Hàng
chục nhà khoa học Việt Nam vừa được Trường Đại học
Mỏ - Địa chất ở cố đô Kraków mời sang dự hội thảo
quốc tế đầu tiên có tên "Hợp tác khoa học giữa
Ba Lan và Việt Nam".
Không
chỉ có hơn 30 nhà khoa học hàng đầu từ Việt Nam sang
dự mà còn có khoảng 10 nhà khoa học Việt Nam đang làm
việc ở các trường đại học và viện nghiên cứu ở
các thành phố lớn của Ba Lan cũng có mặt.
Hội
thảo đã điểm lại quá trình hợp tác nghiên cứu mới
nhất trong ngành địa chất và mở rộng sang những dự
án và khả năng nghiên cứu trong các ngành khác giữa hai
nước, với tầm nhìn cho một giai đoạn hợp tác mới về
khoa học. Trong một tuần lễ, các chuyên gia địa chất
của hai nước đã cùng nhau chia sẻ kiến thức nghề
nghiệp qua các buổi hội thảo trên giảng đường, trao
đổi kinh nghiệm cuộc sống qua những buổi dã ngoại
được ban tổ chức khéo léo sắp xếp từ trước.
Hội
thảo do PGS.TS Nguyễn Văn Giảng - Chủ tịch Hội đồng
khoa học Viện Vật lý địa cầu Việt Nam phối hợp với
GS Jadwiga Jarzyna ở Đại học AGH của Ba Lan tổ chức.
Không chỉ tập trung vào các vấn đề mỏ - địa chất,
hội thảo còn nhìn rộng ra các lĩnh vực khoa học giáo
dục khác mà đôi bên có thể hợp tác phát triển, qua
phần trình bày của nhiều khách mời.
Phần trình
bày chuyên ngành của các chuyên gia cho thấy, Ba Lan và
Việt Nam đang hợp tác chặt chẽ và tích cực trong lĩnh
vực mỏ - địa chất trong vài năm trở lại đây, với
phần trợ giúp tài chính từ các quỹ khoa học của Liên
minh Châu Âu (EU). Chuyên gia hai nước khảo sát từ vấn
đề môi trường cho các khu mỏ và trữ lượng khoáng sản
ở phía Bắc, cho đến vấn đề nước ngầm và "hố
tử thần" tại các đô thị phía Nam.
Mặc
dù thực tế là một số tiến sĩ địa chất của Việt
Nam hiện đã trở thành doanh nhân thành đạt tại các khu
chợ Việt Nam ở Ba Lan, thế nhưng những người còn ở
lại với nghề, ví dụ như PGS.TS Nguyễn Văn Giảng, đã
làm giới khoa học Ba Lan choáng ngợp với các bước tiến
kiên trì của mình nhằm nắm bắt công nghệ tiên tiến
của thế giới và làm chủ thiết bị hiện đại mà ngay
cả ở Ba Lan cũng chưa kịp trang bị. Nếu trước kia Ba
Lan là địa chỉ để sinh viên Việt Nam sang học nghề
địa chất thì ngày nay Việt Nam lại là địa chỉ để
sinh viên Ba Lan sang thực tập nâng cao trình độ. Trên các
tạp chí khoa học quốc tế chuyên ngành, tên của các nhà
khoa học Ba Lan và Việt Nam đã đứng cạnh nhau, đồng
tác giả trong cùng một chương trình nghiên cứu. Dữ liệu
địa chất của hai nước được chia sẻ và so sánh để
xây dựng học thuyết khoa học cho ngành địa chất thế
giới. Vì thế, hội thảo quốc tế lần này là cơ hội
để tập trung tất cả các công trình và tác giả về cố
đô Kraków của Ba Lan để tạo đà cho giai đoạn tiếp
theo.
Điểm lại quá trình hợp tác khoa học - công
nghệ và giáo dục - đào tạo giữa Việt Nam và Ba Lan,
ông Hồ Chí Hưng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội
Hữu nghị Việt Nam - Ba Lan ghi nhận những công trình mà
chuyên gia Ba Lan đã giúp Việt Nam từ sau ngày hai nước
thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1950 như: Nhà máy gạch
silicat Lĩnh Nam, Nhà máy bê tông Thịnh Liệt, Nhà máy xe
lửa Gia Lâm, hai nhà máy đóng tàu mang tên Hạ Long và
Bạch Đằng, hệ thống bản đồ địa chất, mỏ khai
thác ngầm… Trong 10 năm trở lại đây, chương trình hợp
tác Ba Lan - Việt Nam trong lĩnh vực địa chất nổi bật
lên với 42 bài báo quốc tế trên tạp chí khoa học có
uy tín và hội thảo chuyên đề, kết quả của 24 lượt
các nhà địa chất Ba Lan sang Việt Nam đi thực địa và
17 lượt các nhà địa chất Việt Nam sang Ba Lan trao đổi
khoa học. Hai đối tác chính trong chương trình này là Đại
học Mỏ - Địa chất AGH của Ba Lan và Viện Địa chất
(thuộc Viện Hàn lâm khoa học công nghệ Việt Nam). Bên
cạnh đó là rất nhiều dự án hợp tác nghiên cứu khoa
học và đào tạo đang được xúc tiến giữa nhiều đơn
vị khác nhau, với mục tiêu sẽ là một thế hệ thạc
sĩ và tiến sĩ khoa học với đẳng cấp EU và quốc tế
cho Việt Nam.
Nếu trong những thập niên 1960-1980,
hợp tác khoa học là do các cấp nhà nước phối hợp với
mục tiêu Ba Lan giúp Việt Nam thì hiện nay hợp tác khoa
học chủ yếu là do các cá nhân và cơ sở khoa học chủ
động xây dựng. Thông qua đơn vị nơi mình đang làm
việc, mỗi cá nhân đều cố gắng đem khoa học Ba Lan về
Việt Nam và đem sinh viên Việt Nam sang Ba Lan để bước
vào ngôi nhà khoa học Châu Âu và thế giới. Có nhiều
nhà khoa học Việt Nam làm việc trong các ngành toán - lý
- y khoa và tự nhiên ở các cơ sở nghiên cứu của Ba
Lan, bên cạnh một số chuyên gia trong các ngành khoa học
xã hội và nhân văn. Đó là con đường khẳng định vị
thế mới cho một nước Việt Nam phát triển bền vững.
Khánh Nam ( HNM)
Bình luận