QV: Ông Hồ Chí Hưng (HCH) là Phó chủ
tịch kiêm Tổng Thư ký Trung ương Hội hữu nghị Việt
Nam – Ba Lan, nguyên là cựu sinh viên Việt Nam sang học tập tại Ba Lan từ giữa thập niên 60 của thế kỷ trước. Những kỷ niệm của ông về thời gian 50 năm qua đã gắn bó với đất nước
Ba Lan được p/v Quê Việt ghi lại qua cuộc gặp gỡ, trò chuyện với ông trong dịp này.
Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.
PV: Xin chào Anh Hưng, xin được gọi như vậy để câu chuyện của chúng ta
thân tình và cởi mở, Anh Hưng sang Ba Lan năm nào và cơ
duyên nào đưa anh đến đất nước Ba Lan?
Ảnh: Ô. Hồ Chí Hưng (ảnh chụp năm1967, khi đang là sv năm thứ 2, mặc đồng phục của trường )
HCH:
Rất vui được gặp lại anh vào dịp mùa Thu Hà Nội, mùa
Thu này gợi nhớ nhiều kỷ niệm của 50 năm trước, đó
là mùa Thu năm 1965, chúng tôi khoảng hàng nghìn người
được lựa chọn từ nhiều tỉnh, thành phố của Miền
Bắc, học sinh các Trường của con em Miền Nam trên đất
Bắc để ra nước ngoài học tập.
Chúng tôi tập trung tại
ba địa điểm trước khi lên đường đó là Trường đại
học sư phạm Hà Nội, Trường đại học Bách khoa và
Trường đại học kinh tế quốc dân. Trong tháng 8/1965 số
lượng Lưu học sinh đi Trung Quốc rất đông, số còn lại
sẽ đi các nước Đông Âu trong đó có Ba Lan. Ngày
30/8/1965, đoàn Lưu học sinh và Nghiên cứu sinh khoảng 500
người đi Đông Âu xuất phát từ Ga Hàng Cỏ Hà Nội.
Đoàn Ba Lan có 120 người gồm nhiều thành phần như cán
bộ, công nhân, học sinh Trường Trung cấp Hàng Hải và
chúng tôi mới tốt nghiệp phổ thông hệ 10/10.
Chúng tôi không được
biết trước mình sẽ đi học ở nước nào mà phụ thuộc
vào sự phân công của Nhà nước trực tiếp là Vụ Đại
học và Trung học chuyên nghiệp lúc bấy giờ. Vào thời
gian đó đất nước đang có chiến tranh, lớp lớp thanh
niên lên đường ra mặt trận, chúng tôi được Nhà nước
lựa chọn đi học nước ngoài là một vinh dự rất lớn
vì vậy ai cũng phấn khởi, ý thức được trách nhiệm
của mình đối với Tổ quốc, không hề suy nghĩ lựa
chọn ngành nghề hay về một đất nước mà mình sẽ đến
để học tập. Được đi Ba Lan, chúng tôi cũng rất vui
vì Ba Lan tuy chưa biết nhiều về nước bạn nhưng qua bài
thơ “ Em ơi! Ba Lan mùa tuyết tan” của nhà thơ Tố Hữu,
bài thơ đã khái quát khá đầy đủ về đất nước,
lịch sử, con người Ba Lan do vậy chúng tôi cũng hình
dung phần nào đất nước mà mình sẽ đến sống và học
tập. Ngày ấy chúng tôi đi tàu hỏa, đầu tiên là tàu
Việt Nam đưa chúng tôi đến Bằng Tường, Trung Quốc.
Sau đó chuyển sang tàu Trung Quốc đi xuyên lục địa qua
Vũ Hán, Bắc Kinh, Thẩm Dương, Thiên Tân, Trường Xuân,
Mãn Châu Lý đến biên giới Trung – Xô qua ga Zabaican,
chuyển sang tàu Liên Xô và xuyên Siberi mênh mông đến
Mátsơcva vào chiều ngày 9/9/1965.
Ảnh: Lớp học tiếng Ba Lan, Krakow 10/1965
Sau hai ngày nghỉ ngơi tại
Matscơva, các đoàn chia tay nhau đi mọi ngả của Đông Âu,
sang Tiệp Khắc, Hungary, Rumani, Bungary và đoàn chúng tôi
sang Ba Lan. Sáng 11/09/1965 tàu hỏa đưa chúng tôi đến thủ
đô Warszawa. Hôm đó trời se lạnh, mưa nhỏ. Tôi còn nhớ
ra ga đón chúng tôi có các anh Nguyễn Văn Thái, Lê Bá
Thự, Phan Xinh đang học ở Đại học Bách khoa Warszawa và
Anh Nguyễn Trọng Hoàn, Bí thư Đại sứ quán phụ trách
Lưu học sinh. Sau một ngày nghỉ ngơi ở Thủ đô
Warszawa, chúng tôi được tách ra ba đoàn đi đến thành
phố Lodz, Wroclaw và Krakow để học một khóa tiếng Ba Lan
trước khi vào học đại học. Cũng cần nói thêm là
trước đó từ năm 1955, Ba Lan đã đón những đoàn Lưu
học sinh đầu tiên đến từ Việt Nam nhưng mỗi đoàn
chỉ có khoảng 20 – 25 người. Đoàn chúng tôi năm ấy
có 120 người vì vậy Trường dạy tiếng Ba Lan cho người
nước ngoài tại thành phố Lodz không đáp ứng được
yêu cầu tiếp nhận số lượng sinh viên đông đảo đến
từ Việt Nam, họ chỉ nhận có 20 người vì vậy Bộ Đại
học Ba Lan đã tổ chức thêm hai Trung tâm dạy tiếng Ba
Lan cho sinh viên Việt Nam tại thành phố Krakow và thành
phố Wroclaw.
Từ tháng 10 /1965 đến tháng 6/1966 chúng tôi học tiếng Ba Lan, sau khi thi kết thúc khóa học, Đại sứ quán phân công ngành học và chúng tôi tỏa đi các thành phố của Ba Lan như Wa rszawa, Gdansk, Sopot, Gdynia, Poznan, Wroclaw, Krakow theo học tại các trường đại học. Kể từ đó, chúng tôi gắn bó với đất nước Ba Lan thanh bình, tươi đẹp với những người dân giàu lòng nhân ái và mến khách.
PV: Trong những năm học
đại học chắc chắn anh có nhiều kỷ niệm sâu sắc về
đất nước và con người Ba Lan?
HCH: Tôi
được phân công ở lại Krakow học ngành Máy Mỏ tại
Học Viện Mỏ - Luyện kim AGH Krakow. Thành phố Krakow là
kinh đô xưa của Ba Lan, thành phố không rộng nhưng có
nhiều di tích lịch sử - văn hóa nổi tiếng như Cung
Wawel, Nhà thờ Mariacki, Khu Chợ trung tâm Sukienice, pháo đài
Barbakan, những dãy phố cổ với các trường phái kiến
trúc đặc trưng của Châu Âu, những con đường lát đá
in dấu thời gian…dòng sông Wisla thơ mộng chảy qua và
nhiều cây xanh bao bọc thành phố. Krakow đẹp và thanh
bình với ngôi vị là thành phố có số lượng trường
đại học đứng thứ hai sau thủ đô Warszawa. Tại thành
phố này có trường đại học tổng hợp Jagiellonski nổi
tiếng Châu Âu đến nay đã có 700 năm tuổi, nơi Nhà
thiên văn học nổi tiếng Mikolaj Kopernik và sau này là
Giáo hoàng Jan Pawel II đã theo học…, Học Viện Mỏ -
Luyện kim AGH thành lập năm 1919, đây là lò đào tạo
nhiều nhà khoa học, kỹ sư lành nghề cho ngành khai thác
mỏ, địa chất và luyện kim… của Ba Lan, là trường
đại học công lập đứng hàng đầu trong số các trường
đại học kỹ thuật của Ba Lan.
Chương trình học của
chúng tôi kéo dài 5,5 năm gọi chương trình Thạc sĩ –
kĩ sư, chúng tôi cùng học với sinh viên Ba Lan và cũng có
một số bạn nước ngoài cùng theo học. Những năm đó ở
Ba Lan đời sống chưa phải là sung túc nhưng người dân
được cung cấp đầy đủ mọi nhu cầu về lương thực,
hàng hóa, chăm sóc y tế, giáo dục, văn hóa – thể thao…
phát triển. Chúng tôi được sống trong tình thương yêu,
sự giúp đỡ thân thiện, chân thành của lãnh đạo, của
các giáo sư, cán bộ công nhân viên nhà trường, bè bạn
Ba Lan cùng học và của những người dân Ba Lan ở mọi
tầng lớp.
Ngoài thời gian học,
chúng tôi tham gia sinh hoạt ngoại khóa do Hội sinh viên
trường và Hội sinh viên quốc tế tổ chức. Ở Ba Lan
trong năm có rất nhiều lễ hội, vui nhất là lễ hội
hóa trang Juvenalia vào tháng 5 của sinh viên. Chúng tôi cũng
thường xuyên được mời tới các trường học, nhà máy,
câu lạc bộ hưu trí…của Ba Lan để tiếp xúc với các
em học sinh, với các tầng lớp nhân dân Ba Lan. Trong những
buổi gặp mặt thân tình, hữu nghị đó chúng tôi thấy
các em học sinh và người dân Ba Lan rất quan tâm đến
tình hình chiến tranh ở Việt Nam, biểu lộ sự cảm
thông, tình đoàn kết, hữu nghị và ủng hộ nhân dân
Việt Nam tiến hành cuộc chiến tranh chính nghĩa chống
xâm lược. Đặc biệt là những người cao tuổi đã trải
qua những đau thương mất mát lớn lao trong cuộc chiến
tranh thế giới lần thứ hai mà Ba Lan là nước bị tàn
phá nặng nề và hàng triệu dân thường bị tàn sát,
giết hại…Báo chí, đài phát thanh, VTTH Ba Lan hàng ngày
đưa tin chiến sự ở Việt Nam do vậy tuy xa Tổ quốc
nhưng chúng tôi vẫn biết được tình hình trên chiến
trường miền Nam và chiến tranh phá hoại của không lực
Hoa Kỳ trên miền Bắc. Thời kỳ đó có nhiều nhà văn,
nhà báo Ba Lan sang Việt Nam để viết bài, đưa tin về
chiến tranh ở Việt Nam. Điển hình nhất là nữ nhà báo
Monika Warnenska – Chúng ta thường gọi là Chị Ba đã
nhiều lần sang Việt Nam, có lần đóng giả nhà báo Pháp
vào tận Sài Gòn để lấy tư liệu, Bà đã viết nhiều
bài báo, phóng sự và tác phẩm về cuộc chiến tranh
chính nghĩa của nhân dân Việt Nam, kêu gọi nhân dân Ba
Lan, nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới giúp đỡ,
ủng hộ Việt Nam chống ngoại xâm.
Ảnh: Nhóm LHS Việt Nam sang Ba Lan học tập tại Hồng trường Moskwa, 10.09.1965 ( Hồ Chí Hưng, thứ 6 hàng đứng từ phải sang)
Chúng tôi nhớ những kỳ
thực tập địa hình, được đến nhiều vùng đất của
Ba Lan và thấy cảnh sắc Ba Lan thật là tươi đẹp nhất
là vùng núi phía Nam. Sau những ngày đông băng giá, vào
đầu tháng Tư mùa Xuân ập đến đem nắng ấm, mầm
xanh, hoa cỏ tràn ngập khắp mọi nơi. Mùa hè nắng vàng
với bầu trời xanh ngắt, mùa thu với sắc vàng, lá đỏ,
se lạnh, mùa đông tuyết phủ trắng cánh đồng, rừng
cây…cho đến bây giờ, chúng tôi không thể quên được
cảnh sắc bốn mùa tuyệt vời ở Ba Lan.
Chúng tôi ghi nhớ trong
trái tim mình tình đoàn kết, sự ủng hộ, giúp đỡ to
lớn của nhân dân Ba Lan đối với nhân dân ta với lòng
biết ơn sâu sắc, tôi nghĩ chúng ta khó đền đáp lại
sự giúp đỡ và ủng hộ to lớn của Chính phủ và nhân
dân Ba Lan đối với nhân dân Việt Nam trong giai đoạn
chiến tranh ác liệt.
Mỗi chúng tôi đều cho rằng quãng thời gian của tuổi trẻ được sống trên đất nước Ba Lan, được các trường đại học Ba Lan đào tạo trở thành người có kiến thức khoa học – kỹ thuật là thời gian đẹp nhất của cuộc đời. Những kỷ niệm về một đất nước thanh bình, tươi đẹp, về tấm lòng nhân ái, cởi mở, phong cách sống văn hóa, lịch sự của người dân Ba Lan và các cô gái Ba Lan xinh đẹp (cười) mãi mãi đọng lại trong tâm trí những cựu sinh viên, nghiên cứu sinh chúng tôi.
PV: Anh có thể cho biết một số nét về hoạt động của Hội hữu nghị Việt Nam – Ba Lan
Ảnh: Ông Hồ Chí Hưng và Cô Marta Forys, Trưởng ban Hợp tác quốc tế,Học Viện Mỏ - Luyện kim AGH, Krakow.
HCH: Hội
hữu nghị Việt Nam – Ba Lan thành lập năm 1982, hoạt
động của Hội trong khuôn khổ hoạt động đối ngoại
nhân dân của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt
Nam. Trong hơn 30 năm vừa qua, Hội đã triển khai nhiều
hoạt động phong phú góp phần tích cực vào sự nghiệp
củng cố, phát triển tình hữu nghị và sự hợp tác
giữa hai nước Việt Nam và Ba Lan. Có thể kể ra đây một
số hoạt động chính của Hội như tham gia đón tiếp và
tổ chức gặp mặt chào đón Tổng thống Ba Lan Ngài A.
Kwasniewski và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao của
Nhà nước Ba Lan vào năm 1999, tổ chức gặp mặt chào
mừng Ngài Thủ tướng Ba Lan D.Tusk vào năm 2009. Chúng tôi
cũng tham gia đón tiếp nhiều đoàn cấp cao của Quốc
hội, Chính phủ Ba Lan, Đảng phái chính trị Ba Lan…
Những năm gần đây, chúng tôi tham gia đón tiếp và giúp
đỡ các đoàn của nhiều Bộ, ngành, doanh nghiệp Ba Lan
sang Việt Nam tổ chức các Diễn đàn kinh tế Ba Lan –
Việt Nam, tham quan, tìm hiểu thị trường Việt Nam, trao
đổi với các đối tác Việt Nam về cơ hội đầu tư,
giao thương hàng hóa, chuyển giao công nghệ…Những buổi
gặp mặt nồng nhiệt của tập thể Hội viên hội hữu
nghị Việt Nam – Ba Lan với Nguyên thủ Quốc gia, Thủ
tướng Chính phủ Ba Lan và các đoàn cấp cao Ba Lan… sang
thăm Việt Nam đã để lại những ấn tượng tốt đẹp
trong lòng các bạn Ba Lan về tình cảm hữu nghị, đạo
lý “ Uống nước nhớ nguồn” của chúng ta đối với
nhân dân Ba Lan đã luôn đoàn kết, ủng hộ và giúp đỡ
nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp bảo vệ và xây dựng
đất nước.
Ảnh: Ông Hồ Chí Hưng và Đại sứ Nguyễn Hoằng gặp mặt thân mật với bè bạn Ba Lan, Đại sứ quán Việt Nam tại Warszawa
Chúng tôi có mối liên hệ
thường xuyên trong hoạt động phối hợp với Đại sứ
quán Ba Lan tại Việt Nam như tham gia các sự kiện nhân
dịp các ngày lễ lớn của Ba Lan do Đại sứ quán Ba Lan
tổ chức tại Hà Nội. Giúp đỡ Đại sứ quán tổ chức
các sự kiện văn hóa – nghệ thuật, ẩm thực Ba Lan ở
Việt Nam, tổ chức các chuyến đi đến các tỉnh, thành
phố như TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Ninh Bình,
Yên Bái, Bắc Cạn, Điện Biên Phủ, Hải Dương, Hưng
Yên, Thanh Hóa, Bình Dương, Bắc Ninh…cho Đại sứ và các
cán bộ Đại sứ quán Ba Lan tham quan, tìm hiểu văn hóa,
lịch sử, thắng cảnh và tiếp xúc với lãnh đạo địa
phương nhằm tìm hiểu cơ hội đầu tư vào Việt Nam.
Năm 2015 này, nhân dịp kỷ niệm 65 năm ngày Việt Nam và Ba Lan thiết lập quan hệ ngoại giao, chúng tôi cũng tổ chức một số hoạt động hữu nghị, đặc biệt là “ Đêm văn học Việt Nam – Ba Lan”, tại buổi giao lưu đó các hội viên của Hội đã trình bày một số bài hát truyền thống của Ba Lan và Việt Nam. Nhà thơ Tạ Minh Châu nguyên Đại sứ Việt Nam tại Ba Lan và Bà Barbara Szymanowska, Đại sứ Ba Lan đã cùng đọc hai bài thơ về Việt Nam của Nữ sĩ Ba Lan W. Symborska, giải thưởng Nobel danh giá về văn học, các nhà thơ Bằng Việt, Anh Ngọc và nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo và một số tác giả khác đã trình bày các bài thơ về Ba Lan và nhữngcảm xúc sâu sắc của mình về đất nước và con người Ba Lan. Có thể nói “Đêm văn học Việt Nam – Ba Lan” là điểm nhấn nổi bật trong hoạt động hữu nghị của Hội trong năm 2015.
Ảnh: Ông Hồ Chí Hưng với các vị Lãnh đạo Khoa cơ khí và Robot, Học Viện Mỏ - Luyện kim AGH, Krakow
Hội còn là đầu mối giúp một số trường đại học Ba Lan tổ chức hội thảo du học Ba Lan nhằm giới thiệu tiềm năng giáo dục đại học của Ba Lan tới xã hội Việt Nam. Kết quả là trong vài năm gần đây đã có nhiều thanh niên Việt Nam đến Ba Lan du học với chương trình học bổng của Chính phủ Ba Lan và du học theo cơ chế tự trang trải kinh phí học tập tại nước bạn.
Hàng năm, Hội tổ chức giao lưu gặp mặt với các thế hệ cựu sinh viên, nghiên cứu sinh, những người Việt Nam đã sinh sống, làm việc, hoạt động kinh tế tại Ba Lan. Những buổi giao lưu gặp mặt đó luôn có Đại sứ và cán bộ Đại sứ quán Ba Lan tham dự cùng với hàng trăm người đến từ mọi miền của đất nước chung vui trong không khí cảm động, thân ái và cũng là dịp mọi người gặp lại nhau, ôn lại những kỷ niệm về quãng thời gian sống tại Ba Lan, thông tin cho nhau về gia đình và cuộc sống hiện tại…
Những năm gần đây, đáp
ứng nguyện vọng của đông đảo anh chị em cựu sinh
viên muốn trở lại thăm đất nước Ba Lan, nhờ sự giúp
đỡ nhiệt tình của Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan,
Hội đã tổ chức một số đoàn Hội viên sang thăm lại
Ba Lan, thăm lại trường đại học nơi đã từng du học,
gặp gỡ lại Thầy, Cô giáo, bạn bè Ba Lan…
Chúng tôi cũng có mối
quan hệ mật thiết với Hội Người Việt Nam tại Ba Lan
trong một số hoạt động phối hợp và luôn trao đổi
thông tin cho nhau, giúp đỡ lẫn nhau khi cần thiết. Mỗi
lần lãnh đạo của Hội hữu nghị Việt Nam – Ba Lan hay
đoàn cựu sinh viên sang thăm Ba Lan luôn được các anh,
chị lãnh đạo Hội Người Việt Nam tại Ba Lan đón tiếp
thân tình, giúp đỡ hết lòng trong thời gian các đoàn
lưu lại Ba Lan. Chúng tôi thường xuyên theo dõi tình hình
làm ăn, sinh sống của cộng đồng người Việt Nam tại
Ba Lan thông qua Trang tin queviet.pl. Chúng tôi chia sẻ với
với bà con, anh chị em bè bạn ở Ba Lan đang khắc phục
mọi hoàn cảnh khó khăn để mưu sinh và hướng về Tổ
quốc và đặc biệt rất ấn tượng và trân trọng những
hoạt động của Hội Người Việt Nam tại Ba Lan và các
Hội Đoàn ở Ba Lan đã góp phần làm cho cuộc sống của
cộng đồng Người Việt tại Ba Lan hòa nhập với xã hội
Ba Lan và luôn nhớ về cội nguồn.
Ông HCH đã đến thăm và tặng quà cho học sinh Trường Lạc Long Quân trong dịp Trung
thu 2012 (Ảnh-HCH)
Nhân dịp này, thay mặt
lãnh đạo Hội hữu nghị Việt Nam – Ba Lan kính chúc
Cộng đồng Người Việt Nam tại Ba Lan hòa nhập, phát
triển, may mắn và hạnh phúc. Chúc cho queviet.pl ngày càng
có nhiều tin, bài phong phú thu hút sự quan tâm nhiều hơn
nữa của bạn đọc xa gần.
PV:
Xin cám ơn anh Hồ Chí Hưng về buổi trò chuyện.
(LXL thực hiện)
Bình luận