Jacinda Ardern, thủ tướng của New Zealand (Ảnh: Guo Lei / East News)
Lời người dịch: Xin giới thiệu bài báo của tác giả Anna J. Dudek trên phụ trương „Những gót giầy cao” („Wysokie Obcasy”) của báo „Gazeta Wyborcza” về thành công của các phụ nữ lãnh đạo ở một số quốc gia chống dịch coronavirus. Theo tác giả, những đặc điểm thường được coi là „yếu đuối” của phụ nữ lại là các điểm mạnh của họ trong tình hình mới của thời dịch bệnh.
Cuộc chiến với coronavirus là không cân bằng. Nhưng trên thế giới phụ nữ đã thắng. Các nhà nữ lãnh đạo chủ trương cởi mở, cảm thông, quan tâm. Các đặc điểm mà trong chính trị chưa bao giờ được đánh giá đặc biệt. Tận cho đến lúc này.
Đài Loan xử lý dịch coronavirus tốt đến mức có các dự trữ để đi giúp các nước khác. Nước Đức, dù mức độ lây nhiễm cao vẫn tiến hành được một con số làm xét nghiệm khổng lồ để phát hiện trước virus, cách ly những người đã nhiễm và giúp đỡ họ. New Zealand đã nhanh chóng tiến hành cách ly và đóng cửa với khách du lịch, mặc dù chủ yếu sống về du lịch. Các nước trên bán đảo Scandinavơ đã xét nghiệm và thực hiện chính sách chăm sóc của mình. Tất cả các nước này đều được khen vì cách đương đầu với đại dịch.
Điểm chung của các nước này là có các phụ nữ lãnh đạo. Và chính việc pha trộn một sự điều hành tuyệt vời chống khủng hoảng với việc thông tin rõ ràng, đồng cảm cùng với việc tập trung vào những người yếu nhất là cách làm tốt nhất của người lãnh đạo trong thời gian có dịch coronavirus.
Trong số các sếp chính phủ và những người đứng đầu quốc gia chỉ có 7% là phụ nữ. Và chỉ có 23% các chính trị gia ở tầm quốc hội là phụ nữ, nhưng họ tỏ ra vững vàng trong thời buổi không chắc chắn của dịch bệnh. Chính là các đặc điểm „mềm yếu", tình mẫu tử được coi là thứ của đàn bà, và với các tính cách không được coi trọng như – sự quan tâm, thông cảm với người yếu, dịu dàng, những thứ hay bị lẫn lộn với sự yếu đuối – lại làm cho các công dân tin tưởng họ.
Truyền thông trên toàn thế giới phân tích các bài phát biểu và cách mà các nữ chủ tịch và thủ tướng khi thông tin với xã hội thời khủng hoảng dịch như của bà Angela Merkel ở Đức, Erna Solberg ở Na Uy, Katrín Jakobsdóttir ở Islandia, Sanna Marin ở Phần Lan hay bà Jacinda Ardern ở New Zealand. Và không còn nghi ngờ gì nữa là: sự cảm thông, đồng cảm, minh bạch và bản lĩnh nói ra câu „tôi không biết” nhưng đồng thời nói „ hãy tin vào tôi, chúng ta sẽ cùng vượt qua", đó là các tính cách cho phép các phụ nữ lãnh đạo không chỉ quản lý tốt khủng hoảng và còn bình tĩnh đưa các công dân đang hoảng sợ đi qua thời dịch.
Bà đóng cửa đất nước, nhưng vẫn nhớ Chú thỏ dịp lễ Phục Sinh
Bà Ardern ngay từ đầu khi có dịch đã dùng một cách truyền đạt đơn giản. Bà chỉ nói: Mọi người hãy ở nhà. Hãy bảo trọng. Hãy tử tế với nhau. Lúc này chúng ta sẽ cùng có nhau.
Thông thường bà thông tin cho xã hội từ văn phòng của mình, nhưng cũng dùng cả các mạng xã hội, chủ yếu là Facebook và Instagram. Cuối tháng ba bà tổ chức một cuộc gặp trực tuyến trên Facebook, ở đó bà trả lời các câu hỏi. Ngồi trên ghế dài ở buồng khách nhà mình, mặc áo dùng ở nhà màu xanh lá cây, vừa xin lỗi về kiểu ăn mặc của mình và giải thích là bà vừa đặt con gái ngủ, còn mặc com-ple để ru con gái chả phải là một ý định hay gì, rồi bà nói: „Tôi muốn kiểm tra xem mọi người cảm thấy thế nào, đã sẵn sàng cho việc cách ly sắp tới chưa“. Đơn giản thế thôi. Bà đã nói ở trong nước đang có 238 trường hợp lây nhiễm coronavirus, nhưng con số này chắc chắn sẽ tăng.
Bà nói để mọi người đừng mất hy vọng, nhưng cũng đừng chán nản khi mà các biện pháp chính phủ áp dụng, trong đó có việc cách ly xã hội, không có tác dụng ngay – vì điều đó cần có thời gian.
Ngày 18/3, bà mở một hội nghị cho trẻ em. Bà cho là chính chúng, những người dễ lạc lối và sợ hãi, đang cần phải tăng cường chăm sóc nhất. Phải giúp chúng hiểu điều gì đang xảy ra. Ngay trước lễ Phục Sinh, bà cũng lại không quên chúng: bà nghiêm trang bảo các trẻ em là chính phủ coi Bà tiên Răng (Tooth fairy – một nhân vật trong cổ tích) và Chú thỏ Phục Sinh là các nhân viên rất cần để cho chính phủ hoạt động, giống hệt như các bác sỹ hay những người bán hàng và nhân viên bưu điện.
Trong một thời gian ngắn sau khi bà nhận chức thủ tướng (từ năm 2017) thì hai năm sau đó, bà đã dưa đất nước vượt qua đám tang sau hành động tấn công khủng bố ở nhà thờ Christchurch và khủng hoảng sau vụ núi lửa phun, và giờ là đối phó với đại dịch – bà Jacinda Ardern đã chứng tỏ thế giới cần có một kiểu lãnh đạo khác ra sao. Kiểu lãnh đạo theo cách cảm thông, hướng tới những người cần chăm sóc đặc biệt và cách cởi mở dựa trên việc thông tin minh bạch. Bà luôn sẵn sàng trả lời truyền thông và nhờ vậy luôn sẵn sàng giúp mọi người.
Theo cuộc thăm dò do hãng Colmar Brunton làm về cách đối phó với khủng hoảng do dịch coronavirus gây ra cho thấy, người New Zealand hầu như tin tưởng tuyệt đối vào các bước chính phủ đã làm. 88% số người được hỏi „tin là chính phủ đã ra các quyết định đúng". Đứng đầu chính phủ đó là bà Ardern.
Bán đảo Scandinavơ: xét nghiệm, chăm sóc, tạo cơ hội như nhau cho mọi người
- Rất dễ hiểu các cháu sợ khi có bao nhiêu thứ đồng thời xảy ra như vậy – bà thủ tướng chính phủ Erna Solberg nói trong cuộc họp báo tổ chức đặc biệt cho trẻ em. Cũng giống như bà Ardern ở đầu kia của thế giới, bà nói chuyện với các đồng bào nhỏ tuổi của mình không chỉ với tư cách một nhà lãnh đạo, mà cũng giống một người mẹ, chị gái, hàng xóm. Bà trả lời các câu hỏi, xoa dịu nỗi sợ hãi, cho chúng cảm giác an toàn. Bà bao bọc chúng, những người chưa hiểu một tý gì cả về chính trị lẫn các điều đang xảy ra, những người còn chưa hiểu chữ „đại dịch” nghĩa là gì. Những người ít tuổi nhất. Trong cuộc hội nghị hôm 16/3 bà nói mình hiểu là trẻ em lúc này cảm thấy lạc lối và không biết điều gì đang xảy ra. Bà nói về các thay đổi trong cuộc sống của cả nước và trong mỗi gia đình, bà nói bà hiểu nỗi lo của trẻ em cho cha mẹ mình.
Bà cam đoan là với phần lớn mọi người virus này không nguy hiểm, ngay cả khi mẹ hay bố bị ốm thì cũng sẽ khỏi thôi. Bà kiên nhẫn trả lời cho từng câu hỏi như: cháu có thể đến thăm ông bà được không? Lễ sinh nhật cháu có làm sao không? Phải bao lâu mới có thuốc tiêm phòng? Có thể làm gì để giúp?
Trả lời câu hỏi cuối này của bà Solberg, mẹ của hai người con đã lớn (21 và 23 tuổi), bà đã nói: Hãy ở nhà vì bằng cách này ta giúp những người khác tránh bị lây. Cái đó rất quan trọng cho những người già hay người đang ốm.
Bốn trong năm nước vùng biển phía Bắc do phụ nữ lãnh đạo. Mỗi nước đều có tỷ lệ tử vong do coronavirus thấp, dù họ chọn các biện pháp chống dịch khác nhau. Ở Phần Lan, bà Sanna Marin được 85% dân ủng hộ về cách chọn chống khủng hoảng. Khi trở thành thủ tướng, bà là phụ nữ trẻ nhất thế giới– bà đã nhấn mạnh về thời thơ ấu khó khăn trong khu phố thợ mình ở, bà đã nói: "Câu chuyện của đời tôi cho thấy, ngày nay vấn đề về quyền bình đẳng và quyền con người đối với tôi là rất quan trọng". Bà tin tưởng vào kiểu nhà nước chăm sóc nhân dân của Phần Lan. Là chính trị gia và bà cho rằng vai trò của mình không chỉ là quản lý, mà còn phải chăm sóc các nam nữ công dân Phần Lan.
Ngày 30/11/2017, người phụ nữ 40 tuổi Katrín Jakobsdóttir đã trở thành thủ tướng Islandia. Bà là mẹ có ba con trai, nhà hoạt động vì quyền phụ nữ và cho hòa bình. Bà muốn cho mọi người có các cơ hội như nhau. Và bà làm đúng như vậy. Bà đảm bảo cơ hội như nhau trong cuộc chiến với coronaviruse cho mọi vùng miền của đất nước – ở nước Islandia bé nhỏ họ đã làm một con số xét nghiệm khổng lồ. Nhờ vậy cho thấy một nửa dân số qua bệnh này không có triệu chứng. Đây là một kết luận quan trọng cho cả thế giới.
Merkel: một nhiệm vụ lịch sử mà chỉ cùng nhau chúng ta mới có thể vượt qua
„Hãy cho phép tôi nói: vấn đề là nghiêm trọng. Đây là thử thách lớn nhất với đất nước ta kể từ sau đại chiến thứ hai" – bà Angela Merkel nói với đồng bào trong buổi thông báo đặc biệt.
„Tôi kêu gọi đồng bào theo cách hoàn toàn khác này vì tôi muốn nói ra điều gì đối với tôi trong cương vị thủ tướng và các bạn trong chính quyền liên bang chỉ lối đi trong tình huống này. Đây là một phần của một nền dân chủ mở: chúng tôi ra các quyết định chính trị minh bạch và chúng tôi giải thích nó" - bà Merkel nói mở đầu bài phát biểu. Bà nói về điều là mọi thứ „phải chịu qua thử thách như chưa hề có bao giờ". Về các thay đổi cực đoan mà coronavirus đã buộc ta phải làm. Về nhu cầu phải đoàn kết và về điều trong tình huống này việc hành xử của mỗi một người đều quan trọng và „mỗi một người đều có thể đóng góp". Bà nhấn mạnh là mặc dù nước Đức có một nền y tế tốt nhất thế giới, nhưng ngay cả nền y tế đó cũng có thể không chịu nổi dịch.
Bà không nói về các con số trừu tượng mà về cha mẹ, ông bà và con cái người Đức. Về mỗi mạng sống và mỗi người Đức đều quan trọng. Bà cảm ơn các nhân viên y tế và những người ít được cảm ơn – đó là những người ngồi thu tiền ở các siêu thị và những người xếp hàng lên các giá ở đó. „Cám ơn các bạn đã ở đó làm việc vì đồng bào, và đã duy trì hoạt động của các cửa hàng". Cả thế giới đã nói về bài phát biểu bình tĩnh, đúng bản chất và tạo niềm hy vọng, không hứa hão của bà.
Đài Loan là nước đi đầu thế giới
Nếu để ý đến vị trí địa lý của Đài Loan và việc gần Trung Quốc thì nước này rất dễ bị tác động hủy hoại của virus. Tuy nhiên khi bà tổng thống Tsai Ing-wen biết về loại virus chưa từng có này đã hoành hành ở Vũ Hán, thì bà đã quyết định kiểm tra ngay mọi chuyến bay từ đó đến.
Bà lập ra một trung tâm chỉ đạo chống dịch, tăng cường việc sản xuất các dụng cụ phòng hộ vì bà hiểu đó là việc then chốt để chặn dịch. Sau đó, bà cấm tất cả các máy bay đến từ Trung Quốc, Hồng Kông và Macao.
Đài Loan được coi như mẫu mực của việc chống dịch. Nên nhớ là quốc gia này phải tự lo, không được Tổ chức Y tế thế giới WHO hỗ trợ vì bị Trung Quốc ngăn trở việc gia nhập.
Cởi mở, thông tin và cảm thông
Từ việc quan sát các hoạt động trên chính trường thế giới ta có một kết luận có thể có các tiếng vọng lâu dài. Trong khi phần lớn các nhà lãnh đạo – như tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, thủ tướng Anh Boris Johnson hay tổng thống Brasil Jair Bolsonaro, hoặc ở gần Ba Lan như ông Viktor Orbán ở Hungari – họ lúc đầu đã coi thường mối nguy hiểm, sau dó dọa xã hội và kết thúc bằng việc đổ tội bằng đủ cách, thì các phụ nữ lãnh đạo dựa vào sự thẳng thắn. Dùng thông điệp đơn giản, trong đó họ không do dự khi nói ra: „Tôi không biết hết mọi câu trả lời, nhưng chúng ta cùng nhau sẽ vượt qua nó“. Sự cảm thông. Đó là chiến lược không nhằm vào việc lấy con số cao ủng hộ trong thăm dò dư luận (dù rằng điều đó xảy ra) mà để cứu các mạng người, đã được kiểm định một cách tuyệt vời qua thực tế.
Biên dịch: Nguyễn
Hữu Viêm
Nguồn:
https://www.wysokieobcasy.pl/akcje-specjalne/7,174350,25878446,wygrywaja-z-coronavirusem-kroluja-w-sondazach-liderki-na-froncie.html?disableRedirects=true
Bình luận