Cách thành cổ Gdansk chừng 40 km theo hướng đi về thủ đô Vac Sa Va. Thành Malbork hiện lên đẹp một cách cổ kính. Nhìn từ xa, màu đỏ của toà lâu đài cổ với những chóp nhà cao vút cùng với lớp tường cao xây bao bọc xung quanh nổi bật giữa bầu trời xanh, trông đẹp như một bức tranh. Đoàn du lịch chúng tôi dừng chân ở đây, vì đây là một trong những điểm của chương trình du lịch 4 ngày, 3 đêm do hội PNVN tại Balan tổ chức từ 23-26/7/2015.
Đoàn đã từng đến Thuỵ Điển và Đan Mạch, đã từng biết một số phong cảnh và cuộc sống của hai nước láng giềng thuộc Bắc Âu. Những kiến trúc của thời kỳ trước phục hưng nhìn ở các nước có nhiều nét giống nhau. Đặc biệt là các lâu đài và các nhà thờ Thiên Chúa Giáo. Đoàn chúng tôi gồm: Già, trẻ, gái trai gần 100 người, rồng rắn dắt díu nhau rời xe Car, hồ hởi quên cả mệt nhọc. Bởi họ biết sắp được chiêm ngưỡng thêm một địa danh nổi tiếng trên quê hương được xem như là Tổ Quốc thứ hai của mình. Mùa này đúng là mùa du lịch. Kẻ đi nước này, người đi nước nọ. Những ai không đi xa được đều cố đi gần, nhất là các ngày chủ nhật đẹp trời. Với người Balan, du lịch là một trong những sở thích đặc biệt của họ. Không hiểu có phải vì vậy hay không mà thành Malbork, chủ nhật hôm nay đông người tham quan và chụp ảnh. Điều đặc biệt này bởi ngày 26/7/2015, đúng dịp đang diễn ra" Festival"kỷ niệm pháo đài Malbork.
Chúng tôi chăm chú nghe giới thiệu, qua người phiên dịch. Những nét đặc biệt của thành cổ dần dần hiện ra như những thước phim chiếu lại. Thành Malbork, nằm ở phía đông tỉnh Pomorskie. Lâu đài được xây dựng vào thế kỷ 12-13( từ năm 1274). Đây là một lâu đài lớn nhất thế giới được xây hoàn toàn bằng gạch. Với diện tích lên đến 143 591m2, lâu đài là điển hình của một pháo đài thời Trung cổ. Chuyện kể rằng, vào thời xa xưa ấy, cuộc Thánh chiến của những người Thiên chúa giáo và những người ngoại đạo ngày càng quyết liệt. Những người nhân danh bảo vệ Chúa, luôn muốn tiêu diệt những kẻ báng bỏ đức tin của họ. Chính vì thế tất cả những ai ngoại đạo đều được coi là hiện thân của Quỷ Sa Tăng.
Cuối thế kỷ thứ 12, một dòng tu quân sự Đức thời Trung Cổ được thành lập. Nhân danh Chúa, họ thiết lập Giáo binh đoàn Thập tự chinh. Những hiệp sỹ mặc áo choàng trắng với chữ thập đen, mang tên" Hiệp sỹ Teuton" gánh trên vai mình trọng trách chính nhằm hỗ trợ các Kito hành hương đến Thánh Địa. Giáo đoàn Trung Cổ này nắm vai trò to lớn ở vùng Trung Đông. Họ quản lý thuế ở các bến cảng và độc quyền buôn bán hổ phách, một trong những tài nguyên rất có giá trị thời bấy giờ...Pháo đài Malbork được xây dựng theo đơn đặt hàng của dòng tu quân sự Đức.
Năm 1410, thành Malbork bị đốt cháy. Vì rằng sự lạm dụng của Giáo binh đoàn trong suốt thời kỳ này là chống lại các nước láng giềng theo đạo Cơ Đốc như Litva, Balan và cộng hoà Novgorod. Giáo binh đoàn đã đánh mất mục đích chính của mình tại Châu Âu. Chính vì vậy liên quân Balan-Litva đã đánh bại Giáo đoàn và làm suy yếu lực lượng này.
Cuộc chiến kéo dài suốt nhiều năm, pháo đài Malbork được củng cố và xây dựng lại vừa là nơi phòng thủ, vừa là bệnh viện chữa chạy cho các binh sỹ và những người già cô đơn. Trong suốt 13 năm từ năm 1454- 1466, cuộc chiến triền miên, đấy là cuộc Thập tự chinh lịch sử kéo dài nổi tiếng của các giáo phái. Năm 1466, Malbork chính thức thuộc về đất nước Balan nhờ sự thoả thuận của Vua Balan với đội quân đánh thuê của Giáo Phái. Quyền lợi của những kẻ đánh thuê này được Vua Balan trả cao hơn và thành Malbork về tay Vua Balan một cách dễ dàng.
Ngày nay, với chiều dài lịch sử, với ý nghĩa to lớn và đặc biệt với kiến trúc được giữ lại nguyên vẹn. Pháo đài Malbork được Unesko công nhận di sản thế giới vào tháng 12 năm 1997. Trong lâu đài vẫn còn giữ lại rất nhiều phòng với những áo giáp, cung tên, kiếm, đạn đá, áo giáp cho ngựa, yên ngựa.v.v.v...cùng dấu tích của các cuộc xung đột kéo dài hàng trăm năm. Những đồ dùng cho sinh hoạt hàng ngày, sự phân biệt đẳng cấp của các thủ lĩnh giáo hội với các chiến binh... Qua đấy hình như đâu đây cuộc chiến sinh tử trong pháo đài vẫn còn phảng phất. Chắc chắn trong đó lòng dũng cảm và tính đoàn kết thương yêu nhau của những chiến binh vẫn còn là những câu chuyện bí mật chưa được biết đến. Điều lý thú để các thế hệ mai sau tiếp tục tìm tòi.
...Phía ngoài thành, cuộc sống thời kỳ trung cổ đang được tái hiện lại. Những con chiến mã và các kỵ binh đang giao tranh nhau. Họ đánh nhau như những kẻ của hai phái khi vào trận. Những hình ảnh dũng mãnh được diễn lại như xa xưa...
Những lều nhỏ với thợ đúc kiếm, trang phục của họ thật thô sơ. Những trang sức bằng hổ phách, bằng kim loại được gọt dũa một thời đã từng là những đồ có giá trị...Cuộc sống hàng mấy trăm năm trước được những người dân tái hiện lại lôi cuốn du khách. Giữa cái hiện đại bằng máy chụp ảnh, quay vidio, điện thoại, ipad...có ẩn trong đấy lịch sử bi hùng của nhân loại. Thoang thoảng quanh đây hình như vẫn còn những tiếng rên la của chiến binh mình mẩy đầy thương tích. ...Một di tích, một thời kỳ đã qua được nhắc lại, hiện về như những thước phim. Thành Malbork không xa, các bạn nhớ dành thời gian ghé thăm và chiêm ngưỡng kỳ quan thế giới là vì thế... Đấy cũng là lý do để có những ngày" Fertival"đầy ý nghĩa về pháo đài cổ nổi tiếng này.
Vác Sa Va 26/7/2015
Nguyễn Mai Lê
Bình luận