Tuyến đường sắt chạy qua Belarus được gọi là „Con đường Tơ lụa” để hàng hóa từ Trung Quốc được chuyển đến các nước EU. Nhà ga ở Małaszewicze (Lubelskie) trên biên giới Ba Lan-Belarus cũng được gọi là cửa khẩu của Trung Quốc đến châu Âu. Việc đóng cửa nhà ga này có thể là một biện pháp gây áp lực lên các nhà chức trách ở Minsk, để chính quyền này bớt gây căng thẳng ở Biên giới Ba Lan- Bielarus, thông qua „chiến tranh hỗn hợp”.
Nhà ga ở Małaszewicze là nơi trung chuyển 90% hàng hóa nhập khẩu của Tây Âu từ Trung Quốc. Hàng tháng có khoảng 25 nghìn toa hàng tập kết tại đây. cuối tháng 8 vừa qua, nhà ga đã tiếp nhận con số kỷ lục các chuyến tàu và dự kiến sẽ tăng thêm trong thời gian tới. Con đường tơ lụa chạy qua Belarus cho phép các nhà chức trách Belarus nhận được khoản thanh toán lớn do việc cung cấp cơ sở hạ tầng đường sắt.
Đóng "cánh cổng Trung Quốc vào châu Âu" như một hành động gây áp lực với Minsk?
Trong những tháng vừa qua, lượng người di cư từ các nước Trung Đông ngày càng tăng lên tại các vùng biên giới Ba Lan-Bielarus. Tình hình căng thẳng đến mức chính phủ Ba Lan phải ban hành tình trạng đặc biệt tại đây và điều một lực lượng lớn quân đội và cảnh sát nhằm ngăn cản dòng người quyết tâm vượt biên vào Ba Lan. Ba Lan và EU cũng như tổ chức NATO đều cho rằng chính quyền Bielarus (với sự hỗ trợ của Nga) đã cố tình đưa người di cư đến biên giới và thực hiện cuộc chiến tranh hỗn hợp (wojna hybrydowa) với Ba Lan và Liên Minh châu Âu.
Piotr Müller, người phát ngôn của chính phủ Ba Lan nói rằng ông hy vọng các lệnh trừng phạt của EU với Bielarus sẽ mang lại hiệu quả. Nhưng trước khi có được những kết qủa như mong đợi, việc phong tỏa nhà ga ở Małaszewicze có thể là một hình thức gây áp lực hiệu quả lên Minsk?
Cách đây ít ngày, Tadeusz Giczan, một nhà báo người Belarus và là biên tập viên của kênh đối lập Nexta, đã đăng một video trên trang cá nhân Twitter của mình, nói rằng "trong nửa đầu năm 2021, giá trị xuất khẩu dịch vụ vận tải của Belarus đã vượt quá 2 tỷ USD, chủ yếu là do vận tải quá cảnh giữa Nga, Trung Quốc và Liên minh châu Âu". Ông cũng lập luận rằng "nhà ga ở Małaszewicze là một trong những điểm trung chuyển lớn nhất của Belarus và đồng thời là gót chân Achilles của nó.
Anatol Kotov, một nhà hoạt động đối lập người Belarus, cho biết: Rất khó để nói chính quyền ở Minsk sẽ phản ứng như thế nào trước khả năng đóng cửa, nhưng trên thực tế, ngoài trợ cấp từ Nga, quá cảnh đường sắt là nguồn hỗ trợ duy nhất cho chế độ của Alexander Lukashenka. Kotov nhấn mạnh rằng một quyết định có thể đóng cửa nhà ga nên được đưa ra ở cấp EU, hoặc ít nhất là của các nước vùng Baltic.
Các đại diện của chính phủ Ba Lan thừa nhận rằng việc đóng cửa nhà ga đang được xem xét. Tuy nhiên, cần nhấn mạnh rằng đây là một trong nhiều phương án mà tùy thuộc vào sự phát triển của cuộc khủng hoảng di cư, có thể được sử dụng hoặc không.
- Các yếu tố mà chính phủ Ba Lan xem xét và lựa chọn phải phù hợp với luật pháp Ba Lan và luật pháp quốc tế. Hiện tại, các cuộc đàm phán đang được tiến hành về phạm vi của các lệnh trừng phạt chống lại Belarus giữa Ba Lan và các đối tác trong NATO và Liên minh châu Âu. Điều đáng nói thêm là Đức, Pháp và các nước EU khác đang sử dụng trung chuyển ở Małaszewicze. Quyết định về việc đóng cửa nhà ga này phải được tham khảo ý kiến của họ.
Tiến sĩ Andrzej Jakubowski từ Viện Địa lý Kinh tế - Xã hội và Quản lý Không gian của Đại học Maria Curie-Skłodowska đánh giá cao vai trò của Ba Lan như một trung tâm của châu Âu về giao thông giữa các nước Liên Minh châu Âu và Trung Quốc. Theo ông, việc chặn cảng trung chuyển hàng ở Małaszewicze trong mọi trường hợp sẽ không có lợi cho Ba Lan.
- Đối với tôi, có vẻ như việc phong tỏa cảng cạn ở Małaszewicze sẽ có tác dụng hoàn toàn ngược lại. Cảng ở Małaszewicze nằm ở Ba Lan. Tất cả trung chuyển và tất cả các giao dịch được thực hiện trên lãnh thổ của chúng ta. Do đó, thu nhập trên địa bàn này sẽ ảnh hưởng đến ngân sách Ba Lan và các thực thể kinh tế đặt tại Ba Lan - Tiến sĩ Andrzej Jakubowski cho biết.
Việc phong tỏa cảng có thể dẫn đến những hậu quả khác mà Ba Lan sẽ phải gánh chịu về lâu dài. Giao thông quá cảnh sẽ chuyển sang các tuyến đường khác. Và nó không nhất thiết phải là Lithuania hoặc Ukraine. Có tuyến đường phía nam dẫn qua Thổ Nhĩ Kỳ, hay còn được gọi là Biển Đen. Cũng có thể chuyển hàng qua Piraeus. Các đường bay Nam Âu cũng luôn có tính cạnh tranh. Chúng đã được sử dụng để vận chuyển hàng hóa đến Áo, Ý và Tây Ban Nha. Nếu tuyến đường của Ba Lan bị chặn, có thể người Trung Quốc sẽ sử dụng các tuyến đường khác. Ông Jakubowski nhấn mạnh rằng Belarus không phải là đối thủ của chúng ta ở đây.
Theo giáo sư Wojciech Janicki của UMCS, chế độ Lukashenka sẽ chịu thiệt hại lớn từ cuộc phong tỏa này. Nhiều chuỗi cung ứng đã bị phá vỡ bởi COVID-19 và ngoài ra, việc ngăn chặn một chuỗi cung ứng khác sẽ khiến việc vận chuyển hàng hóa trở nên khó khăn hơn. Giả sử rằng Ba Lan muốn sử dụng ý tưởng này như một hình thức gây áp lực lên Alexander Lukashenka, chúng ta sẽ phải có sự ủng hộ của toàn bộ Liên minh châu Âu.
- Ít nhất nó nên được tham khảo ý kiến với các đối tác châu Âu của chúng ta, bởi vì nó không phải là hàng hóa trung chuyển ở Małaszewicze và kết thúc ở một nơi nào đó ở Ba Lan. Đức, Pháp và các nước EU khác sử dụng trung chuyển tại cảng này. Bằng cách phong tỏa cảng này, trên thực tế, chúng ta sẽ ngăn chặn thương mại giữa toàn bộ Liên minh châu Âu và vùng Viễn Đông. Phản ứng có thể tương tự như khi chúng ta cố gắng chặn việc xây dựng đường ống dẫn khí Nord Stream 2. Tất cả chúng ta đều biết chúng ta phải làm điều đó như thế nào, Janicki giải thích.
Xuân Nguyên
(Nguồn: https://www.onet.pl/informacje/onetbialystok/terminal-w-malaszewiczach-czy-to-sposob-na-lukaszenke/9t9p3xt,79cfc278)
Bình luận