Vào lúc 8:31 ngày 25/6/2025, các thành viên phi hành đoàn Ax-4 bao gồm Sławosz Uznański-Wiśniewski, Shubhanshu Shukla (Ấn Độ), Tibor Kapu (Hungary) và Peggy Whitson (Hoa Kỳ) đã được đưa vào không gian bằng tên lửa Falcon 9.
Chuyến bay vào vũ trụ này được dự kiễn sẽ diễn ra vào ngày 10/06/2025. Tuy nhiên, đã bị hoãn lại do phát hiện rò rỉ oxy lỏng trong tên lửa Falcon 9 trong quá trình kiểm tra sau khi thử nghiệm tĩnh động cơ. Một lý do khác cho sự chậm trễ là do rò rỉ khí trong module Zvezda trên ISS. Chuyến bay đã tạm dừng để có thời gian sửa chữa, theo dõi và đảm bảo an toàn cho tàu trước khi tiếp nhận phi hành đoàn.
(Các thành viên của Ax-4 từ phải sang trái: Shubhanshu Shukla, Tibor Kapu, Peggy Whitson và Sławosz Uznański-Wiśniewski)
Sau khi tàu Dragon Grace kết nối với Trạm vũ trụ quốc tế (ISS), bốn phi hành gia đã được chào đón và gia nhập gia đình vũ trụ cùng với bảy người đã có mặt trước đó. Trạm vũ trụ ISS bao gồm 2 phần: Phần của Hoa Kỳ đang có chỉ huy là Takuya Onishi (Nhật Bản). Ngoài ra còn có Anne McClain và Nichole Ayers người Mỹ, và Kirill Peskov người Nga. Phần của Nga trên ISS có Sergei Ryzhikov và Alexey Zubritsky người Nga (vốn là phi công của Ukraina), và Jonny Kim (Hoa Kỳ).
(Gia đình vũ trụ với 11 thành viên trên trạm ISS)
Theo Cơ quan vũ trụ Ba Lan, sau một thời gian lưu trú và dỡ thiết bị, việc triển khai các thí nghiệm khoa học đã bắt đầu. Chuyến thám hiểm này sẽ cho phép Sławosz Uznański-Wiśniewski thực hiện 13 thí nghiệm khoa học và công nghệ trên trạm vũ trụ ISS, do Cơ quan Vũ trụ Ba Lan cùng với các nhà khoa học và các công ty Ba Lan đề xuất, như một phần của chương trình IGNIS. Sławosz Uznański-Wiśniewski cũng sẽ thực hiện 30 chương trình khoa học giáo dục và khoa học cộng đồng, kết nối với các nhà điều hành đài phát thanh sóng ngắn trong nước.
Ba nghiên cứu được triển khai đầu tiên liên quan đến sức khỏe tâm thần, hệ vi sinh đường ruột và hệ miễn dịch, bao gồm:
- AstroMentalHealth - một dự án của Đại học Śląsk, nhằm kiểm tra sức khỏe tâm thần của các phi hành gia trong điều kiện bị cô lập và vi trọng lực.
- Human Gut Microbiota - một thí nghiệm của Đại học Công nghệ Quân sự phân tích những thay đổi trong hệ vi sinh vật đường ruột trong không gian vũ trụ.
- Immune Multiomics - dự án cũng được Đại học Công nghệ Quân sự đề xuất nghiên cứu tác động của điều kiện không gian lên hệ thống miễn dịch của con người.
Tiếp theo, Sławosz Uznański-Wiśniewski sẽ tiến hành một thí nghiệm khác với nấm men được biến đổi gen của Tardigrades (gấu nước) - loài động vật cực nhỏ nổi tiếng với khả năng sống sót trong điều kiện khắc nghiệt. Mục đích của nghiên cứu này là kiểm tra xem nấm men được tăng cường gen có thể sống sót trong môi trường không gian hay không.
Vào ngày Chủ Nhật - dự kiến sẽ triển khai hai dự án liên quan đến Tảo núi lửa vũ trụ (nghiên cứu sự tồn tại của loài tảo này trong không gian) và LeopardISS (nền tảng thử nghiệm thuật toán trí tuệ nhân tạo.
Hiện tại, sau ba ngày, sức khỏe thể chất của phi hành gia người Ba Lan được đánh giá là "rất tốt" và tiến độ của toàn bộ chuyến bay, kéo dài tới 14 ngày, hiện đã đạt hơn 12 phần trăm.
Trong báo cáo của Axiom Space - đơn vị tổ chức chuyến bay thám hiểm cũng đã nói về hoạt động của các thành viên phi hành đoàn còn lại. Các phi hành gia từ Hoa Kỳ, Ấn Độ, và Hungary đã làm việc, trong đó có một thí nghiệm liên quan đến phương pháp chữa ung thư vú. Ngoài ra là những cuộc tiếp xúc đầu tiên giữa phi hành đoàn và các nhà lãnh đạo của các quốc gia đã diễn ra.
Xuân Nguyên (Sưu tầm)
Bình luận