Ở Ba Lan đang diễn ra cuộc vận động bầu cử Chính quyền địa phương trên toàn quốc đươc tổ chức vào ngày 21 tháng 10 năm 2018. Kết quả bầu cử lần này có ý nghĩa to lớn đ/v việc phân chia quyền lực trong hệ thống đa đảng của Cộng hòa Ba Lan.
Bầu cử Chính quyền địa phương tại Ba Lan có thể chia phân chia thành hai bình diện có tính nguỵên tắc::
Bầu cử các Cơ quan quyết nghị và kiểm tra của Chính quyền tự trị địa phận, như các Hội đồng xã – rada gminy, các Hội đồng huyện – rada powiatu và các Hội đồng tỉnh – sejmik województwa, và
Bầu cử các Cơ quan hành pháp một người, như các Xã trưởng – burmistrz, các Huyện trưởng – wójt và các Chủ tịch thành phố – prezydent miasta.
Ngoài ra, theo phân cấp hành chính tại Ba Lan, Quận – dzielnica thuộc đơn vị hành chính bậc ba – Xã-Thành phố – gmina miejska. Quận trưởng cũng thuộc hàng Burmistrz.
Ngoại lệ, ở Vác-sa-va, các Quận trưởng đều do các Đại biểu Hội đồng quận bầu ra (chứ không do Cử tri trực tiếp bầu ra).
Ở Ba Lan bầu cử Chính quyền địa phương được tổ chức trên những nguyên tắc dân chủ: phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín.
Trong bầu cử lần này các Cử tri sẽ bầu ra cả hai Cơ quan Chính quyền, thuộc Chính quyền địa phương của mình, cho nhiệm kỳ 5 năm tới (cho đến nay vẫn là 4 năm). Hơn nữa, mỗi chức vị của Cơ quan hành pháp chỉ có thể dành cho một người không quá 2 nhiệm kỳ.
Riêng ở cấp Tỉnh, Tỉnh trưởng – wojewoda – do Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng bổ nhiệm và miễn nhiệm, theo đơn của Bộ trưởng có thẩm quyền hành chính công. Hội đồng tỉnh là Cơ quan tự trị của Tỉnh không được hỏi ý kiến về Ứng cử viên dự kiến nắm giữ cương vị Tỉnh trưởng. Tỉnh trưởng chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng, là Cơ quan Hành chính Nhà nước tại Ba Lan. Trong tình trạng Luật bắt buộc hiện nay của Cộng hòa Ba Lan, Tỉnh trưởng là Cơ quan Hành chính Chính phủ mang tính địa phương trong Tỉnh và là Người đứng đầu của Hành chính Chính phủ phức hợp trên địa bàn Tỉnh.
Quyền bầu cử: Mỗi Công dân Ba Lan và Công dân của nước thuộc EU, không phải là Công dân Ba Lan, mà muộn nhất trong ngày bỏ phiếu, vừa tròn 18 tuổi và định cư trên lãnh thổ hoạt động của Hội đồng đã cho, đều có quyền bầu cử Hội đồng này.
Quyền ứng cử: Trong bầu cử Chính quyền địa phương, quyền ứng cử là dành cho các Công dân Ba Lan, mà muộn nhất trong ngày bỏ phiếu, tròn 18 tuổi. Duy nhất, trong bầu cử Xã trưởng, Huyện trưởng hoặc Chủ tịch thành phố, các Ứng cử viên được yêu cầu phải là người có quyền bầu cử Hội đồng và muộn nhất trong ngày bỏ phiếu, tròn 25 tuổi.
Trong bầu cử vào Hội đồng xã, ngoài các Công dân Ba Lan, các Công dân của các nước khác của EU, định cư trên địa phận của xã đã cho, cũng có thể ứng cử.
Danh sách Ứng cử viên: Các Ứng cử viên được trình báo trong dạng danh sách ứng cử viên. Mỗi danh sách Ứng cử viên được trình báo, phải được ủng hộ bằng danh sách các chữ ký tương ứng của các Cử tri kèm theo họ tên, địa chỉ cư trú cùng với số định danh PESEL của họ. Cụ thể:
Trong bầu cử vào Hội đồng xã dưới 20 000 cư dân, danh sách phải có ít nhất 25 chữ ký; trên 20 000 cư dân – ít nhất 150 chữ ký,
Trong bầu cử vào Hội đồng huyện – 200 chữ ký,
Trong bầu cử vào Hội đồng tỉnh – 300 chữ ký.
Bầu cử vòng hai: Ở Ba Lan, trong bầu cử Chính quyền địa phương, Xã trưởng, Huyện trưởng và Chủ tịch thành phố đều được bầu trực tiếp, có nghĩa là, Cử tri trực tiếp bỏ phiếu đến Ứng cử viên. Do đó, Trong trường hợp, khi không một Ứng cử viên nào giành được quá nửa số phiếu bầu có giá trị, thì bầu cử vòng hai sẽ được lệnh thưc hiện. Theo quy định, bầu cử vòng hai được tổ chức sau cuộc bỏ phiếu lần thứ nhất 2 tuần, có nghĩa là vào 04 tháng 11 tới.
Nguyễn Quỳnh Giao
Bình luận