Trong những ngày gần đây, với sự hỗ trợ của Cơ quan Phòng chống Doping Ba Lan (POLADA), các sĩ quan cảnh sát Cục Điều tra Trung ương đã tiến hành một chiến dịch quy mô lớn tại Szczecin, khám phá một nhà máy sản xuất thuốc bất hợp pháp.
Một dây chuyền sản xuất, lưu trữ và phân phối các loại thuốc giả đã hoạt động từ năm 2021. Một lượng lớn thành phẩm bị thu giữ, với giá trị ước tính không dưới 20 triệu złoty. Tài sản trị giá hơn một triệu złoty bao gồm xe hơi sang trọng, trang sức và tiền mặt cũng đã bị tịch thu. Đây cũng là nhà máy sản xuất thuốc giả lớn nhất được phát hiện tại Ba Lan cho đến nay.
Tám tội phạm, bao gồm cả kẻ cầm đầu, đã bị bắt giữ. Theo các nhà điều tra, kẻ cầm đầu đã kiểm soát toàn bộ hoạt động – từ việc tìm nguồn cung ứng bán thành phẩm đến giám sát quy trình sản xuất. Những cá nhân còn lại chịu trách nhiệm sản xuất và phân phối thuốc, bao gồm cả việc thông qua mạng lưới máy đóng gói tự động.
Nhà máy sản xuất thuốc bất hợp pháp này đã sản xuất các loại thuốc uống và cả các loại thuốc tiêm. Trong bốn năm, chúng đã sản xuất và đưa ra thị trường nhiều sản phẩm như: steroid đồng hóa androgen (hormon nhân tạo tương tự như hormone sinh dục nam, giúp tăng cơ bắp), SARM (thuốc giúp phát triển cơ bắp, giảm mỡ trong cơ thể), peptide (có tác dụng chăm sóc da, chống lão hóa, tái tạo da, kháng khuẩn và phục hồi da), thuốc cường dương, pseudoephedrine (một loại thuốc giúp giảm nghẹt mũi, viêm mũi, viêm xoang), thuốc tiểu đường và nhiều loại thuốc khác. Cảnh sát cảnh báo rằng, hiện tại không có loại tương đương trong ngành dược phẩm hợp pháp, và việc sử dụng chúng có thể gây ra mối đe dọa thực sự đến sức khỏe, thậm chí cả tính mạng.
Ba Lan, với tư cách là một quốc gia thành viên Liên minh Châu Âu (EU) và luôn tuân thủ chặt chẽ các quy định, đã có các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt đối với chuỗi cung ứng thuốc. Tuy nhiên, vấn nạn thuốc giả ở Ba Lan vẫn tồn tại.
Dưới đây là mức độ của vấn nạn này:
1. Kênh phân phối hợp pháp
Ba Lan đã có những quy định để chống thuốc giả xâm nhập vào hệ thống cung ứng hợp pháp (các Hurtownia và các hiệu thuốc): Các nhà bán buôn dược phẩm phải chịu trách nhiệm xác minh tính xác thực của thuốc. Từ năm 2019, một hệ thống sê-ri hóa thuốc đã được vận hành tại Ba Lan, dựa trên hệ thống EMVS của EU, theo đó mỗi loại thuốc có mã riêng. Ngoài ra, hệ thống Kiểm soát chuỗi cung ứng cho phép theo dõi thuốc từ nhà sản xuất đến bệnh nhân.
Quy định pháp lý: Luật Dược phẩm yêu cầu các nhà bán buôn dược phẩm chỉ được lấy thuốc từ các đơn vị có giấy phép phù hợp. Cấm bán cho các đơn vị không được phép. Nếu phát hiện thuốc giả, nhà bán buôn phải thông báo ngay cho cơ quan chức năng. Luật dược phẩm Ba Lan và Hệ thống Xác minh Thuốc Châu Âu (PLMVS) cũng đã được ban hành.
Mặc dù vậy, tuy rất ít khi xảy ra, đã có những trường hợp thuốc giả trong chuỗi cung ứng hợp pháp.
2. Thị trường Trực tuyến và Bất hợp pháp
Đây là kênh rủi ro lớn nhất. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính rằng khoảng 50% các sản phẩm thuốc được rao bán trực tuyến có thể là hàng giả. Mặc dù Ba Lan đã hợp pháp hóa việc bán các loại thuốc không kê đơn (OTC) trực tuyến, nhưng việc kiểm soát các trang web bất hợp pháp và các kênh truyền thông xã hội vẫn là một thách thức lớn.
Thuốc giả ở Ba Lan và trên toàn châu Âu thường tập trung vào các sản phẩm như:
- Thuốc tăng cường sinh lý: Đây là loại phổ biến nhất vì nhu cầu cao và người mua thường ngại đến gặp bác sĩ.
- Thuốc hỗ trợ thể hình và doping: Đặc biệt là steroid và hormone tăng trưởng.
- Các loại thuốc lối sống (Lifestyle drugs): Các sản phẩm hứa hẹn giảm cân, làm đẹp, nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh, làm cho họ cảm thấy tốt hơn hoặc tự tin hơn về ngoại hình và sức khỏe tổng thể.
Trước những vấn nạn như hiện nay, người tiêu dùng Ba Lan được khuyến cáo chỉ mua thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn từ các nhà thuốc đã được cấp phép (cả trực tiếp và trực tuyến) để đảm bảo an toàn.
Xuân Nguyên (Sưu tầm)
Bình luận