Cuộc chiến tại Ukraine đang bước vào một giai đoạn mới khi chính quyền Tổng thống Donald Trump thúc đẩy các cuộc đàm phán trực tiếp với Nga mà không có sự tham gia của Ukraine và các đồng minh châu Âu. Sự kiện này đã gây ra làn sóng lo ngại ở Kyiv và các thủ đô châu Âu, trong khi Trung Quốc và Ả Rập Xê Út cũng đóng vai trò đáng chú ý trong các diễn biến mới.
Mỹ và Nga Bắt Đầu Đàm Phán Tại Ả Rập Xê Út
Ngày 18/2/2025, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã gặp Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tại Riyadh, Ả Rập Xê Út, đánh dấu bước đi quan trọng trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp chấm dứt cuộc chiến kéo dài ba năm. Tham gia cùng phía Mỹ còn có Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz và Đặc phái viên Trung Đông Steve Witkoff. Phía Nga có sự góp mặt của cố vấn tổng thống Yury Ushakov và Giám đốc quỹ đầu tư Kirill Dmitriev.
Tổng thống Trump đã nhấn mạnh rằng cuộc đàm phán này là bước đầu tiên để tìm kiếm một giải pháp hòa bình, tuy nhiên, sự vắng mặt của Ukraine và các đồng minh châu Âu khiến nhiều bên lo ngại rằng Kyiv sẽ bị buộc phải chấp nhận các điều kiện do Moscow áp đặt.
Châu Âu và Ukraine Phản Ứng Mạnh Mẽ
Việc Mỹ tiến hành đàm phán song phương với Nga mà không có sự tham gia của Ukraine đã làm dấy lên lo ngại về việc Kyiv sẽ phải chấp nhận một thỏa thuận bất lợi. Phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo rằng "kỷ nguyên đảm bảo an ninh từ Mỹ cho châu Âu đã kết thúc."
Pháp, Anh và Đức đã tổ chức một cuộc họp khẩn cấp tại Paris để bàn về tình hình mới. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh rằng Ukraine cần được bảo đảm an ninh vững chắc, nếu không thỏa thuận này có thể thất bại giống như các hiệp định Minsk trước đây.
Ngoài ra, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã cảnh báo Mỹ không được "lặp lại sai lầm của Afghanistan," ám chỉ việc Mỹ từng đàm phán trực tiếp với Taliban mà không có sự tham gia của chính phủ Afghanistan.
Nga Gia Tăng Tấn Công Trước Đàm Phán
Ngay trước khi các cuộc đàm phán tại Riyadh diễn ra, Nga đã tiến hành một đợt tấn công bằng máy bay không người lái quy mô lớn vào Ukraine. Theo báo cáo từ không quân Ukraine, Nga đã sử dụng 176 drone, trong đó hơn 100 chiếc bị bắn hạ.
Tổng thống Zelensky cũng cho biết trong tuần qua, Nga đã phóng "hơn 1.220 bom hàng không, 850 drone tấn công và hơn 40 tên lửa các loại." Các cuộc tấn công này được cho là nhằm gây sức ép lên Kyiv trước khi đàm phán hòa bình diễn ra.
Mỹ Đề Xuất Ukraine Nhượng Quyền Khai Thác Tài Nguyên Hiếm Để Đổi Lấy Hỗ Trợ Quân Sự
Một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất là đề xuất của chính quyền Trump yêu cầu Ukraine nhượng quyền khai thác tài nguyên đất hiếm để đổi lấy hỗ trợ quân sự từ Mỹ. Trump đã nhấn mạnh rằng Ukraine có "nguồn tài nguyên quý giá về đất hiếm, dầu mỏ và khí đốt," và Mỹ muốn đảm bảo rằng khoản viện trợ quân sự trị giá hơn 66 tỷ USD sẽ mang lại lợi ích cho Washington.
Zelensky đã bác bỏ đề xuất này trong giai đoạn hiện tại, cho rằng nó "quá tập trung vào lợi ích của Mỹ mà không đảm bảo an ninh cho Ukraine."
Trung Quốc Lên Tiếng Kêu Gọi Đàm Phán Hòa Bình Công Bằng
Trung Quốc đã lên tiếng ủng hộ đàm phán hòa bình nhưng nhấn mạnh rằng tất cả các bên liên quan phải tham gia. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Guo Jiakun tuyên bố: “Trung Quốc hoan nghênh nỗ lực tìm kiếm hòa bình nhưng mong muốn tất cả các bên liên quan có mặt trong tiến trình này.”
Mặc dù Bắc Kinh cố gắng đóng vai trò trung gian hòa giải, phương Tây vẫn nghi ngờ về sự trung lập của Trung Quốc do mối quan hệ chặt chẽ giữa nước này với Nga.
Tại Sao Ả Rập Xê Út Là Nơi Diễn Ra Đàm Phán?
Ả Rập Xê Út đã từng bước định vị mình như một trung gian hòa giải toàn cầu và nước này muốn củng cố vị thế của mình trong các vấn đề địa chính trị. Thái tử Mohammed bin Salman đang thúc đẩy chính sách đối ngoại cân bằng, duy trì quan hệ tốt với cả Mỹ và Nga, đồng thời tìm cách thu hút đầu tư vào nền kinh tế phi dầu mỏ của nước này.
Việc Riyadh tổ chức các cuộc đàm phán Mỹ-Nga cũng có thể giúp nước này có tiếng nói quan trọng hơn trong các cuộc thảo luận về tương lai của khu vực, bao gồm cả cuộc xung đột ở Gaza.
Mỹ Giải Cứu Một Công Dân Bị Nga Bắt Giữ Ngay Trước Đàm Phán
Trước khi cuộc họp tại Riyadh diễn ra, Nga đã bất ngờ trả tự do cho công dân Mỹ Kalob Byers, người bị bắt 10 ngày trước với cáo buộc buôn lậu ma túy. Đây được cho là một động thái thiện chí của Moscow nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán.
Hòa Bình Hay Thỏa Thuận Chính Trị?
Chính quyền Trump đang đẩy nhanh tiến trình đàm phán để đạt được một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh, có thể giúp Trump ghi điểm trên trường quốc tế. Tuy nhiên, việc loại bỏ Ukraine và châu Âu khỏi giai đoạn đầu của đàm phán khiến nhiều người lo ngại về một thỏa thuận bất lợi cho Kyiv và có thể làm suy yếu an ninh của châu Âu.
Trong bối cảnh
này, câu hỏi quan trọng nhất vẫn là: liệu thỏa thuận hòa bình này có thực sự chấm
dứt chiến tranh, hay chỉ là một sự tái định hình quyền lực theo cách có lợi cho
các cường quốc?
Tuong Vy theo AP & CNN
Bình luận