2019-08-19 07:33:47

Con số về lương theo Tổng cục Thống kê (GUS). Nhiều người Ba Lan tức điên khi nghe mức lương tháng trung bình của họ là 5000 zł


4839 złoty và 24 grosz là mức lương trung bình trong quý II năm nay – GUS thông báo cách đây vài hôm. Đối với nền kinh tế, các nhà kinh tế, các nhà phân tích và nói chung đối với mọi người có liên quan đến kinh tế vĩ mô thì vấn đề mấu chốt là con số này tăng hơn năm ngoái 7%. Như vậy mức lương tăng và tăng nhanh hơn trượt giá, bởi vì lạm phát chỉ có 3%, tức lương tăng thực tế và rõ ràng. Và chỉ có thế. Chấm hết.

Ngược lại, với một nhóm đông người hơn và không làm chuyên môn về thống kê, khi nghe mức lương trung bình là 4839 zł, chắc chắn lại có suy nghĩ theo kiểu này „bố láo, phần lớn người Ba Lan có mức lương thấp hơn nhiều”. Và họ cũng có lý, bởi vì trong thực tế – số trung bình không phải là số trung vị (mediana).

Nếu ví dụ trong một nhóm có mười người nào đó có một người có lương là 500 nghìn, còn chín người còn lại có lương 1800 zł, thì trong nhóm này mức lương trung bình sẽ là 51,6 nghìn złoty, cao hơn 28 lần so với 90% số người trong nhóm.

Nhân tiện, tôi muốn bạn chú ý đến một điều thú vị về thống kê khác mà theo tôi, nó còn khó nhận biết hơn.

Khi giảm biên chế ta cũng tăng mức lương

Bạn hãy tưởng tượng có một hãng 10 người. Hai người lương 10 nghìn, hai người khác lương 7 nghìn złoty, ba người có thu nhập 3500, hai người lương 2500 còn một người có lương 1800 zł.

Vậy mức lương trung bình của hãng này là 5130 złoty (vì tổng số lương là 51300 cho 10 người). Giả sử có khủng hoảng và tình hình khó khăn. Hãng thải hồi hai người: người lương 1800 và một người mức lương 3500. Còn tất cả mọi người khác đều nhất trí là cho đến khi khủng hoảng kết thúc, họ chịu nhận kém đi 10% lương. Vậy bây giờ ta có hãng 8 người làm việc và có thu nhập: hai người 9000, hai người 6300, hai người 3150 và hai người nhận 2250.

Và bây giờ bạn chú ý này: lương trung bình của hãng giờ là 5175 złoty, TĂNG 45 złoty so với trước khi có các thay đổi (bây giờ tổng lương là 41400 PLN cho 8 người). Vậy sẽ có khả năng xảy ra là tất cả mọi người trong hãng đều bị thụt lương, mà mức lương trung bình của hãng không giảm mà vẫn tăng. Có thú vị không bạn?

Tất nhiên, đây là hệ quả của việc hãng thải hồi hai người thu nhập thấp, có mức lương dưới trung bình. Còn nếu hãng thải người lương 10 nghìn thì tất nhiên mức lương trung bình sẽ giảm, ngay cả khi tất cả những người còn lại được tăng thêm lương 100 złoty mỗi tháng.

Hãy lưu ý đến mẫu số!

Các điều nói trên trong phạm vi của một nền kinh tế khá lớn ví dụ như Ba Lan có thể xảy ra rất thường xuyên. GUS tính mức lương trung bình hàng tháng theo số liệu ở một thời điểm và con số họ nêu ra là đúng. Nhưng ẩn sau đó là vô vàn hiện tượng và các quyết định khác nhau ở hàng triệu các hãng.

Từ đó ta suy ra một điều là nên chú ý đến mẫu số. Phần lớn các dữ liệu mô tả nền kinh tế là một tương quan tỷ lệ giữa hai thứ nào đó, về mặt toán học nó chỉ là phép chia hay một phân số. Trong một thế giới mà mọi thứ được đơn giản hóa mạnh như vậy, ta rất dễ quên là trong một nền kinh tế sống động không chỉ tử số mà mẫu số cũng luôn luôn thay đổi.

Tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng vì nhiều người mất việc hơn, nhưng khi đó thì mẫu số tức số người đang có hoạt động nghề nghiệp lại giảm. Nợ công của nhà nước có thể tăng nếu giá trị định danh của nợ công lên cao, nhưng nếu GDP của quốc gia lại tăng nhanh hơn thì tỷ số giữa nợ với GDP lại giảm.

Lãi của hãng có thể giảm đi nếu tiền lãi ít, nhưng lãi lại có thể tăng nếu thu nhập tăng nhanh hơn. Lương trung bình trong nền kinh tế có thể tăng khi mọi người được tăng lương, nhưng cũng cả khi có nhiều người sang làm việc trong các ngành lương cao hơn và rời khỏi các ngành có mức lương thấp. Nếu mọi giáo viên ở Ba Lan đột nhiên trở thành thợ mỏ thì mức lương trung bình sẽ tăng ngay. Theo tôi điều này còn thú vị hơn mọi chuyện tiếu lâm về thống kê khác, ví dụ như trung bình thì một người và một con ngựa trên cánh đồng có bao nhiêu chân.

Ông Rafał Hirsch – là một nhà báo kinh tế, được nhiều giải thưởng như của Ngân hàng Quốc gia Ba Lan NBP (Nhà báo quốc tế tốt nhất của năm 2008) và của Hội các nhà đầu tư tư nhân (giải Heros Rynku Kapitałowego 2012). Cộng tác viên của TVN CNBC và next.gazeta.pl. Hiện là cộng tác viên của „Dziennik Gazety Prawnej” và đài Tok FM.

QV (https://www.msn.com/pl-pl/wiadomosci/opinie/dane-o-wynagrodzeniach-gus-polacy-dostają-szału-jak-słyszą-że-zarabiają-5000-zł-miesięcznie/ar-AAFS04a?MSCC=1565954877&ocid=spartandhp)

Sửa lần cuối 2019-08-19 05:33:33

Bình luận

Bình luận qua Facebook