Hôm nay (thứ Tư -11/06/2025), Hạ viện Ba Lan sẽ bỏ phiếu tín nhiệm đối với chính phủ của thủ tướng Donald Tusk. Việc bỏ phiếu tín nhiệm này do đề nghị của thủ tướng ngay sau khi kết thúc vòng bầu cử tổng thống cuối cùng vừa qua.
Việc bỏ phiếu tín nhiệm đối với chính phủ được quy định trong Hiến pháp Cộng hòa Ba Lan. Theo điều 154, chương VI: "Thủ tướng, trong vòng 14 ngày kể từ ngày được Tổng thống Cộng hòa bổ nhiệm, sẽ trình lên Hạ việnchương trình hoạt động của Hội đồng Bộ trưởng kèm theo đơn xin được bỏ phiếu tín nhiệm. Hạ viện sẽ bỏ phiếu tín nhiệm với sự có mặt của ít nhất một nửa số đại biểu theo luật định". Nếu được tín nhiêm với đa số phiếu tuyệt đối thì số phiếu "ủng hộ" phải lớn hơn tổng số phiếu "phản đối" và "trắng".
Thủ tướng cũng có thể yêu cầu Hạ viện bỏ phiếu tín nhiệm chính phủ bất kỳ lúc nào trong nhiệm kỳ của mình. Khi đó, việc bỏ phiếu tín nhiệm diễn ra theo các nguyên tắc hơi khác. Chỉ cần đa số phiếu đơn giản với sự có mặt của ít nhất một nửa số đại biểu theo luật định. Đa số phiếu đơn giản là khi số phiếu "ủng hộ" lớn hơn số phiếu "phản đối".
Nếu Hạ viện không ủng hộ đề nghị bỏ phiếu tín nhiệm thì Thủ tướng phải đệ đơn từ chức lên Tổng thống.
Hiện tại, Hạ viện Ba Lan có 460 thành viên quốc hội, vì vậy ít nhất 230 thành viên phải tham gia cuộc bỏ phiếu vào thứ Tư. Liên minh thành lập chính phủ có tổng cộng 242 ủy viên quốc hội, bao gồm câu lạc bộ KO - 157, câu lạc bộ Polski 2050-TD và PSL-TD - mỗi câu lạc bộ có 32 thành viên và câu lạc bộ Cánh tả - 21. Câu lạc bộ PiS có 189 thành viên quốc hội và Liên đoàn - 16. Ngoài ra, các nhóm sau: Razem, Wolnych Republikanów và Konfederacja Korony Polskiej có lần lượt 5, 4 và 3 đại diện. Ngoài ra còn có 1 đại biểu quốc hội không thuộc đảng nào. Tổng cộng là 218 thành viên quốc hội không thuộc Liên minh cầm quyền.
Trong quá khứ, Thủ tướng Donald Tusk đã hai lần nộp đơn xin bỏ phiếu tín nhiệm cho chính phủ. Lần đầu tiên, vào tháng 10 năm 2012, gần một năm sau khi chính phủ của ông được thành lập. Một lần nữa vào tháng 6 năm 2014 sau khi vụ bê bối nghe lén bùng nổ. Trong cả hai trường hợp, chính phủ đều nhận được phiếu tín nhiệm: năm 2012, 233 đại biểu trong số 452 đại biểu có mặt đã bỏ phiếu tín nhiệm. Hai năm sau, 237 đại biểu ủng hộ chính phủ trong tổng số 440 đại biểu quốc hội đã tham gia bỏ phiếu.
(Hạ viện Ba Lan sẽ bỏ phiếu tín nhiệm?)
Thủ tướng Tusk phải đệ đơn xin Hạ viện (Sejm) bỏ phiếu tín nhiệm vào lúc này vì một số lý do chiến lược và chính trị quan trọng, đặc biệt sau thất bại của ứng cử viên mà ông ủng hộ trong cuộc bầu cử tổng thống. Việc Tổng thống mới đến từ phe đối lập (Karol Nawrocki) tạo ra một tình huống "chia rẽ" (cohabitation), nơi quyền lực của Tổng thống và Thủ tướng có thể đối đầu. Bằng cách yêu cầu bỏ phiếu tín nhiệm, ông Tusk muốn:
- Tái khẳng định sự ủng hộ của đa số nghị viện: Cho thấy chính phủ của ông vẫn nhận được sự tin tưởng từ đa số trong Hạ viện (242 trên 460 ghế), điều này là tối quan trọng để tiếp tục điều hành.
- Đối phó với Tổng thống đối lập: Gửi một thông điệp mạnh mẽ đến Tổng thống mới rằng chính phủ của ông vẫn vững chắc và có khả năng hoạt động hiệu quả, dù có thể đối mặt với quyền phủ quyết từ phía Tổng thống.
- Thất bại trong bầu cử tổng thống có thể gây ra những rạn nứt hoặc bất mãn trong liên minh cầm quyền. Việc yêu cầu bỏ phiếu tín nhiệm là một cách để Tusk Buộc các đối tác phải đoàn kết, phải có một hành động công khai thể hiện sự ủng hộ, qua đó củng cố kỷ luật nội bộ và sự thống nhất của liên minh.
- Trấn an dư luận trong nội bộ và dập tắt tin đồn: Chứng minh rằng bất chấp kết quả bầu cử tổng thống, liên minh vẫn vững mạnh và có khả năng giải quyết các vấn đề chung và vẫn kiểm soát được tình hình.
- Tái khẳng định tính hợp pháp: Với sự ủng hộ rõ ràng từ Hạ viện, chính phủ của Tusk sẽ có thêm tính hợp pháp để tiếp tục thực hiện các chương trình nghị sự và chính sách của mình trong những năm tới.
Tóm lại, việc Tusk đệ đơn xin bỏ phiếu tín nhiệm vào lúc này không phải là dấu hiệu của sự yếu kém, mà là một bước đi chiến lược nhằm kiểm tra, củng cố và tái khẳng định quyền lực của chính phủ trong bối cảnh chính trị Ba Lan hiện tại. Trong phát biểu vào thứ Hai tuần trước, thủ tướng nói rằng: Tôi muốn tất cả mọi người, bao gồm cả những người phản đối chúng tôi trong và ngoài nước thấy rằng chúng tôi đã sẵn sàng cho tình hình này, rằng chúng tôi hiểu được mức độ nghiêm trọng của thời điểm này, nhưng chúng tôi không có ý định lùi bước.
Xuân Nguyên (sưu tầm)
Bình luận