Mấy ngày nay, trên các phương tiện truyền thông và trong các tuyên bố của các chính trị gia Ba Lan, có thông tin cho rằng Mỹ đang chuẩn bị các biện pháp trừng phạt chống lại Ba Lan. Hầu hết thông tin đều nói đến các biện pháp trừng phạt nếu Dự luật sửa đổi về Phát thanh truyền hình (lex TVN) có hiệu lực hoặc sắp có hiệu lực. Tất cả những người ở Hoa Kỳ chịu trách nhiệm về chính sách đối ngoại - từ Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao, Lầu Năm Góc, các cơ quan mật vụ, Bộ Thương mại, văn phòng Đại diện Chính sách Thương mại của Tổng thống Hoa Kỳ, Hạ viện Hoa Kỳ và Thượng viện Hoa Kỳ, thông qua các Trung tâm phân tích và cố vấn và các tổ chức vận động hành lang đã coi việc áp dụng lex TVN là sự vi phạm các nguyên tắc cơ bản của nền dân chủ và là một cuộc tấn công mạnh mẽ vào liên minh Ba-Mỹ.
Thế nhưng, các nhà chức trách Mỹ thậm chí còn chưa chuẩn bị đưa ra các biện pháp trừng phạt. Để chuẩn bị các lệnh trừng phạt, các chuyên gia của chính phủ Mỹ từ hơn một chục tổ chức chỉ có thể gặp nhau sớm nhất vào tháng 9, khi mà nền chính trị Mỹ sẽ thức dậy sau cơn uể oải của những kì nghỉ hè. Đồng thời, Washington cũng đang chờ đợi quá trình lập pháp đối với “lex TVN” kết thúc ở Ba Lan. Hiện tại, người Mỹ vẫn hy vọng rằng quá trình này sẽ bị dừng lại hoặc là dự luật sẽ bị bác bỏ.
(Biểu tình bảo vệ quyền tự do của truyền thông và đài truyền hình TVN tại Ba Lan)
Những ngày gần đây, các nhà chức trách Ba Lan đang phải chịu áp lực từ công ty Discovery, Bộ Ngoại giao, các dân biểu và thượng nghị sĩ Hoa Kỳ. Các bức thư của họ đã được gửi đến chính quyền Ba Lan, tổng thống Duda và một số chính trị gia đảng PiS. Các nhà chức trách Hoa Kỳ thì đang chịu áp lực từ Quốc hội Hoa Kỳ và ngành công nghiệp truyền hình cũng như những vận động hành lang đầu tư, liên quan đến những quyền lợi của các nhà đầu tư Hoa Kỳ tại Ba Lan.
Trong những tuần tới, nhiều phái viên của chính phủ Mỹ sẽ xuất hiện tại Warszawa trước phiên họp tiếp theo của Quốc hội. Các chuyến thăm sẽ không được công bố rộng rãi, bởi vì Washington muốn các cuộc đàm phán của họ với chính phủ Ba Lan được tổ chức càng xa các phương tiện truyền thông càng tốt.
Vậy khi nào sẽ có quyết định cụ thể về chế tài xử phạt?
Quá trình ra quyết định áp đặt các biện pháp trừng phạt ở Mỹ rất phức tạp và nhiều cấp độ. Bản thân Ngoại trưởng Hoa Kỳ đã đưa ra quan điểm phê phán đối với dự luật lex TVN. Việc đó đã bật đèn xanh cho các nhà phân tích, cố vấn và quan chức chính phủ để chuẩn bị các kịch bản trừng phạt khác nhau, sẵn sàng khi các chính trị gia cấp cao ra quyết định.
Trước mắt, các cuộc đàm phán về việc bán xe tăng Abrams cho Ba Lan hiện mới chỉ ở giai đoạn đầu. Người Mỹ có thể kéo dài các cuộc đàm phán này cho đến khi lex TVN bị loại bỏ hoặc có hiệu lực. Trong trường hợp thứ hai, có thể tạm đình chỉ hoặc hủy bỏ việc bán hàng. Nhà Trắng có thể hạn chế các chương trình hợp tác hoặc chương trình viện trợ cho Ba Lan, ví dụ, có thể là tạm đình chỉ các chương trình quân sự. Các chương trình chưa bắt đầu có thể sẽ không được duyệt ngân sách.
Trong tương lai, có thể sẽ không có cuộc gặp cấp cao Ba Lan-Hoa Kỳ. Một chuyến thăm của tổng thống hoặc thủ tướng Ba Lan đến Washington trong một thời gian đã không thể được thực hiện. Trong hội nghị thượng đỉnh NATO sắp tới, các tổng thống của Ba Lan và Hoa Kỳ thậm chí có thể không gặp nhau trong hành lang. Tất nhiên, các liên hệ làm việc sẽ vẫn được duy trì.
Quốc hội Mỹ có thể sẽ áp đặt các biện pháp trừng phạt của riêng mình đối với Ba Lan. Các dân biểu và thượng nghị sĩ có thể phủ quyết các điều khoản ngân sách có lợi cho Ba Lan. Các biện pháp trừng phạt như vậy không được viết chính thức ở bất cứ đâu, công chúng Ba Lan có thể không biết về chúng, bởi vì các nhà chức trách Ba Lan sẽ không bao giờ báo cáo về thảm họa này.
Ba Lan có thể không được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh Các nền Dân chủ năm nay ở Washington. Người Mỹ cho rằng, chính quyền Ba Lan đã vi phạm các nguyên tắc dân chủ trong nhiều năm, trong các vấn đề khác ngoài vấn đề tự do ngôn luận hoặc tự do đầu tư.
Theo một số nguồn tin, người Mỹ có thể không rút một số quân của họ khỏi Ba Lan. Bởi vi, sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Ba Lan là một phần quan trọng trong kế hoạch phòng thủ của Mỹ ở châu Âu và sườn phía đông của NATO. Tuy nhiên, họ có thể từ bỏ kế hoạch mở rộng căn cứ ở Ba Lan. Quốc hội Hoa Kỳ có thể chỉ đơn giản là không cấp ngân sách, hoặc chính Lầu Năm Góc có thể rút lại yêu cầu cấp vốn.
Ngay cả trước khi Quốc hội Ba Lan thông qua dự luật chống TVN, Quốc hội Mỹ đã có ý tưởng cấm một số quan chức hoặc chính trị gia Ba Lan nhập cảnh vào Mỹ. Năm 2014, Bộ Ngoại giao đã đưa ra lệnh cấm như vậy đối với một nhóm các cộng sự thân cận của Thủ tướng Hungary Viktor Orban. Đó là một sự trừng phạt cho những vụ bê bối tham nhũng và việc phá hủy thị trường tự do ở đất nước này. Một lệnh cấm tương tự cũng được áp dụng đối với một số người đến từ Bulgaria. Giờ đây, lệnh cấm như vậy có thể áp dụng với một vài hoặc một vài chục người từ Ba Lan. Họ có thể là chính trị gia hoặc quan chức từ phe nắm quyền.
Quốc hội Mỹ có thể thực hiện các biện pháp trừng phạt khác, thí dụ như cho phép hoạt động trở lại chuyên mục Tiếng Ba Lan của Đài Châu Âu Tự do (RWE), đã bị đóng cửa vào năm 1994. Năm ngoái chuyên mục Hungary của RWE đã phát sóng trở lại. Đó là những phản ứng trước sự sụp đổ của các phương tiện truyền thông tự do ở những đất nước này.
Năm tới, chương trình giáo dục của Mỹ được đặt theo tên của chủ tịch Gdańsk bị sát hại sẽ có hiệu lực. Chương trình trao đổi mang tên Paweł Adamowicz sẽ phục vụ việc đào tạo các nhà lãnh đạo trẻ của các cộng đồng địa phương ở Hoa Kỳ và Ba Lan. Chương trình này đã được khởi động vào năm ngoái. Hiệu lực của nó không phụ thuộc vào đạo luật chống TVN, nhưng Quốc hội và chính quyền hiện có thể quyết định mở rộng nó trong những năm tới.
Ngành công nghiệp truyền hình và giải trí ở Mỹ đang theo dõi số phận của Đạo luật chống TVN, vì nó rất nhạy cảm với việc hạn chế đầu tư vào các thị trường lớn như Ba Lan. Do đó, tất cả thông tin về số phận của Discovery vào Ba Lan đều xuất hiện trên đầu các trang web trong ngành như "Variety" hay "Hollywood Reporter". Các trang web này chắc chắn cũng sẽ thông báo về các biện pháp trừng phạt đã và đang được lên kế hoạch.
Xuân Nguyên
(Nguồn: https://www.onet.pl/informacje/onetwiadomosci/radio-wolna-europa-moze-znowu-nadawac-po-polsku-prawda-o-sankcjach-po-ustawie-anty/f59dwte,79cfc278span lang="VI">)
Bình luận