Bối cảnh và Nguyên nhân dẫn đến Thảm sát Wołyń (Volhynia)
Thảm sát Wołyń (Volhynia) là một trong những sự kiện bi thảm nhất trong lịch sử quan hệ Ba Lan - Ukraina. Nó diễn ra trong giai đoạn 1943-1944 tại khu vực Wołyń (Volhynia) và Đông Galicia (nay thuộc miền tây Ukraina). Đây là một cuộc thanh trừng sắc tộc có tổ chức, do Quân đội Khởi nghĩa Ukraina (UPA) và Tổ chức Quốc gia Ukraina (OUN) thực hiện nhằm loại bỏ hoàn toàn người Ba Lan khỏi khu vực này.
Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng kéo dài giữa hai dân tộc, khi Ba Lan và Ukraina có những tranh chấp lịch sử kéo dài nhiều thế kỷ. Vào những năm 1918-1919, cuộc chiến tranh Ba Lan - Ukraina để giành quyền kiểm soát Lviv đã khiến mối quan hệ giữa hai quốc gia trở nên thù địch. Chính sách của Cộng hòa Ba Lan Đệ nhị đối với người thiểu số Ukraina cũng được coi là áp bức. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, sự chiếm đóng của Đức Quốc xã và Liên Xô đã làm gia tăng tình trạng hỗn loạn, tạo điều kiện cho các lực lượng dân tộc chủ nghĩa Ukraina thực hiện mục tiêu của mình.
Ngày 11 tháng 7 năm 1943, trong cái gọi là "Chủ nhật đẫm máu", lực lượng UPA đã đồng loạt tấn công khoảng 100 khu định cư của người Ba Lan tại Wołyń (Volhynia). Người Ba Lan bị sát hại một cách tàn bạo bằng rìu, chĩa, cưa, và nhiều ngôi làng, nhà thờ bị thiêu rụi. Theo ước tính, tổng số người thiệt mạng trong cuộc thảm sát Wołyń (Volhynia) dao động từ 50.000 đến 100.000 người.
Hành động trả đũa của người Ba Lan và sự khác biệt trong quan điểm
Sau những cuộc tấn công của UPA, các lực lượng kháng chiến Ba Lan, đặc biệt là Armia Krajowa (Quân đội Quốc gia - AK), đã tiến hành các cuộc trả đũa nhắm vào cộng đồng người Ukraina. Một số vụ trả thù của lực lượng Ba Lan nhắm vào các làng mạc có người Ukraina sinh sống, với mục tiêu hạn chế khả năng hỗ trợ UPA. Những cuộc phản công này gây ra cái chết của hàng nghìn người Ukraina, dù quy mô nhỏ hơn so với cuộc thanh trừng của UPA.
Chính hành động trả đũa này đã tạo ra sự khác biệt lớn trong cách Ukraina và Ba Lan diễn giải lịch sử. Trong khi Ba Lan coi Thảm sát Wołyń (Volhynia) là một cuộc diệt chủng có tổ chức do UPA thực hiện, phía Ukraina lại lập luận rằng đó là một cuộc xung đột sắc tộc hai bên đều có tổn thất. Ukraina nhấn mạnh rằng người Ba Lan cũng đã thực hiện các hành động bạo lực đối với thường dân Ukraina, và điều này khiến quan điểm về lịch sử trở nên mâu thuẫn giữa hai quốc gia.
Trong những năm sau chiến tranh, Liên Xô đã tìm cách xóa mờ lịch sử của cả hai phía để duy trì trật tự trong khối Đông Âu. Tuy nhiên, sau khi Ukraina giành được độc lập vào năm 1991, chính quyền Ukraina bắt đầu tôn vinh UPA như một phần của phong trào đấu tranh giành độc lập, điều này tiếp tục làm gia tăng căng thẳng với Ba Lan.
Hiện nay: Chủ đề này xuất hiện như thế nào trên truyền thông và chính trị?
Thảm sát Wołyń (Volhynia) thường trở lại trong các cuộc tranh luận công khai vào tháng 7 hàng năm, khi diễn ra các sự kiện tưởng niệm. Truyền thông đưa tin về các cuộc tuần hành, lễ tưởng niệm và phát biểu của chính trị gia. Những tranh cãi chính xoay quanh các vấn đề như việc ngăn cản khai quật và chôn cất hài cốt nạn nhân tại Ukraina, khi chính quyền Ba Lan nhiều lần kêu gọi điều tra khảo cổ nhưng bị phía Ukraina ngăn cản. Sự khác biệt trong cách diễn giải lịch sử, khi đảng PiS của Ba Lan yêu cầu lên án rõ ràng UPA, trong khi đảng KO kêu gọi hòa giải và đối thoại. Ảnh hưởng của chiến tranh Nga - Ukraina, khi sau cuộc xâm lược của Nga vào năm 2022, Ba Lan trở thành đồng minh quan trọng của Ukraina, dẫn đến việc chủ đề Wołyń (Volhynia) đôi khi bị chính phủ Ba Lan tạm gác lại. Tranh cãi xung quanh các tượng đài và di tích, khi tại Ba Lan có những công trình tưởng nhớ nạn nhân Thảm sát Wołyń (Volhynia), trong khi tại Ukraina lại xuất hiện các đài tưởng niệm UPA, làm gia tăng mâu thuẫn.
Ảnh hưởng của vấn đề này trong hỗ trợ Ukraine
Mặc dù Ba Lan là một trong những nước ủng hộ Ukraine mạnh mẽ nhất, nhưng các tranh cãi về lịch sử có thể gây ra căng thẳng chính trị, làm suy yếu sự đoàn kết giữa hai quốc gia. Một số chính trị gia Ba Lan yêu cầu Ukraine thừa nhận và lên án rõ ràng tội ác của UPA trước khi tiếp tục nhận được sự ủng hộ toàn diện. Điều này có thể ảnh hưởng đến các quyết định về viện trợ quân sự, nhân đạo và kinh tế.
Dư luận Ba Lan cũng chia rẽ về vấn đề này. Một số người ủng hộ việc duy trì quan hệ chặt chẽ với Ukraine vì lợi ích chiến lược, trong khi những người khác cho rằng Ba Lan cần đặt điều kiện rõ ràng về lịch sử để đảm bảo sự tôn trọng từ phía Ukraine. Nếu căng thẳng về vấn đề Wołyń (Volhynia) gia tăng, có thể sẽ xuất hiện những hạn chế trong hỗ trợ của Ba Lan dành cho Ukraine. Tuy nhiên, nếu cả hai bên đạt được một sự đồng thuận hoặc ít nhất tìm ra cách giảm nhẹ căng thẳng, sự hợp tác giữa Ba Lan và Ukraine sẽ tiếp tục được củng cố để đối phó với mối đe dọa chung từ Nga.
Tuong Vy
Theo Wikipedia Rzeź wołyńska
Bình luận