2016-04-12 14:13:39

Hãng SpaceX cho tên lửa nâng hạ cánh trên biển lần đầu trong lịch sử

Bài của Calla Cofield, Space.com

Là một bước tiến lớn về kỹ thuật, hãng tàu không gian tư nhân SpaceX đã thực hiện hạ cánh thành công lần thứ hai của tên lửa đẩy sử dụng nhiều lần, và là lần đầu tiên hạ cánh vào một con tàu đậu tên biển.

Tên lửa hai tầng Falcon 9 đã xuất phát lúc 16:43 giờ phía Đông nước Mỹ EDT (tức 20h43 GMT) ngày 8-4-2016 từ mũi Canaveral, cơ sở của Không quân Mỹ tại Florida. Nó chở con tàu hàng của hãng SpaceX tên là Dragon, hiện tàu này chở trang bị cho phi hành đoàn, máy móc và các thiết bị thí nghiệm khoa học trên đường đến Trạm không gian Quốc tế. Hãng SpaceX đã phát đoạn video trực tiếp về cuộc hạ cánh lịch sử cuộc phóng con tàu chở hàng cho Cơ quan Nghiên cứu không gian NASA của Mỹ.

Sau khi cất cánh vài phút, tách tàu Dragon ra, tên lửa Falcon 9 thực hiện vài vòng bay để cháy bớt nhiên liệu, sau đó đã hạ cánh thẳng đứng trên con tàu của hãng SpaceX đang đậu trong vịnh Florida. Đây là lần thứ năm trong vòng 15 tháng qua hãng SpaceX đã thử nghiệm hạ cánh tên lửa nâng trên tàu, cả bốn lần trước tên lửa đều lại gần được con tàu trên biển nhưng không hạ cánh được. Trong lần hạ cánh này, toàn thể nhóm nhân viên hãng SpaceX tập trung trong phòng điều khiển của công ty đã vỗ tay rất to khi tên lửa chạm vào con tàu.

Hãng SpaceX hồi tháng 12-2015 cũng đã thực hiện hạ cánh tên lửa Falcon 9 nhưng trên nền cứng ở mũi Canaveral. Lần phóng này là lần thứ tám thử tàu chở hàng cho NASA, là một phần của chương trình chở hàng thương mại Commercial Resupply (CRS). Đây cũng là lần đầu hãng SpaceX phóng tầu chở hàng Dragon cho NASA kể từ tháng 6-2015, khi một tên lửa Falcon 9 của hãng đã nổ ngay sau khi phóng, phá hỏng một con tàu chở hàng.

Tên lửa nâng đã hạ cánh trên con tàu đậu trên biển mang tên "Of Course I Still Love You" (Dĩ nhiên Anh vẫn còn yêu Em). Nó là một trong hai con tàu công tác mà hãng SpaceX dùng để thử nghiệm cho tên lửa nâng hạ cánh, con tầu thứ hai có tên "Just Read the Instructions" (Thế thì hãy đọc Hướng dẫn sử dụng). Tên của các con tàu này nhằm vinh danh tác giả viết truyện tiểu thuyết viễn tưởng khoa học Iain M. Banks.

Hãng SpaceX đã cải tiến tên lửa Falcon 9, và chuyến bay hôm 8-4 cũng là lần đầu tiên tàu chở hàng Dragon được gắn vào tên lửa sau cải tiến (hãng đã phóng tên lửa cải tiến nhiều lần nhưng không mang theo tàu chở hàng). Hôm 7-4, ông Hans Koenigsmann, phó chủ tịch phụ trách an toàn bay ở hãng SpaceX, đã nói là các tàu Falcon trước là "phiên bản số 1.1," còn lần này tên lửa nâng cấp lên phiên bản 1.2. Ông Koenigsmann nói các thay đổi lớn nhất thuộc về hệ thống thanh chống của tên lửa (vụ phóng thất bại hồi tháng 6-2015 sau này tìm ra nguyên nhân là do lỗi ở một thanh chống ở tầng trên của tên lửa Falcon 9).

"Đã có các thay đổi nhỏ ở mức cơ bản, và đấy là tất cả những gì chúng tôi đã thực hiện," ông Koenigsmann nói.

Con tầu chở hàng Dragon dự kiến sẽ đến trạm không gian hôm nay chủ nhật 10-4-2016. Các phi hành gia trên trạm sẽ dùng các cánh tay rô-bôt để bắt con tàu vào lúc 7h00 theo giờ EDT (11h00 GMT). Phóng sự về cuộc kết nối sẽ bắt đầu vào 5h30 giờ EDT (tức 09h30 GMT). Hiện một con tàu ATK Cygnus đã đang kết nối với trạm không gian và đây là lần đầu tiên có hai con tàu chở hàng Mỹ sẽ cùng kết nối với Trạm Không gian.

Trong một thông báo ngắn hôm 9-4, Kirk Shireman, phụ trách chương trình ISS cho NASA, nhấn mạnh hai điểm có ích của tàu chở hàng Dragon rất quan trọng cho trạm vũ trụ: đó là khả năng quay về Quả đất, và bộ phận chứa hàng bên ngoài có thể mở rộng ra trong không gian.

Mô-đun Bigelow Expandable Activity Module (BEAM) được chứa trong thân con tàu Dragon, nó có thể xếp gọn như một chiếc dù đã gấp, nhưng có thể làm cho nở ra với thể tích lớn gấp năm lần. Nếu mọi việc xảy ra đúng như dự kiến thì mô đun BEAM sẽ được nối vào Tranquility Node của Trạm Không gian, và nó sẽ trở thành ngôi nhà mở rộng đầu tiên của nhân loại trong không gian vũ trụ. Bigelow Aerospace đã hai lần tiến hành thử nghiệm hai căn nhà khác trên quỹ đạo nhưng chưa có người ở.

Điểm quan trọng thứ hai cho NASA là con tàu Dragon có thể quay về Quả đất mà không bị cháy khi đi qua lớp khí quyển. Con tàu Dragon này dự kiến sẽ quay về Quả đất hôm 11-5-2016 chở theo ngoài các thứ khác, các mẫu vật khoa học của một năm làm việc mà các phi hành gia của NASA, ông Scott Kelly và nhà du hành vũ trụ người Nga Mikhail Kornienko đã làm trên trạm từ tháng 3-2015 đến tháng 3 năm nay.

Ông Koenigsmann cũng khẳng định là hãng SpaceX đang dự kiến tăng số lần phóng trong năm nay. Ông nói "Sự thật là chúng tôi đã tăng tốc độ, và chúng tôi sẽ còn tăng tốc độ", bổ sung thêm là lần phóng sắp tới của công ty sẽ gần cuối tháng tư, và một lần tiếp vào đầu tháng năm.

"Như vậy thời gian giữa các lần phóng sẽ ngày càng ngắn đi. Chúng ta cũng đã thấy điều này ở phiên bản 1.1 — và khi bạn nâng cấp, bạn cần có thêm thời gian một chút giữa các lần phóng, còn sau đó một ít, các bạn sẽ tăng tốc," ông Koenigsmann nói. "Và chúng tôi hy vọng về cơ bản tới cuối năm nay sẽ có khả năng phóng tên lửa mỗi tuần một lần".

NHV (dịch từ Space.com)

Sửa lần cuối 2016-04-12 12:14:34

Bình luận

Bình luận qua Facebook