Vào ngày 4/9/2025, tại Paris đã diễn ra hội nghị của các nhà lãnh đạo 26 quốc gia châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy, được gọi là hội nghị của "Coalition of the Willing" (Liên minh Thiện chí). Hội nghị đã cam kết "bảo đảm an ninh hậu chiến" cho Ukraine, bao gồm thiết lập một lực lượng hỗ trợ (“reassurance force”) hoạt động trên đất liền, biển và không phận nhưng không triển khai đến tuyến đầu. Mục tiêu là theo đuổi một giải pháp có ràng buộc pháp lý, tránh lặp lại các thoả thuận sai lầm trước đây như thỏa thuận Budapest và ngăn chặn xung đột tái phát sau khi đã ký kết một hiệp định đình chiến hoặc hòa bình cho Ukraina.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhấn mạnh rằng, kế hoạch này nhằm củng cố an ninh lâu dài cho Ukraine. Một số nước như Đức, Tây Ban Nha, Italia, Ba Lan tuy tuyên bố không đưa quân đến Ukraina nhưng vẫn cam kết hỗ trợ huấn luyện, cung cấp khí tài hoặc hỗ trợ tài chính cho quân đội nước này.
Sau hội nghị, các nhà lãnh đạo châu Âu đã có cuộc hội đàm video với Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông Macron cho biết rằng Mỹ sẽ trả lời về các biện pháp bảo đảm an ninh cho UKraina trong những ngày tới. Tổng thống Zelenskyy gọi đây là một bước đi nghiêm túc, có giá trị trong việc hỗ trợ Ukraine.
Hội nghị đã thể hiện sự đồng thuận rõ rệt của các quốc gia phương Tây nhằm đảm bảo an ninh hậu chiến cho Ukraine. Trong khi đó, ở phía đối diện, Tổng thống Vladimir Putin tuyên bố rằng bất kỳ lực lượng quân sự phương Tây nào được triển khai tại Ukraine sẽ bị coi là "mục tiêu hợp pháp" để tấn công, đặc biệt nếu điều đó xảy ra trong quá trình giao tranh đang diễn ra. Các quan chức khác của Nga cũng đã lên tiếng phản đối các sáng kiến của phương Tây về việc triển khai lực lượng hậu chiến tại Ukraine, bất cứ là dạng can thiệp quân sự nào. Nga đòi hỏi phải có vai trò quyết định trong các giải pháp an ninh khu vực, xem bất kỳ thỏa thuận nào thiếu mặt họ là không thể chấp nhận.
Trước đó từ ngày 31/8 đến 1/9/2025, Hội nghị thượng đỉnh “Tổ chức Hợp tác Thượng Hải” (SCO) đã diễn ra tại Thiên Tân, Trung Quốc, với sự tham dự của hơn 20 nhà lãnh đạo các nước và 10 người đứng đầu các tổ chức quốc tế.
Hội nghị lần này được mô tả là sự kiện ngoại giao quan trọng phản ánh nỗ lực của các quốc gia thành viên SCO trong việc duy trì hòa bình, ổn định và thúc đẩy phát triển bền vững tại khu vực Á- Âu, đồng thời kêu gọi tổ chức này thể hiện vai trò tiên phong trong đối phó với bất ổn toàn cầu.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích đánh giá rằng SCO đã đưa đến thông điệp về sự phân cực đang gia tăng trong trật tự toàn cầu. Tổng thống Tập Cận Bình đã và đang thúc đẩy một cách nhìn dựa trên đa cực hóa và đa phương hóa, hướng đến việc tăng cường vai trò của các nước "Global South" (Toàn cầu Nam), thách thức sự thống trị của Mỹ trong cấu trúc quốc tế hiện nay. Những người đứng đầu ba nước Trung Quốc, Nga và Ấn Độ đã thể hiện sự gắn kết qua các hoạt động ngoại giao công khai như chụp ảnh chung, nắm tay, gặp mặt thân mật, một động thái nhằm gửi tín hiệu rõ ràng về một mối quan hệ chiến lược giữa ba nền cường quốc Á–Âu. Những phát biểu mạnh mẽ của họ trên các diễn đàn cũng cho thấyTrung Quốc, Nga và Ấn Độ đang muốn cùng nhau thúc đẩy mô hình quản trị toàn cầu mới, hướng đến sự công bằng cho các nền kinh tế đang vươn lên của họ.
Tuyên bố Thiên Tân nhấn mạnh sự hợp tác, trách nhiệm cùng nhau xây dựng hệ thống giao tiếp, hành động chống khủng bố, phát triển công nghệ và kinh tế hiệu quả và tự cường của các nước trong khối. Các sáng kiến tài chính và công nghệ được đưa ra như một bước cụ thể để xây dựng một hệ sinh thái mới nhằm giảm phụ thuộc vào hệ thống do phương Tây áp đặt, đồng thời nâng cao vai trò của SCO. Những tuyên bố này được coi là phản ánh chí hướng thúc đẩy trật tự toàn cầu sang đa cực.
Điều cần lưu ý là văn bản chính thức của hội nghị SCO đã không có bất kỳ đề cập nào đến cuộc chiến Nga–Ukraine. Điều này được dư luận Ukraine và quốc tế coi là một dấu hiệu rõ ràng về sự im lặng có chủ đích đối với cuộc chiến tranh này.
Những phản ứng từ phương Tây về Hội nghị SCO tại Thiên Tân:
Tổng thống Trump công khai bày tỏ lo ngại trước hình ảnh ba nhà lãnh đạo Tập—Putin—Modi, thể hiện liên minh Đông phương ngày càng gắn kết. Nhật báo The Guardian của Vương quốc Anh thì nhấn mạnh hình ảnh liên minh (Xi–Putin–Kim) đối lập rõ với hội nghị Paris, biểu hiện của sự phân hóa trong trật tự thế giới, và đặt ra cảnh báo về một khối quyền lực chống phương Tây. Điều này cho thấy phương Tây đang nhận thức rõ về sự thay đổi quyền lực chiến lược toàn cầu.
Xuân Nguyên (Sưu tầm)
Bình luận