"Việc đặt lịch hẹn với sở ngoại kiều gần như là điều không tưởng. Nhân viên của tôi phải trả tiền cho mấy tay mờ ám trên Telegram để được việc.” - Giám đốc một tập đoàn quốc tế có chi nhánh tại Warszawa, Ba Lan cho biết.
Ảnh: Onenet
InPOL và thị trường dịch vụ bot
Tờ Wyborcza đã có cuộc trò chuyện với Grzegorz, giám đốc một công ty công nghệ thông tin chi nhánh Ba Lan. Ông Grzegorz cho biết, công ty có khoảng 200 người, trong số đó, khoảng 180 người là người nước ngoài và phần lớn đến từ Belarus. Tất cả đều lao động, nộp thuế và đóng góp cho nền kinh tế Ba Lan. Nhưng theo ông, bộ máy hành chính quan liêu vẫn gây cho họ nhiều khó khăn, ảnh hưởng cả tới công ty.
Là một chủ doanh nghiệp có lao động nước ngoài, ông Grzegorz đã rất quen với cổng thông tin điện tử InPOL vì công ty có chính sách hỗ trợ nhân viên làm thẻ. Người nước ngoài ở tỉnh Mazowieckie muốn làm thẻ cư trú thì phải đặt lịch hẹn qua InPOL trước. Cứ 9 giờ sáng, trên trang InPOL đáng nhẽ phải hiện ra các khung giờ hẹn còn trống. Tuy nhiên, ông Grzegorz liên tục phải làm mới trang web nhưng tất cả các lịch đều có màu xám, tức là không còn chỗ trống. Hệ thống này ngay từ khi được lập ra đã luôn có vấn đề. Ông Grzegorz cho biết, mỗi tháng công ty vẫn có thể đặt được vài cuộc hẹn cho nhân viên, nhưng suốt tháng Bảy vừa qua thì không đặt được lịch nào cả. Trước đây, khi đăng nhập vào hệ thống, người dùng phải trải qua xác thực hai bước qua tin nhắn SMS. Nhưng từ khi cơ quan tỉnh gỡ bỏ điều này, tình hình ngày càng tồi tệ và tiếp tay nhiều hơn cho thị trường dịch vụ mờ ám trên Telegram.
Cuộc chiến săn lịch hẹn bằng bot
Trên Telegram có rất nhiều dịch vụ như “Hỗ trợ hợp pháp hóa cư trú”, “Đặt lịch hẹn sở ngoại kiều” hay “Đẩy nhanh quá trình xin thẻ”, được quảng cáo bằng các ngôn ngữ Đông Âu hoặc tiếng Anh. Giám đốc Grzegorz giải thích, tất cả đều là thu tiền để dùng bot săn lịch hẹn trên InPOL. Bot sẽ liên tục làm mới trang web và “giật” được suất nhanh hơn nhiều so với con người ngồi làm thủ công với máy tính. Ngày xưa có “cò” đứng xếp hàng, lấy số để giải quyết thì nay người ta dùng bot. Ông Grzegorz nhận định: “Người bình thường thì làm sao nhanh bằng bot. Mà không có bot thì không thể đặt được lịch”.
Chi phí cho các dịch vụ này dao động từ 500 đến 1000 złoty, trả bằng BLIK hoặc tiền điện tử. Ai càng gấp thì càng phải trả nhiều. Thị trường này ngày càng mở rộng. Năm ngoái, cảnh sát và viện kiểm sát cũng đã vào cuộc, nhưng đến tháng 4 năm nay thì ngưng điều tra vì không tìm thấy dấu hiệu phạm tội.
Dù cơ quan điều tra nhận định rằng việc dùng bot không phải là phạm pháp, thì điều đó vẫn tạo ra một cuộc đua không công bằng mà chính người nước ngoài, kéo theo chủ lao động của họ phải chịu hệ lụy. Chẳng những không công bằng mà các dịch vụ này còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm khi khách người nước ngoài phải cung cấp cho người lạ toàn bộ dữ liệu cá nhân nhạy cảm.
Là giám đốc một doanh nghiệp công nghệ thông tin, ông Grzegorz cho biết công ty ông thừa sức tự lập trình một con bot có khả năng tương tự. Nhưng họ đã không làm vậy vì muốn mọi thứ phải minh bạch và hệ thống InPOL phải được sửa chữa.
Ảnh: Reuters
Đặt được lịch rồi chưa chắc xong việc
Ngay cả khi “giật” được lịch trên InPOL, việc xét duyệt hồ sơ cũng có thể kéo dài cả năm trời. Tờ Wyborcza gần đây đã đưa tin về trường hợp của Ian Garner, một nhà nghiên cứu người Canada mới hết hạn thẻ cư trú từ tháng 11 năm ngoái. Anh này vẫn có quyền sống và làm việc ở Ba Lan, nhưng nếu ra khỏi Ba Lan thì sẽ không thể quay lại nếu không có visa. Anh ta đã nhờ tờ Wyborcza vào cuộc. Vài ngày sau khi báo lên tiếng, Ian liền nhận được thông báo từ sở ngoại kiểu rằng hồ sơ xin cấp thẻ cư trú của anh đã được thông qua.
Văn phòng tỉnh trường nói gì?
Tờ Wyborcza đã gửi lên văn phòng báo chí của tỉnh trưởng Mazowieckie một loạt câu hỏi về vấn đề của trang InPOL cũng như thực trạng dịch vụ bot. Trong phản hồi, văn phòng này nói rằng sở ngoại kiều hiện đang bị quá tải. Hiện có 100.000 hồ sơ của người nước ngoài đang chờ xử lý mà chỉ có 302 nhân viên phụ trách. Theo phản hồi, đây đã là một sự cải thiện vì từ tháng 1 năm 2025 họ đã bổ sung thêm 18 nhân viên mới.
Tuy nhiên, phản hồi lại không đề cập gì đến việc cải thiện hoạt động của trang InPOL, cũng không hề trả lời tại sao việc xác thực hai bước qua SMS lại bị gỡ bỏ. Trong khi đây chính là nguyên nhân tạo điều kiện cho dịch vụ săn lịch bằng bot ngày càng lan rộng.
An Vu
Bình luận