Cảnh
sát có quyền dừng một xe bất kỳ lại để kiểm tra,
yêu cầu lái xe xuất trình bằng và kiểm tra xem có tỉnh
táo không. Còn nếu chúng ta nghe thấy câu này: "Đề
nghị ông cho xem chỗ để hành lý"? Không phải bao
giờ họ cũng có quyền đó đâu.
Việc kiểm tra chỗ để hành lý không phải là một phần của cuộc kiểm tra bình thường (theo Policja.pl)
Khi nào cảnh sát có quyền khám xe của chúng ta?
Việc khám xe là phạm vào quyền riêng tư của chúng ta và quyền này được hiến pháp bảo vệ. Do vậy việc kiểm tra chỗ để hành lý không phải là một phần của cuộc kiểm tra bình thường. Đây là một công việc để tìm bằng chứng mà trước đó phải đã bắt đầu các thủ tục chuẩn bị. Theo Bộ luật điều tra hình sự, cảnh sát phải có các cơ sở có lý để cho là trong xe có các vật làm bằng chứng cho một vụ việc hay sẽ bị thu cho vụ án hình sự.
Nhưng có các ngoại lệ sau. Cảnh sát có quyền tự quyết định khám xe nếu cần phải thu ngay dấu vết hay bằng chứng. Họ cũng có quyền kiểm tra hành lý trong "các phương tiện giao thông đường bộ " theo điểm 5 điều 15 của Luật về cảnh sát. Nhưng ở đây phải có một điều kiện. Cảnh sát phải có nghi ngờ hợp lý là người lái xe hay người ngồi trên xe đã làm một hành động phạm tội. Trong thực tế có thể đó là thông tin về phạm pháp mà trước đó đã được kiểm định trong quá trình điều tra, hoặc sự có mặt ngẫu nhiên tại nơi và lúc xảy ra tội phạm.
Việc khám và kiểm tra trong thực tế
Nếu việc khám là một phần của vụ án hình sự thì công tố phải ra quyết định trước đó. Trong quyết định phải ghi rõ họ tên người bị khám xe cũng như danh sách các vật mà cảnh sát có thể tìm thấy trong xe. Trước khi khám, cảnh sát phải công bố cho chủ xe hay người sử dụng xe ý định của mình và thông báo mình muốn tìm gì. Nếu vật nhắc đến được lái xe giao cho cảnh sát thì không có lý do gì để tiếp tục cuộc kiểm tra ấy nữa. Ngoại lệ là khi trong quyết định đó không có danh sách các vật mà cảnh sát tìm.
Nếu cảnh sát muốn khám khoang hành lý thì không cần phải có quyết định của công tố. Khi đó cảnh sát phải có trách nhiệm nói cơ sở pháp lý của việc kiểm tra (art 15 p. 5 Ustawy o policji điểm 5 điều 15 của Luật về cảnh sát) và các lý do. Còn nếu ta thấy lý do cảnh sát đưa ra để kiểm tra khoang hành lý là quá đáng thì sao? Vì về lý thuyết có thể cảnh sát cố tình khám chỗ để hành lý chỉ vì ác ý mà thôi.
Thế thì ngay cả trong trường hợp đó ta không có quyền chối từ không cho. Thế nhưng không phải chúng ta không thể tự vệ gì. Trước hết, ta vẫn phải tôn trọng quy định. Chú ý là cảnh sát không có quyền kiểm tra xe nếu lái xe không được chứng kiến. Mỗi hành động của cảnh sát phải có ghi lại trong ghi chép công vụ, nhưng đấy chưa hết về thủ tục giấy tờ.
Theo yêu cầu của chủ xe, cảnh sát phải có trách nhiệm lập biên bản. Nếu việc kiểm tra xe chỉ là cách cảnh sát tỏ thái độ áp đặt với lái xe thì khi nghe yêu cầu đó, anh ta có thể rút lui do viễn cảnh phải điền thêm nhiều giấy tờ. Còn nếu việc kiểm tra là có lý do thì nhân viên đó không sợ phải điền nhiều bảng biểu.
Trong quá trình ghi biên bản ta phải chú ý để trong đó có mọi nhận xét về việc tiến hành kiểm tra là đúng sự thật. Mọi ý định muốn hại cảnh sát bằng các lời khai không đúng sự thật về quá trình kiểm tra có thể có hậu quả nghiêm trọng. Văn bản ấy có thể được coi là thông báo về phạm pháp và người lái xe không cẩn trọng sẽ bị công tố gọi đến để thẩm vấn.
Với cảnh sát tốt nhất là cộng tác với họ, vì về nguyên tắc – công việc của họ là phục vụ an toàn của chúng ta. Nhưng cũng nên biết quyền của mình, để không bị xảy ra lạm dụng.
QV (https://autokult.pl/32224,przeszukanie-i-kontrola-samochodu-poznaj-swoje-prawa?fbclid=IwAR1jb2-tXLYeTKhHg1E7s43Mh2Vab_0WQeJ8BprXntsYiAnrE0AqE-PxoH0)
Bình luận