2020-03-23 19:55:36

Bà đốc tờ Grażyna Cholewińska: Chúng tôi không thể tăng số lượng test xét nghiệm, bởi vì không có người làm

 Dr. Grażyna Cholewińska

Ở Ba Lan chúng ta có quá ít các phòng xét nghiệm chuyên về xét chẩn phân tử. Phòng xét nghiệm của Bệnh viện Lây nhiễm Tỉnh ở Vác-sa-va là lớn nhất ở Ba Lan và trong một ngày đêm chỉ thực hiện được từ 100 – 120 test xét nghiệm. Không thể nhiều hơn được, bởi vì chỉ có ba chuyên viên xét nghiệm thí nghiệm, có một thiết bị để xét nghiệm và chu trình công nghệ kéo dài vài tiếng đồng hồ. Không thể làm nhiều hơn được – bà đốc tờ Grażyna Cholewińska, chuyên gia tư vấn tỉnh thuộc lĩnh vực các bệnh lây nhiễm, nói.

Cuộc sống của Bà bây giờ là như thế nào?

Tôi thường làm việc từ 12-14 tiếng (mỗi ngày). Ngoài ra, tôi cũng là một bác sĩ tích cực bên các bệnh nhân, tôi cũng thực hiện nhiều chức năng khác nữa. Tôi là trưởng khoa trong bệnh viện, nơi nhận các bệnh nhân có coronavirus. Tôi là chuyên gia tư vấn (cấp) tỉnh trong lĩnh vực các bệnh lây nhiễm. Tôi thực hiện chức năng chuyên gia trong nhiều hội đồng và nhóm. Việc tôi đầy tay. Không chỉ các công việc y tế, mà cả về chuyên gia, cấp/xuất đánh giá. Những cái đó (đang) chiếm hết thời gian của tôi, chúng đòi hỏi nhiều công sức và nhiều suy tư.

Vậy là Bà đang ở trên đầu chiến tuyến. Nó trông như thế nào?

Mỗi một ngày đều khác nhau, mỗi một ngày đều mang đến cho chúng tôi những vấn đề mới cần giải quyết và những thách thức mới, khó đoán trước được. Hiện nay ở Vác-sa-va có 2 chủ thể dành cho chữa trị chuyên, tức là Bệnh viện Lây nhiễm Tỉnh ở quận Wola và Bệnh viện của Bộ Nội vụ và Hành chính (MSWiA - ở phố Wołoska – người dịch). Hiện tại thì đây là những bệnh viện đồng nhất, thực hiện chức năng của các bệnh viện lây nhiễm, và chúng đang nhận các bệnh nhân nghi ngờ có coronavirus. Điều này đòi hỏi phải chuyển đổi lại cơ cấu các chức năng mà từ trước đến nay chúng vốn có, và như vậy là cần phải mất rất nhiều công sức trong vấn đề kho-tải (logistyka). Cần phải xây dựng những tuyến hành lang giao thông để sao cho: 1 tuyến là lối đi vào bệnh viện, còn tuyến thứ 2 là lối đi ra. Các xe ô tô vận tải thì lại đi tuyến khác.

Tình hình hiện nay ở trong Bệnh viện Lây nhiễm Tỉnh là như thế nào?

Ở trong bệnh viện của tôi, ở phố Wolska, thì ngày đằng sau bốt canh cổng (portiernia) người ta đã lắp đặt 2 chiếc lều lớn màu da cam. PCCC (straż pożarna - Phòng cháy chữa cháy) trực tiếp trông nom điều hành chúng. Ở đó diễn ra cuộc xếp loại sơ khởi cho bệnh nhân. Cô y tá sẽ cho mỗi bệnh nhân 1 tờ khai, và bệnh nhân phải điền vào, phải liệt kê ra đã tiếp xúc với những ai, đã ở những đâu trong thời gian gần đây, đã hành trình ở đâu. Phải tỏ rõ rằng đã có những triệu chứng của viêm nhiễm, mà nó gây ra nghi ngờ về coronavirus, tức là có nhiệt độ trên 38 độ, có bị ho, khó thở, khó chịu trong người, suy yếu. Bệnh nhân ghi lại các dữ liệu để liên lạc; số ĐT, e-mail. Cô y tá sẽ đo nhiệt độ cho bệnh nhân, dùng pulsoksymetr để kiểm tra mức độ cấp đủ hoặc thiếu oxy cho cơ thể. Nếu có tham số nào đó bị rối loạn, hoặc nếu trong phiếu khai bệnh nhân đã ghi vào là: mới trở về từ Italy hoặc từ Áo, hoặc từ nơi mà đang có dịch, hoặc xác nhận rằng đã tiếp xúc với người đã bị test xét nghiệm dương tính, vậy thì người bệnh nhân này sẽ được đưa đi bằng một hàng lang tương thích để đến phòng nhập viện. Tại thời điểm này, (tất cả) các khoa của bệnh viện đều đang được chuyển đổi cơ cấu để trở thành các phòng nhận bệnh nhân. Ở đó không có bệnh nhân nào có các căn bệnh lây nhiễm khác. Các bệnh nhân từ lều lớn được trực chỉ về thẳng nơi tách biệt (izolatka); họ sẽ đi vào bằng một lối riêng. Đội ngũ y tế – cô y tá, bác sĩ trực ban đều ở phía bên ngoài các cánh cửa kính. Để gặp bệnh nhân họ phải mặc những bộ quần áo bảo hộ đặc biệt. Họ sẽ đeo kính kiểu trượt tuyết hoặc mặt nạ kiểu mũ sắt hiệp sĩ (przyłbica). Ngoài ra còn thêm chiếc khẩu trang che mặt có một lưới lọc đặc biệt, nó không cho các phân tử không khí, có thể mang theo vi rút, đi qua.

Bệnh viện có tất cả mọi thứ ấy à, không thiếu gì chứ?

Bệnh viện của chúng tôi thì có, bởi vì đây là bệnh viện tuyến đầu. Bệnh viện MSWiA thì tệ hơn, tôi đã nói chuyện với ông giám đốc BV đó, ông ta nói rằng: chỉ còn một tý chút nữa thôi là chúng tôi sẽ bị thiếu trang thiết bị. Chuyện gì sẽ xảy ra vào tuần sau, hoặc sau 2 tuần nữa, khi mà dịch bệnh sẽ tiến triển đến mức cao hơn, đấy là một ẩn số. Hiên nay thì các cơ quan có thẩm quyền, nghĩa là bộ, là các tỉnh trưởng, các chính quyền tự quản, tất cả các phía đều đang cố gắng mua (thiết bị) theo khả năng của mình, nhưng nó cần một khoảng thời gian. Ở đây là vài tuần, ở đâu cũng đều phải có qui trình, về tài chính, về kho-tải (logistyczne), mà thời hạn thực hiện các hợp đồng kể từ lúc đặt hàng, thì rất là dài.

Có lẽ cái thời gian này (đã) không còn nhiều nữa.

Phải rồi, không còn thời gian nữa đâu. Chính vì vậy mà các bệnh viện nhỏ ở cấp huyện có thể sẽ gặp nhiều khó khăn.

Bà đốc tơ ạ, nếu như tôi mà có các triệu chứng như: sốt cao, bị ho, khó thở và tôi sẽ đến bệnh viện, thì tôi có được làm test xét nghiệm coronavirus ngay không?

Nếu bệnh nhân mà có các triệu chứng (như vậy), thì bất chấp tất cả, sẽ được nhận, được bác sĩ khám và được lấy mẫu phẩm bệnh để xét nghiệm. Ta hãy quay lại vấn đề tại thời điểm, khi bệnh nhân được đưa đến điểm tách biệt của bệnh viện (szpitalna izolatka), ở nơi mà bệnh nhân sẽ chờ bác sĩ, y tá. Một lần nữa bác sĩ sẽ thẩm vấn kĩ càng (dokładny wywiad), sẽ khám bệnh nhân, nữ y tá sẽ lấy mẫu bệnh phẩm từ mũi và cổ họng của bệnh nhân vào 2 ống nghiệm, rồi chuyển chúng tới phòng xét nghiệm. Nếu bệnh nhân mà có những triệu chứng của lây nhiễm, khó chịu trong người, thì sẽ phải lưu lại trong bệnh viện. Còn nếu không có các triệu chứng, nhưng đã có liên hệ với ai đó, mà người đó đã bị khẳng định có lây nhiễm, thì bệnh nhân này sẽ về nhà, sẽ để lại địa chỉ để liên lạc với mình và để biết kết quả xét nghiệm ra sao, bệnh viện sẽ thông báo kết quả cho. Lẽ ra thì Vệ sinh Dịch tễ (sanepid) phải làm việc này, nhưng trong tình hình dịch bệnh hiện nay thì hoạt động của trạm vệ sinh dịch tễ là chưa đủ.

Tại sao vậy?

Trong lúc có dịch bệnh, điều quan trọng là giám sát dịch bệnh, là vấn đề phát sinh từ đạo luật, ra ngày mùng 08 tháng 12 năm 2005, về tiêu diệt các căn bệnh lây nhiễm. Trong đạo luật này các hoạt động (cụ thể) như thế nào? Các thẩm quyền nào thuộc về vệ sinh dịch tễ? và các thẩm quyền nào thuộc về y tế? đều đã được mô tả rõ.

Vậy các cơ quan công quyền này đang tỏ ra không hiệu quả trong vấn đề nào?

Vệ sinh Dịch tễ (Sanepid) khẳng định rằng mình đang có quá ít nhân viên, và họ không có đủ thẩm quyền (kompetencja) cũng như khả năng lấy quyết định (zdolności decyzyjne). Điều này xuất phát từ sai sót trong tổ chức, ngoài ra còn rơi rớt lại nhiều chuyện cũ, sự phân cấp trong hệ thống các cơ quan, bởi vì Vệ sinh dịch tễ tỉnh thì trực thuộc vào Tỉnh trưởng, còn cấp huyện thì trực thuộc vào Thanh tra viên Vệ sinh Dịch tễ Cấp cao (Głównemu Inspektorowi Sanitarnemu), tóm lại thì, trong hiện tình này thì Vệ sinh Dịch tễ sẽ rất khó tìm được chỗ đứng cho mình. Nhất là ở những thành phố nhỏ, thị trấn, cơ sở làng xã.

Bà Małgorzata Kidawa-Błońska (ứng viên đang tranh cử tổng thống – người dịch) đã kêu gọi hãy có nhiều test xét nghiệm hơn, để làm tăng mức độ tiếp cận chúng, bởi vì trong cuộc chiến chống dịch bệnh thì đây là vấn đề then chốt. Vấn đề là ở đâu?

Trong việc test xét nghiệm thì sự ùn tắc phụ thuộc vào 2 chi tiết. Thứ nhất – phụ thuộc vào số lượng test đã được mua. Thứ hai – phụ thuộc vào số lượng phòng xét nghiệm và chu trình công nghệ áp dụng cho test này. Chu trình công nghệ thường kéo dài chừng từ 4-5 giờ, và điều này không thể rút ngắn hơn.

Người Séc đã mua loại test, mà chúng cho kết quả sau chừng 30 phút. Chúng ta không thể mua những test như thế à?

Đó là những test gọi là loại nhanh, mà hiện nay có rất nhiều các chào mời thương mại. Như cô biết đấy, có một số người sẵn sàng kiếm bộn tiền và làm giàu trong thời chiến tranh, đúng không? Có nhiều hãng và nhiều nhà sản xuất, họ đã nhìn thấy cơ hội để bán những sản phẩm của mình. Họ mời chào các loại hàng, cho các khách hàng. Song, kể cả Tổ chức Y tế Thế giới, cũng như tổ chức Trung tâm châu Âu Phòng chống và Kiểm soát các Bệnh (ECDC) cũng không khuyến khích dùng các loại test xét nghiệm nhanh, tại pha viêm nhiễm cấp. Đặc tính và độ nhạy trung bình của chúng chỉ vào tầm 50 %, thậm chí đôi khi còn thấp hơn nữa. Có nghĩa là 50 % số lượng test xét nghiệm là dương tính sai hoặc là âm tính sai, mà kết quả như thế này thì là vô nghĩa đối với qui trình chẩn đoán (proces diagnostyczny). Riêng tôi, với tư cách là một người thực hành, thì tôi cho rằng: những loại test này không thực dụng trong việc chẩn đoán tại giai đoạn lây nhiễm sớm. Nhưng, áp lực từ phía các công ty rất lớn, và có thể bộ sẽ mua chúng. Việc này nằm ngoài tầm tay của tôi.

Tôi đọc và thấy rằng: những test đáng tin cậy nhất là những test cho kết quả sau chừng 7 ngày. Khi mà ông bộ trưởng Woś được xác nhận là đã bị lây nhiễm coronavirus thì cả nội các chính phủ đều đi làm test, cùng với cả thủ tướng luôn, và chỉ sau vài giờ đồng hồ đã có kết quả là đều âm tính. Vậy những kết quả đó có khả tín không?

Có nhiều kiểu phân loại các loại test. Loại mà chúng tôi thường làm, nó cho 99 % về đặc tính và độ nhạy cảm (swoistości i czułości - là mức độ chuẩn xác của kết quả - người dịch), ở đây không thể có sự nhầm lẫn được. Tôi đang nói về test PCR, về gien di truyền (genetyczny), mà trong bệnh phẩm được lấy từ bệnh nhân, sẽ phát hiện ra DNA (kwas deoksyrybonukleinowy – Axít deoxyrybonucleic) của vi rút và tại thời điểm hiện tại, tức là trong ngày lấy mẫu bệnh phẩm. Như vậy, nếu tôi mà xác định rằng: trong mẫu bệnh phẩm lấy từ mũi và họng của bệnh nhân, có vật liệu gien di truyền (DNA) của con coronavirus, thì tôi biết rằng, bệnh nhân này đã bị lây nhiễm và đây là kết quả đáng tin cậy. Kết quả dương tính của test cũng có thể đã nhận được trong những ngày đầu bị lây nhiễm. Nhưng những test mà chúng cho kết quả sau từ 7 – 10 ngày, thì đấy là những test về huyết thanh học (serologiczny), nó phát hiện ra những kháng thể (przeciwciała) đặc thù chống-SARS-Co-2. Tức là vài giai đoạn đầu của viêm nhiễm nó không có ý nghĩa về mặt chẩn đoán. Các test tìm kháng thể sẽ có ý nghĩa về dịch bệnh và thống kê (znaczenie epidemiologiczne i statystyczne). Vd. chúng ta có thể khám khảo sát tất cả mọi người dân Vác-sa-va dưới góc độ kháng thể và chúng ta sẽ biết được: bao nhiêu người trong số họ đã bị viêm nhiễm coronavirus mà không có triệu chứng.

Có thể tăng số lượng test coronavirus để người dân dễ nhận được không?

Không có cách nào làm tăng hơn được nữa, vì không có người làm. Ở Ba Lan có quá ít các chuyên viên vận hành phòng xét nghiệm chẩn đoán phân tử. Hiện nay cả Ba Lan chỉ có 16 phòng xét nghiệm được chỉ định làm xét nghiệm kiểu này, nhưng công suất của chúng là có hạn và không phải phòng xét nghiệm nào cũng đã được vận hành. Phòng xét nghiệm ở bệnh viện của tôi, Bệnh viện Lây nhiễm Tỉnh ở Vác-sa-va, là bệnh viện lớn nhất ở Ba Lan và trong 1 ngày đêm có thể thực hiện được từ 100 – 120 test xét nghiệm. Không thể làm nhiều hơn được, bởi vì chỉ có 3 chuyên viên chẩn đoán xét nghiệm, 1 thiết bị làm test và chu trình công nghệ kéo dài, như tôi đã nói rồi, vài giờ đồng hồ. Vậy nên không thể làm nhiều hơn được nữa. Sanepid ở phố Żelazna đã tiến hành làm xét nghiệm. Ở Cơ quan Vệ sinh Nhà nước (PZH – Państwowy Zakład Higieny) thì người ta đã đóng cửa phòng xét nghiệm, vì té ra là người nữ nhân viên đã bị lây nhiễm. Riêng phòng xét nghiệm thì cũng phải là CHUYÊN, không thể tiến hành làm test xét nghiệm một cách a-ma-tơ (không chuyên nghiệp) được. Thứ nhất: phải có hiểu biết/tri thức và kĩ năng, thứ hai: phòng xét nghiệm phải có buồng vô trùng (komora laminarna), tức là 1 hệ thống, mà nó bảo đảm an toàn cho các nhân viên và bảo đảm rằng con coronavirus sẽ không bị xáo trộn lẫn với những con vi rút khác. Tóm lại, các test xét nghiệm này phải được thực hiện trong những điều kiện đặc biệt. Ba Lan chưa được chuẩn bị để thực hiện một số lượng lớn các test xét nghiệm như thế này. Là tôi chưa nói đến giá cả, vì một lần xét nghiệm bằng test như thế này có giá khoảng 500,- złoty.

Thế việc cách ly bắt buộc (przymusowa kwarantanna) này có thỏa mãn chức năng của mình không? – bởi vì: phần lớn mọi người đều không đến chỗ làm việc, họ làm việc từ xa; các quán ăn đều đóng cửa, các xí nghiệp dịch vụ cũng vậy, v.v..

Có chứ! Chức năng này có ý nghĩa. Nó chống vi rút lây lan, cần phải cắt đứt con đường phát tán (transmisja) của vi rút. Cũng là vì việc lây nhiễm được truyền từ người này sang người khác, cho nên càng có ít người tiếp xúc với nhau, thì con đường lây lan càng bị hạn chế bấy nhiêu. Chắc chắn rằng đối với dịch bệnh nói chung, không lệ thuộc vào vấn đề là sẽ có bao nhiêu ca sẽ bị lây nhiễm ở Ba Lan, quyết định để mọi người ở lại trong nhà là một quyết định đúng đắn.

Chúng ta vẫn chưa đến đỉnh của dịch bệnh. Có thể nó sẽ xảy ra vào lúc mà mọi người bắt đầu về lại nơi làm việc của mình, bởi vì việc cách ly chỉ kéo dài 2 tuần thôi. Khi đó sẽ ra sao?

Có thể dự đoán trước là: trong tuần tới sẽ có những người bị lây nhiễm mới bởi họ đã tiếp xúc với những người vừa trở về từ Italy vào 2 tuần trước. Nếu ta nhìn vào bảng liệt kê hàng ngày, thì chưa thấy số lượng bệnh suy giảm. Vậy thì ta chưa thể nói đến điểm đỉnh của dịch bệnh vào lúc này.

Nếu tuần sau khi tất cả mọi người đều quay về chỗ làm việc, các nhà hàng sẽ được mở cửa và chúng ta sẽ quay về cuộc sống bình thường, điều gì sẽ xảy ra?

Tình hình chuyển biến rất nhanh và khó đoán trước được. Cũng phải thay đổi các quyết định để phù hợp với thực tế. Chúng ta không biết là tuần sau trường học đã mở cửa lại chưa (sau đó Bộ trưởng Giáo dục đã quyết định cho các trường nghỉ đến Lễ Phục Sinh, tức đến mùng 10/04/2020 – người dịch).

Như Bà đã nói về trường học – tôi đọc thấy rằng: các trẻ em không bị lây nhiễm, chúng không bị ốm và quyết định đóng cửa các trường là chưa được tính toán kĩ. Bà nghĩ sao?

Trong dịch bệnh này, cả ở Trung Quốc lẫn ở Italy chỉ có một số lượng nhỏ các em học sinh bị lây nhiễm COVID-19. Ở Ba Lan thi thoảng cũng có những em nhỏ có vi rút. Đó chỉ là những trường hợp lẻ tẻ, thường thì đó là những đứa trẻ có bố mẹ là người nước ngoài hoặc bố mẹ chúng đã về từ nước ngoài. Những đứa trẻ đó được bảo vệ, chúng ngồi ở nhà, nhưng không rõ là trong lứa các em nhỏ, nếu mà chúng cứ đến trường bình thường thì sẽ sao. Có thể là số ốm sẽ nhiều hơn nhiều – đây là điều mà chúng ta không biết. Song các số liệu thống kê, cả của Trung Quốc và của Italy đều chỉ ra rằng: lứa trẻ em bị bệnh dịch chỉ là một con số rất nhỏ. Coronavirus thích tấn công nhất vào những người trên 60 t. đời. Những người trẻ tuổi thì ốm rất nhẹ, chỉ có những triệu chứng qua loa hoặc hoàn toàn không có triệu chứng, mà những người cao tuổi thì ốm rất nặng. Ở Trung Quốc số những ca tử vong phần lớn là của những người trên 80 t. Và còn một yếu tố nữa: từ lúc có những triệu chứng lâm sàng ban đầu cho đến lúc phải can thiệp y tế đối với họ, chỉ có 8 ngày thôi. Tức là trong 8 ngày bệnh nhân đã ngồi cùng với các triệu chứng, sau đó mới đi đến bác sĩ. Vì vậy mà ở đó đã có nhiều ca tử vong đến thế.

Thế còn các ca tử vong ở Ba Lan thì sao?

Trước tiên là do có các bệnh nền khác cùng đồng hành. Nguyên nhân trực tiếp gây ra tử vong là một căn bệnh khác nào đó, vd. bị suy tim, hoặc bị nguy kịch vì một căn bệnh mãn tính khác.

Ông Bộ trưởng y tế Łukasz Szumowski nói rằng: thuốc để chống coronavirus là Arechin, mà nó đang được gửi đến các bệnh viện. Bà nghĩ sao về thuốc này?

Arechina là một thứ thuốc có từ lâu rồi, và về tác dụng chống trùng đơn bào của nó và được dùng để chữa trị bệnh sốt rét từ hơn 20 năm trước. Ngày nay người ta còn dùng arechina trong trị liệu chống phong tê thấp (reumatologia). Bởi vì đây là một loại thuốc có tiềm lực độc tố tương đối cao, gây ra nhiều tác dụng ngoài ý muốn, vd. như: – phá hủy tủy xương, hủy hoại gan, gây ra bệnh thiếu máu, rối loạn nhịp tim và làm tăng các triệu chứng hướng thần (psychotyczne), túm lại là: có nhiều tác dụng phụ ngoài ý muốn. Người ta đã ngừng sử dụng để chữa bệnh sốt rét. Bây giờ lại xuất hiện các thông tin về việc dùng arechina để trị COVID-19, nhưng ở đây không được kiểm chứng bằng các kết quả nghiên cứu lâm sàng. Chúng chỉ nói rằng: có vài bệnh nhân đã được cải thiện sau khi áp dụng arechina cho họ. Chủ sở hữu của thuốc này, vào những ngày gần đây, đã thay đổi lời ghi trong phần Đặc tính của Sản phẩm Chữa bệnh (ChPL) và trong cột, nơi co các chỉ dẫn sử dụng thuốc, người ta đã ghi ra rằng: Arechin là thuốc hỗ trợ trong chữa trị lây nhiễm coronavirus.

Điều gì ẩn giấu trong câu chữ „hỗ trợ” trong chữa trị?

Đối với một bác sĩ – hành nghề thực tế như tôi chẳng hạn, thì nó chả có ý nghĩa gì cả. Chắc chắn nó không phải là thuốc chữa (lek leczący). Chắc chắn nó không có tác dụng chống vi rút. Nó hỗ trợ cái gì? – cái này thì chả ai biết cả. Hiện nay việc sử dụng arechina là hợp pháp nhưng việc trị liệu chỉ nên mang tính thử nghiệm y tế. Nhìn chung, trong việc chữa trị cho người, để có thể áp dụng thuốc đối với một căn bệnh nào đó, thì phải tiến hành một loạt các nghiên cứu lâm sàng, việc khảo cứu phải được kết thúc và có các kết luận từ nghiên cứu lâm sàng, mà chúng chỉ ra rằng: đây là một loại thuốc hiệu nghiệm. Lúc đó sẽ có tiến trình đăng kí thuốc ở FDA (Food and Drug Administration?) và có thể sử dụng nó đối với một bệnh cụ thể. Trở lại vấn đề chữa trị bằng arechina – thuốc này hợp pháp, có thể dùng nó để chữa trị (coronavirus?). Nhưng trong nhiều đăng tải báo chí gần đây, sự giải thích cho việc dùng arechina trong chữa trị COVID-19 là huyền bí, mơ hồ, không chuẩn xác, rằng… thực ra thì chả rõ: sự hiệu nghiệm của arechina trong một vài trường hợp lẻ tẻ khi được dùng cho những người Trung Quốc là dựa vào đâu. Một điều chắc chắn là: nó đã không có nghiên cứu lâm sàng. Không có những bằng chứng khoa học là thuốc này hiệu nghiệm đối với SARS-CoV-2 . Đến tận lúc này người ta đã chẳng có một nghiên cứu nào để chứng tỏ rằng: loại thuốc đã được nghiên cứu này làm giảm tính tử vong (śmiertelność) trong lây nhiễm coronavirus. Mặc dầu rằng ngày hôm nay đã có mười mấy chủ đề nghiên cứu đã được bắt đầu, và chúng đề cập đến nhiều loại thuốc khác nhau.

Sự thật là thế nào với các thuốc chống SIDA (HIV), vì câu chuyện cũng có nói đến chúng, rằng chúng trợ giúp chống coronavirus?

Sự thật là thế này: chúng chữa SIDA (HIV), nhưng không chữa coronavirus. Thông tin đã được bắt nguồn từ Úc, nơi mà thuốc này đã được dùng cho các bệnh nhân và có ai đó đã thấy có sự cải thiện, giống như sau khi đã dùng arechina. Mấu chốt của trị liệu là ở chỗ, để có thể dùng được các thuốc này vào hôm nay cho các bệnh nhân của chúng ta, thì cần phải coi việc chữa trị này như là một thử nghiệm y tế. Các thứ thuốc đang được gợi ý dùng trong mạng internet không được WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) giới thiệu, chỉ định, mà cả ECDC (European Centre for Disease Prevention and Control - Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób – Trung tâm châu Âu về Phòng chống và Giám sát Bệnh) cũng không giới thiệu nốt. Để mà đây sẽ là một cuộc thử nghiệm y tế, thì cần phải có sự đồng ý của Cơ quan Nghiên cứu Y tế bên cạnh Bộ trưởng Y tế, Và để có được sự đồng ý đó thì phải có một Cty Bảo hiểm, là người sẽ bảo hộ cho cuộc nghiên cứu này và sẽ chi trả bồi thường mọi thiệt hại (nếu có), bị phát sinh nơi các bệnh nhân vì lý do đang được chữa trị thử nghiệm. Nhưng hiện nay, theo tôi được biết, thì không có 1 hiệp hội bảo hiểm đã đồng ý làm việc này với bất kì một cơ sở nào. Và tất nhiên là phải có sự đồng ý một cách đầy ý thức của người bệnh nhân nữa, là người sẽ dùng thuốc, và rằng thuốc này là thuốc thử nghiệm, mà không phải là thuốc đã được chuẩn duyệt để chữa căn bệnh này.

Vậy thì tại sao Bộ (Y tế) đã gửi thuốc này đến các bệnh viện?

Tôi sẽ không trả lời câu hỏi này của cô đâu.

Chúng ta có đủ bác sĩ không?

Ngày hôm qua Bộ mới liên lạc với tôi, với câu hỏi: có bao nhiêu bác sĩ chuyên về các bệnh lây nhiễm. Số liệu về các bác sĩ ở Ba lan có thể lấy từ vài nguồn, các cơ sở dữ liệu này có nhiều sự sai lệch đối với nhau. Một cơ sở dữ liệu về các chuyên môn bác sĩ (specjalizacje lekarskie) là (Sổ) Đăng kí Bác sĩ Nhà nước của Cục Bác sĩ Cấp cao (Naczelna Izba Lekarska). Các Tỉnh trưởng cũng có các cơ sở dữ liệu, bởi vì các chủ thể chữa bệnh cũng phải có đăng kí tại ủy ban tỉnh, nơi mà ngoài địa chỉ của các bệnh viện còn có cả những dữ liệu về các nhân viên y tế làm việc ở đó, về các y tá, và các bác sĩ. Và ở đây nguồn tin này với nguồn tin kia là co sai lệch nhau. Còn 1 nguồn thứ 3 nữa – thực tế.

Nghĩa là gì?

Nghĩa là, tôi có thể gọi điện thoại đến các bạn đồng nghiệp ở Radom hay ở Płock và hỏi rằng: „Các anh có bao nhiêu bác sĩ chuyên lây nhiễm (zakaźnik)”, và họ sẽ trả lời tôi. Vậy nên tôi có thể nói với cô rằng: trong tỉnh mazowieckie có 83 bác sĩ chuyên khoa lây nhiễm. Trong nhóm này có một số nữ bác sĩ đang nghỉ nuôi con, tức là vào lúc này họ nghỉ làm việc. Cũng có cả các bác sĩ – hưu trí, họ đang làm việc theo chế độ ½ hoặc ¼ suất lao động. Trong cả Ba Lan số lượng họ là dưới 1000 người. Trong 79 cơ sở chuyên về chữa các bệnh lây nhiễm, ở Ba Lan tổng cộng có bằng ấy, thì số lượng bác sĩ là quá ít. Trong những năm gần đây các sinh viên trẻ ngành y sau khi tốt nghiệp đã ít chọn chuyên môn này. Vài năm trước bộ trưởng y tế Konstanty Radziwiłł đã đưa vào một số chuyên môn được ưu tiến, như: nhi khoa, khoa tim – tất nhiên, y học gia đình. Sự ưu tiên đã cho đồng lương cao hơn cho các bác sĩ, mà họ đã chọn các chuyên môn kể trên. Những bạn trẻ, ai cũng biết đấy, họ muốn tiến triển, họ muốn có lương cao, và họ đã chọn những chuyên môn này. Ngày hôm nay thì: các bệnh lây nhiễm là một chuyên môn đang có nguy cơ suy thoái.

Tại sao vậy?

Bởi vì hơn 50 % số các bác sĩ khoa lây nhiễm đã qua tuổi 55. Đây là những người mà chỉ còn không lâu nữa họ sẽ rời ngành, hoặc họ đã là hưu trí, nhưng họ vẫn đang làm việc.

Nếu nói về coronavirus thì chúng ta có đang bị nguy cơ suy sụp cơ quan y tế không?

Hãy để xem sao, bệnh dịch sẽ tiến triển như thế nào. Nếu sự gia tăng lây nhiễm mà cứ giữ như từ trước đến nay, thì bằng tất cả mọi sức lực tàn, chúng ta sẽ xử trí được. Mặc dù rằng sự mệt mỏi của các nhân viên là đã thấy rõ. Những cô y tá thường quay đầu vào góc nhà để khóc. Họ đã nản lắm. Các bác sĩ cũng vậy, bởi vì họ trực ca liên tục, từ 3 tuần nay họ không được dừng nghỉ để thở. Nhưng chừng nào còn ổn định, thì vẫn còn cố được, khi bệnh viện MSWiA cũng sẽ cùng tham chiến, thì chúng tôi sẽ dễ thở hơn. Nhưng nếu số lượng lây nhiễm mới mà tăng nữa và sẽ nhiều hơn nhiều và sẽ cần phải nhập viện, thì số lượng chúng tôi sẽ là quá mỏng. Tỉnh trưởng tỉnh mazowieckie đã bảo đảm rằng: sẽ không có vấn đề gì, bởi vì nếu sự nguy hiểm mà gia tăng nhiều thì khi đó sẽ có các bác sĩ từ các chuyên khoa khác sẽ hỗ trợ, sẽ huy động các bác sĩ nội khoa hoặc các bác sĩ phổi đến các bệnh viện viêm nhiễm. Tôi chỉ muốn nói rằng: đây là hy vọng ảo, bởi vì số lượng bác sĩ nội khoa rất ít, cả các bác sĩ hô hấp cũng vậy. Tổng kết lại thì, số lượng bác sĩ là quá ít. Cuộc sống sẽ cho chúng ta thấy, kịch bản nào sẽ là hiện thực, bởi vì ngày mai có thể sẽ làm thay đổi tất cả.

Bao giờ thì tình cảnh này sẽ hết?

Có một bài báo với cái tít „The New England Journal of Medicine”, ở đó các tác giả đã mường tượng ra nhiều kịch bản khác nhau cùng với những dự báo khác nhau. Phần lớn các dự báo đó – trên cơ sở các thống kê từ Italy – nói rằng: vào giữa tháng 06 dịch bệnh sẽ suy giảm nhưng sẽ chưa tắt hẳn. Nó sẽ cháy âm ỉ qua mùa hè và có thể rằng vào mùa thu sẽ có một làn sóng mới của dịch bệnh coronavirus. Nhưng cũng có thể hoàn toàn không phải vậy. Vi rút là một gien bệnh (patogen) mà nó lọc lõi (sprytniejszy) hơn con người. Với tư cách là một nhà chuyên gia với hơn 30 năm thực tế hành nghề, tôi có thể nói rằng: nếu một khi nào đó bất kì loại người mà phải đối diện với một nguy cơ có độ nguy hiểm cao, thì khi đó sẽ không phải là thứ vũ khí nguyên tử, không phải là chiến tranh thế giới tiếp theo, mà chỉ là… chính là bị vi rút tấn công. Chúng là những cơ thể thông minh, chúng biết né tránh sự hiểu biết và kinh nghiệm của con người, để rồi thoát khỏi sự kiểm soát. Và điều này chúng ta đã nhìn thấy trong những dịch bệnh gần đây nhất, đó là ebola, SARS, cúm lợn. Vi rút len lỏi và thoát ra khỏi sự kiểm soát của con người, nó làm những gì nó muốn và nó cười vào mặt chúng ta.

Ghê quá.

Tôi là một người lạc quan. Những bệnh dịch từ trước đến nay, là những thứ tôi từng trải nghiệm, mà tôi đã trải nghiệm qua vài lần rồi, bao giờ cũng phải kết thúc vào một lúc nào đó. Coronavirus cũng sẽ kết thúc. Vị trí của một căn bệnh lây nhiễm vừa được chữa khỏi thì lại bị một bệnh lây nhiễm mới chiếm giữ. Công việc và không gian hoạt động của các bác sĩ lây nhiễm bao giờ cũng sẽ có, chừng nào mà các con vi trùng và vi rút vẫn tồn tại.

Tác giả: Anita Czupryn

Biên dịch: Zojka Mai

Nguồn: https://polskatimes.pl/dr-grazyna-cholewinska-nie-zwiekszymy-liczby-testow-bo-nie-ma-kto-ich-robic/ar/c1-14872047?fbclid=IwAR3LKjnMoC0qnFrl23FjMqnTjfRm0TCkKPaf3cVYpQFLSUnKCALw4i3oMS8

Sửa lần cuối 2020-03-23 18:52:17

Bình luận

Bình luận qua Facebook