Bằng tốt nghiệp đại học ở Ba Lan có giá trị hơn nửa triệu złoty (netto)

Theo các số liệu của Tổ chức các nước Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), trình độ học vấn ảnh hưởng đến nhiều yếu tố của cuộc sống. Theo thống kê, những người có bằng đại học sẽ tìm việc dễ hơn và lương cao hơn. Thêm nữa họ thường có sức khỏe tốt hơn, sẵn sàng làm việc tình nguyện và có lòng tin vào con người nhiều hơn.

Mặt khác, đi học thêm mấy năm cũng phải chi phí. Khi chọn đi học đại học, ta sẽ bắt đầu đi làm việc toàn phần chậm hơn các bạn cùng lứa đi đã làm ngay. Vậy liệu đi học có cho ta thành công về tài chính hơn không?

Dễ kiếm việc hơn

Theo thống kê về độ tích cực trong hoạt động kinh tế của Ba Lan do Tổng cục Thống kê làm trong quý I năm 2016, mức thất nghiệp tính theo phương pháp BAEL cho những người có bằng đại học là 3.4%, còn cho những người đi làm khi mới học hết cấp 2 (gimnazjum) hoặc thấp hơn là 16.4%.

Cũng nên chú ý là nếu đã chọn đi học thì ta phải học cho xong. Những ai có bằng trung cấp nghề hay học các khóa sau phổ thông ít khó khăn khi kiếm việc hơn so với những người chỉ có bằng tốt nghiệp PTTH. Chỉ số thất nghiệp cho nhóm đầu lần lượt là 6.1% và 7.5%, còn nhóm sau cùng là 10.6%.

Cũng vậy, nếu ta xem con số tuyển dụng so với số dân ở độ tuổi lao động (trên 15 tuổi), thì những người có bằng đại học là 77.5%, cho mức trình độ cấp 2 và thấp hơn là 14.1%, còn cho mức trung học nghề là 61%.

Các con số thống kê trên khá giống nhau cho các nước trong OECD. Mức thất nghiệp của những người có bằng thạc sỹ là 4.5%, mức thất nghiệp nếu có bằng cấp 2 và thấp hơn là 14.8%.

Vậy giá của bằng đại học trên thế giới là bao nhiêu?

OECD trong bản nghiên cứu „Education at a Glance” đã nêu giá và lợi nhuận khi tiếp tục học. Tài liệu này phân tích về mặt tài chính với số năm học khác nhau. Tuy nhiên điều có giá trị nhất là so sánh ở đó mức thu nhập của những người có bằng đại học và những người có bằng cấp thấp hơn.

Mọi tính toán làm theo đơn vị USD PPP (tiếng Anh: purchasing power parity), tức là sức mua tương đương tính qua đô la Mỹ. Nó cho chúng ta thông tin về nếu trình độ học vấn khác nhau sẽ thay đổi khả năng mua thực tế các hàng hóa hay trả dịch vụ nếu đang sống ở Mỹ ra sao. Sau đó, ta có thể quy đổi thành giá nơi ta ở, không nhất thiết theo tỷ giá hối đoái, ví dụ ở Ba Lan thì 1 USD PPP có giá trị khoảng 50 cent Mỹ, tức cỡ 2 zł.

Chi phí đi học đại học trung bình ở các nước OECD là 13200 USD PPP. Ta phải cộng thêm tiền thu nhập bị mất khi đi học là 43.500 USD PPP. Vì vậy ta sẽ bị „âm” đi hơn 55 nghìn USD PPP. Trong báo cáo có các số liệu cho mức trung bình của 21 nước Liên minh Châu Âu. Trung bình công dân các nước OECD có bằng đại học thu nhập trong cả cuộc đời 405 nghìn USD PPP (nam giới – 477 nghìn, phụ nữ – 332 nghìn) nhiều hơn những người không học đại học. Sau khi trừ vào số này các khoản thuế cùng chi phí xã hội, người có bằng đại học vẫn còn hơn những người kia 187 nghìn USD PPP netto (nam – 229 nghìn và nữ – 145 nghìn).

Tuy nhiên ta nhận thấy có sự chênh lệch con số trên ở các nước. Ở Hàn Quốc và New Zeland số chênh tương ứng là 72 nghìn và 92 nghìn USD PPP. Ở Tây Ban Nha là hơn 115 nghìn USD PPP (ở đây nữ lại hơn nam 30 nghìn). Con số ở Đức (160 nghìn USD PPP) và ở Hà Lan (197 nghìn USD PPP) là gần con số trung bình của OECD nhất. Đáng đi học đại học nhất là ở Mỹ (366 nghìn USD PPP) và ở Chile (400 nghìn USD PPP). Thế tình hình ở Ba Lan ra sao?

Học đại học sẽ lợi hơn nửa triệu zł netto

Chi phí học trung bình ở Ba Lan là 6 nghìn USD PPP. Đi học sẽ thiệt cho thu nhập là 18 nghìn USD PPP. Con số trên là khá nhỏ vì khi có bằng đại học, trong suốt cuộc đời làm việc, ta có thêm hơn 400 nghìn USD PPP brutto so với những người không học tiếp.

Tất nhiên tương tự như với con số của OECD, ta phải trừ tiền thuế nộp cao hơn (36 nghìn USD PPP) và bảo hiểm xã hội (72 nghìn USD PPP). Vậy lãi netto chỉ còn 274 nghìn USD PPP (nam– 338 nghìn, nữ – 210 nghìn). Quy đổi ra tiền zloty, bằng đại học có giá trung bình hơn 500 nghìn zł.

Các con số trong khu vực thấp hơn một chút: ở Hungari là 227 nghìn USD PPP, còn Cộng hòa Czech 230 nghìn PPP. Có thể thêm là giá bằng đại học ở Ba Lan nằm trong một phần ba trong số các nước OECD có giá trị cao nhất.

Tóm lại, việc có bằng đại học về mặt kinh tế sẽ tốt hơn là không còn bàn cãi gì nữa. Do hiện tượng này cũng đúng ở các nước có nền kinh tế thị trường từ lâu rồi, nên ta có thể hy vọng là tình hình trong chục năm sắp đến vẫn sẽ như vậy.

NHV (Bài của Marcin Lipka Onet.pl)