Vườn rau muống cạn của một gia đình người Việt ở bang Texas. Ảnh: NGỌC LINH
Món rau gợi nhớ quê nhà
Tại bang Texas, sau sáu năm xem xét, cuối cùng ngày 5-11 Ủy ban Công viên và đời sống hoang dã bang Texas đã chấp thuận cho phép trồng rau muống. Ông Hai Thành ở Hillsboro rất thích thú khi nghe tin này. Ông thủ thỉ với vợ: “Vậy là sắp tới sẽ có rau muống ăn đều đều mà có thể giá rau lại rẻ hơn”.
Nói là rẻ bởi rau muống bị cấm trồng từ năm 1990. Lý do: Rau muống dại mọc tràn lan trên sông rạch, chui vào đường cống làm tắc đường nước. Cấm thì cấm, trồng chui cứ trồng chui nên rau muống hiếm hoi và giá đắt.
Có thể từng lớp di dân người Việt sang Mỹ đã mang theo hạt giống rau muống trồng chui sau mảnh vườn nhà, vừa để nhớ tình quê vừa có đĩa rau luộc xanh dờn.
Ông Hai Thành tâm sự: “Nhớ lúc trước ở Việt Nam đời sống còn khó khăn, ăn rau muống đến xanh cả bụng mà vẫn không ngán. Lúc sang đây, tìm được cọng rau muống ở chợ đỏ con mắt. Thỉnh thoảng đi câu gặp được vài dây rau muống dại mừng như được cho quà”.
Rau muống lên bàn nghị sự
Năm 1973, rau muống có mặt tại các đầm lầy ở bang Florida do Cơ quan Đời sống hoang dã trồng để nghiên cứu. Từ khi di dân Việt Nam, Campuchia, Lào đặt chân lên đất Mỹ, rau muống được trồng ở khắp nơi theo kiểu tự phát. Không ai kiểm tra, không ai phạt vạ nên rau trồng ngày càng nhiều vì nhu cầu tiêu thụ của cộng đồng châu Á rất lớn.
Đến năm 1990, sau khi nhận ra rau muống ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên, chính quyền các bang ra lệnh cấm, thậm chí cảnh sát còn đi lùng sục ở các chợ tìm rau muống tịch thu và ghi phạt.
Duy chỉ có bang Massachusetts cho phép với điều kiện trồng rau trên đất. Dù gì thì ở bang này rau muống cũng sẽ chết khi thời tiết giá lạnh chứ khó sống quanh năm như ở Florida hay California có thời tiết ấm hơn.
Tại bang Texas, các cuộc khảo sát trong những năm qua cho thấy rau muống cạn hoàn toàn không tác hại đến môi trường. Mặt khác, nhờ các cộng đồng châu Á vận động bênh vực quyền lợi của người trồng rau và xem xét thị hiếu dùng rau của người châu Á, chính quyền tạm thời không thi hành luật cấm để nghiên cứu tính khả thi của việc trồng rau muống cạn.
Bà Rogene Calvert (chủ tịch Phòng Thương mại người Mỹ gốc Á tại Houston) cùng các dân biểu gốc Việt các cấp đã mở chiến dịch vận động chính quyền giúp đỡ người trồng rau gốc Campuchia để cung ứng nhu cầu rau xanh hằng ngày cho hơn 200.000 người gốc Việt, Campuchia và Lào. Đây là thị trường có doanh thu hàng triệu USD. Cuối cùng luật mới cho phép trồng rau muống.
Trồng phải theo luật
Luật cho phép trồng rau muống ở bang Texas có hiệu lực từ ngày 1-1-2010.
Theo luật, người trồng rau muống có trang trại đủ tiêu chuẩn sẽ được hướng dẫn và chịu sự kiểm soát chặt chẽ của chính quyền về môi sinh và vệ sinh an toàn thực phẩm.
Rau muống xuất trại phải có hóa đơn và được kiểm dịch. Cũng như đầu vào ở các siêu thị, bạn hàng ở chợ phải có giấy tờ chứng minh số lượng nhập, nguồn gốc trang trại trồng rau.
Sở dĩ luật triển khai khắt khe như thế vì hiện nay thuốc trừ sâu chuyên dành cho rau muống chưa phổ biến. Hầu hết người trồng rau theo kinh nghiệm truyền thống thường sử dụng các loại thuốc trừ sâu dành cho các loại rau, củ khác, kể cả thuốc tăng trưởng không có trong danh mục cho phép.
Giấy phép thành lập trang trại được cấp rất dễ dàng. Giấy phép trồng rau có giá trị theo từng năm. Lệ phí xin giấy phép cho lần đăng ký đầu tiên là 263 USD, sau đó mỗi năm gia hạn chỉ đóng lệ phí 27 USD.
Mục đích của luật trồng rau muống là vừa bảo đảm an toàn cho môi trường sống và người tiêu thụ, đồng thời người trồng có thể quảng bá được rau ngon trên thị trường rau quả. Luật ở bang Texas sẽ là tiền lệ thuận lợi cho người trồng rau muống ở các bang khác khi vận động chính quyền cho phép trồng.
Ngoại trừ bang Massachusetts và bang Texas, các bang khác vẫn phải chấp hành luật cấm trồng rau muống. Người vi phạm sẽ bị xử phạt. Vi phạm lần đầu phạt tiền từ 200-2.000 USD. Tiền phạt vi phạm lần sau tăng lên từ 500-4.000 USD hoặc truy tố ra tòa.
NGỌC LINH (Cộng tác viên từ Mỹ)
Pháp luật TP HCM
Bình luận