Nền kinh tế Ba Lan đang trên đà phục hồi và tăng trưởng ổn định, với quy mô và tốc độ phát triển ấn tượng trong khu vực và trên thế giới.
Sau khi sụt giảm vào năm 2023, nền kinh tế Ba Lan đã có sự phục hồi đáng kể trong năm 2024 và đầu năm 2025. GDP của Ba Lan được dự báo tăng trưởng khoảng 2.9% trong năm 2024 và khoảng 3.9% trong năm 2025. Mức tăng này cao hơn so với dự báo trước đây và cho thấy sự cải thiện rõ rệt.
Trong các dự báo cập nhật vào đầu năm 2025, IMF dự đoán GDP của Ba Lan sẽ tăng từ 0,91 nghìn tỷ đô la vào năm 2024 lên 0,98 nghìn tỷ đô la vào năm 2025. Điều này có nghĩa là Ba Lan sẽ nhảy vọt lên vị trí thứ 20 trên thế giới, vượt qua Thụy Sĩ (mặc dù quốc gia vùng núi Alps này có dân số 8,9 triệu người so với 37,5 triệu người của Ba Lan và GDP đạt 0,95 nghìn tỷ đô la). Năm 2026, lần đầu tiên trong lịch sử, GDP của Ba Lan dự đoán có thể vượt mốc 1 nghìn tỷ đô la.
Với việc Ba Lan được thăng hạng lên nền kinh tế thứ 20 trên thế giới, một câu hỏi được đặt ra là liệu nước này có được gia nhập nhóm G20 hay không?. Hiện tại, nhóm này bao gồm 19 quốc gia, bao gồm Ả Rập Xê Út, Argentina, Úc, Brazil, Trung Quốc, Pháp, Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Canada, Hàn Quốc, Mexico, Đức, Nga, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ, Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Ý và 2 Liên minh khu vực: Liên minh châu Âu (EU – đại diện cho 27 quốc gia thành viên) và Liên minh châu Phi (từ 2024 – đại diện cho 55 quốc gia thành viên). Các thành viên G20 chiếm khoảng 85% GDP toàn cầu và 75% thương mại toàn cầu.
Mục tiêu chính của G20 là định hướng và điều phối chính sách tài chính và kinh tế trên toàn thế giới. Nhóm này được thành lập như một sự mở rộng của G8 (Pháp, Nhật Bản, Đức, Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Ý, Canada và Nga), với sứ mệnh xây dựng sự đồng thuận về các vấn đề chính trị và kinh tế quan trọng, từ đó đảm bảo an ninh, ổn định và tính liên tục của hệ thống tài chính toàn cầu.
Các quốc gia thành viên họp mỗi năm một lần (với đại diện là các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương), còn các hội nghị thượng đỉnh G20 có sự tham gia của các nguyên thủ quốc gia và chính phủ. Nhóm hoạt động mà không có ban thư ký hoặc nhân viên thường trực. Chủ tịch, thay đổi hàng năm, sẽ bổ nhiệm một ban thư ký lâm thời trong suốt nhiệm kỳ của mình, có nhiệm vụ điều phối công việc và tổ chức các cuộc họp. Ấn Độ đăng cai hội nghị thượng đỉnh năm 2023, Brazil đăng cai năm 2024, và hội nghị thượng đỉnh năm 2025 sẽ diễn ra vào ngày 22 và 23 tháng 11 tại Johannesburg, Nam Phi (lần đầu tiên G20 họp tại châu Phi). G20 được điều hành bởi bộ ba chủ tịch, bao gồm các chủ tịch đương nhiệm, tiền nhiệm và tân chủ tịch.
(Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Washington (2008))
Cho đến nay, G20 vẫn là một tổ chức không chính thức, không có tiêu chí thành viên rõ ràng, không có quy trình gia nhập hay cơ chế minh bạch nào cho việc mở rộng thành viên. Mặc dù nhóm này thường được gọi là câu lạc bộ của các quốc gia giàu nhất thế giới, nhưng trên thực tế, các tiêu chí lựa chọn thành viên rất đa dạng. Bên cạnh quy mô kinh tế, khả năng đóng góp cho sự ổn định của hệ thống kinh tế toàn cầu cũng được xem xét. Ngoài ra là tầm quan trọng địa chính trị cũng được tính đến.
Thí dụ, Nam Phi không phải là nước có nền kinh tế lớn mà là đại diện châu Phi duy nhất trong G20, (năm 2025, GDP của Nam Phi chỉ đạt 410 tỷ đô la, bằng khoảng 40% GDP của Ba Lan và xếp thứ 40 trên toàn cầu). Argentina sẽ đạt GDP khoảng 680 tỷ đô la trong năm nay cũng vậy. Trong khi đó, Tây Ban Nha, nền kinh tế lớn thứ 12 thế giới, với GDP hàng năm cao hơn Ba Lan khoảng 80%, không nằm trong G20..
Cho nên, một nền kinh tế nhất định tăng trưởng với quy mô lớn hay tầm quan trọng toàn cầu của nó, cũng không tự động đảm bảo việc gia nhập G20. Trong trường hợp của Ba Lan, sự đại diện quá mức của châu Âu trong G20 cũng gây ảnh hưởng rất lớn. Nếu Ba Lan được kết nạp vảo G20, có thể làm sâu sắc thêm sự chênh lệch khu vực hiện có.
Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, Ba Lan có thể được kết nạp vì là nền kinh tế lớn nhất và dẫn đầu ở Trung và Đông Âu, và khu vực này không được đại diện đầy đủ trong G20. Hiện chỉ có Nga là đại diện duy nhất ở đây. Nếu việc giành được một ghế thường trực trong G20 khó khăn, Ba Lan có thể tìm kiếm tư cách quan sát viên thường trực hoặc một quốc gia được mời tham gia vào các cuộc thảo luận.
Xuân Nguyên (Sưu tầm)
Bình luận