Cử tri Ba Lan bỏ phiếu để thay đổi?

Andrzej Duda sau kết quả bỏ phiếu vòng hai cho ghế tổng thống ở Warsaw hôm 24/05

Ba Lan đạt mức tăng trưởng kinh tế gần như không bị gián đoạn trong 25 năm qua và là ước thành viên EU duy nhất tránh được suy thoái kinh tế sau cuộc khủng hoảng tài chính.

Ba Lan là một nền dân chủ trẻ nhưng ổn định và đã phát triển ngày càng tự tin trên chính trường châu Âu. Cả thành phố và nông thôn của nước này đang được thay da đổi thịt nhờ hàng tỷ euro từ Brussels.

Vậy tại sao người Ba Lan bỏ phiếu cho sự thay đổi?

Ba Lan đang đuổi theo mức sống Tây Âu nhưng hiện vẫn còn nghèo hơn.

Y tế công cộng bị thiếu vốn và hệ thống thuế làm ảnh hưởng tiêu cực tới người có ít thu nhập hơn.

Thật khó để kết hợp vừa nuôi con vừa đi làm vì thiếu các phương tiện chăm sóc trẻ và sinh viên tốt nghiệp trẻ cảm thấy khó tìm được một công việc phù hợp với kỹ năng của họ.

Thất nghiệp trong giới trẻ là trên mức trung bình của OECD là 24% và người Ba Lan biết họ có thể kiếm được nhiều tiền hơn ở Đức và Anh. Hơn hai triệu người Ba Lan đã rời đất nước kể từ khi Ba Lan gia nhập EU vào năm 2004.

Ngoài ra giới cử tri trẻ tuổi cũng thấy rằng các chính trị gia bị xa rời thực tế.

Đó là lý do tại sao Pawel Kukiz, một cựu nghệ sỹ nhạc sĩ rock từng lập một ban nhạc có tên gọi là "Những bầu vú", đã giành được 20% số phiếu trong vòng đầu tiên của cuộc bầu cử bằng cam kết trẻ hóa chính trị Ba Lan.

Tại vòng hai, Andrzej Duda một khuôn mặt mới chưa bị tì vết, người chỉ mới 17 tuổi khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ vào năm 1989, đã thành công từ việc gặt hái sự bất mãn trong quần chúng khi thu thập được ủng hộ cho mình.

Vị Dân biểu Âu châu 43 tuổi thuộc cánh hữu về xã hội nhưng lại thiên tả về kinh tế của đảng Luật pháp và Công L‎ý (PiS) đã đánh bại một tổng thống nổi tiếng, người mà chỉ hai tháng trước đây, có vẻ như đã nắm chắc nhiệm kỳ thứ hai.

Pawel Kukiz từng là một ca sỹ nhạc Rock

Giải quyết những mối quan ngại của cả giới trẻ và những người có tuổi, tân tổng thống hứa sẽ tăng lương và bãi bỏ một luật bị phản đối nhiều tăng độ tuổi nghỉ hưu lên 67. Ông cam kết sẽ hỗ trợ nhiều hơn cho nông dân và chỉ vào các tác động độc hại của tham nhũng đối giới tinh hoa chính trị.

Ông Kukiz thừa nhận các vấn đề tài chính của cha mẹ còn trẻ và đề xuất hỗ trợ tài chính cho những gia đình đông con hơn.

Ông ghi điểm cao nhất trong số ứng viên của đảng Luật pháp và Công Ly tại các tỉnh miền Đông nghèo của Ba Lan. Tuy nhiên, ông cũng thu lượm được phiếu trong giới trẻ.

Có những sai lầm trong chiến dịch của mình, chẳng hạn như khi ông chỉ trích Tổng thống Komorowski về thất bại của mình để bảo vệ uy tín của Ba Lan trong cuộc thảm sá Jedwabne trong Thế chiến Hai.

Năm 1941, dân làng Ba Lan tại Jedwabne, có lẽ theo sự xúi giục của Đức quốc xã, đã vây bắt hơn 300 người Do Thái gần đó và đốt thiêu sống họ trong một nhà kho.

Điểm mà ông Duda muốn nói là việc chỉ trích những người kể như sai lầm khi nói rằng Ba Lan cộng tác với Đức quốc xã.

Ông Duda sinh trưởng từ Krakow và sau này học luật tại Đại học Jagiellonian của thành phố này, nơi ông kết hôn với Agata khi phải lòng nhau trong trường. Cặp vợ chồng này có một con gái Kinga 20 tuổi.

Ông là một người yêu nước và vững tin về liên minh của nước này với Mỹ và NATO và muốn NATO đặt căn cứ thường trú tại Ba Lan. Về châu Âu, ông nói Ba Lan phải bảo vệ lợi ích quốc gia của mình và không nên dùng đồng Euro.

Ông cũng hỗ trợ tái khởi động các ngành công nghiệp Ba Lan, vốn dựa chủ yếu vào nguồn than gây ô nhiễm, thậm chí nếu chiến lược này này có nghĩa là rút khỏi chính sách khí hậu của EU.

Giống như nhiều người Ba Lan, ông là người có quan điểm bảo thủ về xã hội. Ông là người theo Công giáo La Mã và phản đối phá thai, hôn nhân đồng tính và thụ thai bằng ống nghiệm. Năm 2012, ông ủng hộ một dự luật đề nghị bắt giam các bác sĩ mà thực hành hoạt động này.

Giới giám mục Ba Lan là một trong những nhóm đầu tiên chúc mừng ông.

Adam Easton - Warsaw

Theo BBC