung quân đội ở biên giới Ukraine và cách đối xử với thủ lĩnh phe đối lập Alexei Navalny, người có tình trạng sức khỏe trong tù được cho là đang xấu đi nhanh chóng .
Sputnik đã gây chia rẽ ngay cả trong nội bộ các chính phủ của một số nước châu Âu. Thủ tướng Séc Andrej Babiš rất muốn tận dụng vắc-xin Nga - và dường như ông ấy đã cam kết đến mức chính phủ của ông đã cách chức các bộ trưởng y tế và ngoại giao trong những ngày gần đây chỉ vì phản đối Sputnik.
Điều này cũng thấy từ tình hình hỗn loạn ở Séc. Và ngoạn mục hơn nữa là sự sụp đổ của chính phủ Slovakia vào tháng 3, xảy ra do quyết định của Thủ tướng Igor Matovič đặt mua 2 triệu liều Sputnik V. Cuộc khủng hoảng tiếp tục cho đến khi Matovič từ chức và trở thành Bộ trưởng Bộ Tài chính. Cơ quan quản lý dược phẩm của Slovakia từ chối phê duyệt lô vắc xin của Nga đã được vận chuyển về nước này với lý do là „Vắc xin này khác với vắc xin đã được phê duyệt trong thử nghiệm giai đoạn 3, được công bố trên tạp chí y khoa Lancet”. Việc từ chối của Cơ quan quản lí thuốc đã khiến Matovič tức giận, ông đã bay đến Moskva vào thứ Năm tuần trước để thảo luận về tình hình với RDIF(Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga). Và sau đó, theo một cách khá độc đáo, ông tuyên bố rằng Slovakia sẽ bỏ qua cơ quan quản lý thuốc của nước mình và sẽ đưa vắc xin đến phòng thí nghiệm của Hungary để kiểm tra.
Nghị Sĩ đảng Xanh của Đức Von Cramon-Taubadel, thành viên ủy ban đối ngoại của Nghị viện Châu Âu, cho biết: “Thật đáng lo ngại khi các chính trị gia Đức ngây thơ đến mức không hiểu chuyện gì đang xảy ra. Bà mô tả động thái của Đức là một "thảm họa địa chính trị" mà Điện Kremlin đang sử dụng để tăng cường chia rẽ trong cộng đồng. Trong khi đó, nhóm ủng hộ Sputnik tại Đức lại bác bỏ các cáo buộc, liên tục nói rằng động cơ của họ là không làm bất cứ điều gì khác ngoài việc ngăn chặn đại dịch.
Chính sách vắc xin
Các chuyên gia cảnh báo Moskva đang sử dụng Sputnik để theo đuổi các mục tiêu rộng lớn hơn của Nga kết hợp với một chiến dịch truyền thông tinh vi. Ngoài ra, một số chính trị gia châu Âu cho rằng quyết định đàm phán mua Sputnik của Đức có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến sự thống nhất của châu Âu.
Ngược lại, ông Dmitriev, người đứng đầu Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga (Russian Direct Investment Fund - RDIF) cho biết: “Người Nga đã tạo ra một loại vắc-xin tốt, họ muốn bảo vệ người dân của mình và cũng đóng một vai trò quan trọng trong phần còn lại của thế giới. - Việc nó gây ra nhiều xáo trộn chính trị cho thấy thực trạng đáng buồn của nền chính trị. Sự phổ biến toàn cầu của Sputnik đã có thêm động lực vào hôm thứ Hai sau khi cơ quan quản lý dược phẩm Ấn Độ phê duyệt việc sử dụng vắc-xin này. RDIF cho biết họ dự định sản xuất hơn 850 triệu liều vắc-xin Sputnik hàng năm ở Ấn Độ sau khi đạt được thỏa thuận với một số nhà sản xuất lớn.
Hiện nay, các chính trị gia trên khắp lục địa già đang chịu áp lực lớn trong việc phải làm điều gì đó do việc tiêm vắc xin tiến triển chậm chạp và bị chỉ trích rộng rãi. Cú đòn mới nhất đối với hành động này xảy ra vào thứ Ba khi Johnson & Johnson cho biết họ sẽ "chủ động trì hoãn" việc triển khai vắc-xin COVID-19 ở châu Âu, với lý do lo ngại về cục máu đông ở Mỹ.
Cuộc khởi nghĩa của các thủ lĩnh địa phương
Vắc xin của Nga cũng trở thành cái cớ cho các chính quyền địa phương ở các khu vực khác nhau đang cố gắng thực hiện các thỏa thuận của riêng mình, tách mình ra khỏi các kế hoạch của chính quyền trung ương.
Ở Tây Ban Nha, khu vực Madrid do chủ tịch bảo thủ Isabel Díaz Ayuso lãnh đạo, đã cố gắng có được Sputnik, đồng thời với việc thách thức chính phủ quốc gia do những người theo chủ nghĩa xã hội lãnh đạo.
Tại Đức, Bavaria đã công bố lệnh của mình mà không hỏi ý kiến của Berlin. Thủ tướng của bang, Markus Söder, nói với các phóng viên rằng Bavaria sẽ ký hợp đồng mua 2,5 triệu liều Sputnik. Trong khi đó, tại Pháp, Renaud Muselier, chủ tịch của vùng Provence-Alpes-Côte d'Azur, đã tuyên bố (trên tweet) vào hôm thứ Tư rằng ông đang chờ phân phối nửa triệu liều Sputnik.
Tại Ý, chủ tịch của khu vực Campania, Vincenzo De Luca, đã có động thái bỏ qua tham vấn chính phủ quốc gia khi quyết định ký một thỏa thuận được cho là sẽ đăt mua nửa triệu liều Sputnik.
Trong tất cả các trường hợp này, việc kí kết mua vắc xin Sputnik đều đi trước phê duyệt của Cơ quan quản lí thuốc châu Âu .
Áp lực đối với Đức
Bộ trưởng Y tế Đức Jens Spahn vẫn khẳng định rằng bất kỳ giao dịch mua bán nào cũng cần có sự chấp thuận của EMA. Nhưng EMA đưa ra lí do là hai loại vắc-xin Novavax và CureVac đã nộp đơn đăng ký trước Sputnik và hiện nay EMA vẫn chưa thể kiểm tra các cơ sở sản xuất vắc-xin của Nga.
Hiện tại, các chính trị gia Đức đang chịu áp lực đặc biệt trong việc tìm cách đẩy nhanh việc đưa vắc-xin vào trong năm bầu cử. Và nước Đức tiếp tục phải vật lộn với số lượng ca lây nhiễm vẫn còn cao, buộc chính phủ phải đưa ra các quyết định hạn chế đáng xấu hổ và không được người dân ủng hộ.
Katrin Boettger, giám đốc Viện nghiên cứu chính trị châu Âu có trụ sở tại Berlin, cho biết những hành động tìm kiếm vắc xin kiểu này là một cách để thu hút sự chú ý tích cực với bộ y tế trong bối cảnh những tin xấu về bộ này luôn ngự trị. Bất chấp tất cả các đảm bảo của Ủy ban Châu Âu, Đức cũng tương tự như nhiều quốc gia châu Âu khác có thể không đạt được định mức tiêm chủng dự định vào cuối mùa hè.
Nghị sĩ châu Âu Peter Liese cũng là phát ngôn viên y tế của Đảng Nhân dân châu Âu cho biết trước đây ông có hoài nghi về vắc xin này nhưng giờ thì tin rằng EMA sẽ chấp thuận Sputnik.
- Nếu chúng ta có một loại vắc-xin được EMA phê duyệt và chúng tôi thấy một cơ quan châu Âu nói rằng nó an toàn, thì làm sao chúng tôi có thể nói rằng chúng tôi từ chối nó chỉ vì lý do chính trị?. Điều đó cũng có ý nghĩa đối với cả EU vì cho đến nay không có gì chắc chắn rằng các nhà sản xuất vắc xin khác sẽ đáp ứng các cam kết của họ trong thời gian tới.
Nghị sĩ châu Âu người Rumani Cristian-Silviu Buşoi, là đồng chủ tịch của nhóm liên hệ về vắc xin tại Nghị viện Châu Âu lại có quan điểm khác. Ông cho rằng các báo cáo trên phương tiện truyền thông liên quan đến tính an toàn của vắc-xin như một lá cờ đỏ tiềm năng. Thực ra đã có báo cáo về 4 trường hợp tử vong và 6 trường hợp biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe sau khi tiêm Sputnik, nhưng các nhà chức trách Nga bác bỏ các báo cáo, nói rằng vắc xin này không gây ra một ca tử vong nào.
RDIF cũng đang cố gắng tránh xa các vấn đề an toàn liên quan đến các loại vắc-xin adenowirus của Johnson & Johnson và Oxford / AstraZeneca. Quỹ này cho biết không có trường hợp huyết khối xoang tĩnh mạch nào được báo cáo sau khi tiêm Sputnik.
Buşoi cũng nhấn mạnh rủi ro chiến lược tiềm tàng của việc sử dụng vắc xin: - Rõ ràng đây là cách Nga sử dụng như một công cụ chính trị. Nếu không, nó đã được sử dụng để tăng tỷ lệ tiêm chủng của Nga, vốn vẫn còn rất thấp, thay vì xuất khẩu ra nước ngoài.
Một nhà ngoại giao cấp cao của EU, sau khi chỉ ra sự hỗn loạn ở Slovakia về dữ liệu vắc-xin đã cho rằng việc Berlin thông qua Sputnik là không có ý nghĩa và chúc nước Đức "mọi điều tốt đẹp nhất”. Ông nói thêm: “Nhưng trong chính trị, trong nhiều trường hợp, ý thức về sức khỏe không liên quan nhiều đến việc thực hành cho sức khỏe.
Xuân Nguyên chuyển ngữ
(Nguồn: https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/sputnik-v-rosyjska-szczepionka-na-koronawirusa-zaszczepia-podzialy-w-unii/8rf3shp,79cfc278)
Bình luận