Ủy ban Bầu cử Quốc gia đã công bố kết quả chính thức cuộc bầu cử Quốc hội và Thượng viện hôm chủ nhật 13/10/2019 vừa qua. Đảng Luật pháp và Công lý PiS đã giành đủ số ghế trong Quốc hội để có thể tự nắm quyền trong một nhiệm kỳ tiếp. Các đảng có kết quả như sau: PiS: 43,59% (235 ghế), tiếp theo là Liên minh Công dân KO: 27,4% (134 ghế), Cánh tả- SLD, Wiosna, Razem: 12,56% (49 ghế), Đảng Nông dân PSL: 8,55% (30 ghế) và Liên đoàn Tự do và Độc lập: 6,81% (11 ghế) sẽ có ghế trong Quốc hội.
Như vậy mặc dù đảng PiS chiến thắng nhưng có hai điểm yếu có thể có ý nghĩa quan trọng, nhất là trong năm 2020 sắp tới vì cuộc chiến giành quyền lực ở Ba Lan vẫn chưa kết thúc.
Liên minh cánh hữu có đa số trong Quốc hội, cho phép tự cầm quyền ở Ba Lan nhưng phải có một điều kiện nữa, đó là trong Phủ Tổng thống họ phải có một chính trị gia thân thiện với cánh mình. Tổng thống Ba Lan có một công cụ rất mạnh mà Hiến pháp cho phép. Nó có thể gây khó khăn cho Chính phủ vì tổng thống có quyền phủ quyết mọi dự luật (zawetować).
Khi đó Quốc hội cũng có quyền bác bỏ phủ quyết ấy, nhưng phải có đa số 3/5 phiếu với sự có mặt ít nhất của một nửa con số các nghị sỹ tham gia bỏ phiếu. Nói một cách đơn giản, nếu Quốc hội họp đủ người thì phải có 276 phiếu đồng ý. Nếu Quốc hội không có đủ đa số cần thiết thì đạo luật ấy không được đưa ra áp dụng.
Do vậy, vào cuối mùa xuân năm 2020 thì phe đối lập sẽ có một cơ hội nữa để giảm bớt nỗi đau thua cuộc hôm 13/10 vừa qua. Nếu trong cuộc bầu cử Tổng thống trong năm tới họ có thể đánh bại ứng cử viên của Liên minh Cánh hữu mà chắc sẽ là đương kim Tổng thống Andrzej Duda thì họ có thể gây khó khăn cho sự độc quyền của PiS và đồng thời có điểm tựa cho cuộc bầu cử Quốc hội lần sau vào năm 2023.
Cuộc bầu cử vào Thượng viện ở Ba Lan được tổ chức theo nguyên tắc khác với bầu cử vào Quốc hội. Các ứng viên tranh phiếu trong các vùng một ghế (okręgi jednomandatowe) và người thắng được tất cả. Phe đối lập giành thắng lợi nhờ đã thống nhất thỏa thuận kết hợp với nhau trong lúc tranh cử (pakt senacki) để chạy đua giành 100 ghế Thượng nghị sỹ. Họ dành được đa số mặc dù trong phạm vi toàn quốc thì đảng PiS giành được nhiều phiếu nhất. Kết quả cuối cùng tại Thượng viện thì đảng PiS có: 48 ghế; KO 43 ghế; PSL: 3; Cánh tả- SLD, Wiosna, Razem: 2 và 4 thượng nghị sỹ độc lập.
Như vậy trong thực tế nó có ý nghĩa ra sao? Trong quá trình lập pháp, Thượng viện có thể đưa các điểm bổ sung vào các luật Quốc hội thông qua hay có thể bác bỏ toàn bộ các luật ấy. Khi đó, Quốc hội có quyền chống lại ý muốn của các Thượng nghị sỹ, bác bỏ các thay đổi của họ nếu có đa số tuyệt đối với sự có mặt của ít nhất của một nửa số đại biểu. Tuy nhiên, khi phe đối lập có đa số, họ có thể gây khó khăn cho chính phủ đang nắm quyền bằng cách kéo dài quá trình thông qua các luật.
Không thể thay đổi được Hiến pháp
Nhân tiện cũng nhắc là ước mơ của ông Jarosław Kaczyński về việc thay đổi Hiến pháp đã không thành hiện thực. Để có thể thay đổi Hiến pháp, phải có 2/3 số phiếu tức phải có 307 phiếu. Với bối cảnh chính trường như hiện nay, với hệ thống bầu cử và phương pháp tính đổi số phiếu bầu sang số ghế trong Quốc hội đang được áp dụng, khó mà có đảng nào có thể đạt được con số đa số lớn như vậy cho phép làm được điều này.
QV (https://www.msn.com/pl-pl/wiadomosci/polska/pis-wygrał-ale-są-dwa-haczyki-to-może-im-pokrzyżować-plany/ar-AAIKbMt?MSCC=1571121873&ocid=spartandhp#page=1)
Bình luận