Cung Văn hóa và Khoa học tại Warszawa khai trương vào ngày 22 tháng 7 năm 1955. Công trình được xây dựng như một "món quà của nhân dân Liên Xô dành cho nhân dân Ba Lan". Trong gần 70 năm, công trình đã chứng kiến những sự kiện quan trọng nhất của Ba Lan. Một số người coi đây là "món quà Stalin" đáng ghét, trong khi những người khác lại coi đây là biểu tượng được yêu mến của Warszawa, một tòa nhà được yêu thích để chụp ảnh ở ngay trung tâm Warszawa.
Tòa nhà có 46 tầng, bao gồm hai tầng hầm. Ban đầu, Cung Văn hóa và Khoa học cao 230,68 mét, sau khi lắp thêm ăng-ten chiều cao là 237 mét với 3.288 phòng. Nó được xây bằng 40 triệu viên gạch, có một sân thượng trên tầng 30 và hàng ngàn hiện vận quý khác bằng đá cẩm thạch, gỗ, đèn chùm vv...
Vào đêm giao thừa năm 2000, chiếc đồng hồ lớn thứ hai ở châu Âu đã được khánh thành trên tầng 40 của Cung Văn hóa. Đường kính của mỗi mặt đồng hồ là 6,3 mét, và mặt đồng hồ, bao gồm cả kim đồng hồ, nặng 450 kg. Kim giờ dài 2,7 mét, và kim phút dài 3,54 mét. Vào thời điểm đó, đây là tháp đồng hồ cao nhất thế giới. Nàng tiên cá Warsaw được thể hiện trên tất cả các mặt đồng hồ.
Cung Văn hóa và Khoa học Warszawa là một điểm sáng trên bản đồ du lịch, một nơi không thể bỏ qua với khách du lịch khi đến thủ đô Ba Lan. Lên sân thượng trên tầng 30, ở độ cao 114 mét, từ bốn hướng, bạn có thể thấy rõ những thay đổi mới nhất của thành phố Warszawa. Thang máy lên sân thượng mở cửa hàng ngày từ 10:00 sáng đến 8:00 tối. Ngoài ra còn có chín quán cà phê và nhà hàng tại đây.
Tòa nhà là nơi có thể tổ chức nhiều sự kiện văn hóa bao gồm: rạp chiếu phim Kinoteka nhiều màn hình, nhà hát kịch, nhà hat Múa rối, nhà hát 6. Piętro và Studio. Dành cho những người tò mò về thế giới, tại đây có Bảo tàng Công nghệ và Bảo tàng Tiến hóa của Viện Hàn lâm Khoa học Ba Lan, nơi bạn có thể tận mắt chứng kiến mô hình khủng long tái tạo. Hội trường lớn (Sala Kongresowa) là một địa điểm hòa nhạc nổi tiếng từ thời cộng sản. Tuy nhiên nó đã bị đóng cửa từ năm 2014 do những khó khăn trong đầu tư cải tạo.
Vào năm 2007, Cung Văn hóa và Khoa học, khi đó 52 tuổi, đã được vinh danh là di tích lịch sử.
Nhiều truyền thuyết và huyền thoại đã được hình thành xung quanh Cung điện Văn hóa và Khoa học. Rằng ở đây có một hầm trú ẩn phóng xạ, một trung tâm quản lý nhà nước bí mật, các đường hầm nối tòa nhà với trụ sở của Ủy ban Trung ương Đảng Công nhân Thống nhất Ba Lan tọa lạc tại bùng binh de Gaulle (mục đích để các quan chức của đảng có thể di chuyển "bên dưới thành phố" mà không bị phát hiện) và một chiếc chìa khóa vàng để mở cửa Cung Văn hóa và Khoa học.
Theo bà Dorota Zmarzlak, phó giám đốc Cung Văn hóa và Khoa học, một số bí mật nói trên chỉ là truyền thuyết, thực sự là không có đường hầm và hầm trú ẩn. Còn chiếc chìa khóa vàng mở cửa Cung điện là có thật. Nó nằm trong số kỷ vật được những cư dân Warsaw lớn tuổi nhất nhớ đến, nhưng hầu hết chưa bao giờ có cơ hội tận mắt chứng kiến. Trong tủ trưng bày của bảo tàng, bạn có thể thấy hai kỷ vật quan trọng liên quan đến ngày khánh thành Cung Văn hóa và Khoa học. Đó là chiếc kéo mạ vàng mà các quan chức đã dùng để cắt băng khánh thành vào ngày 22 tháng 7 năm 1955 và chiếc chìa khóa mạ vàng, được cho là biểu tượng để mở cửa Cung điện.
Một số vật phẩm mang tính biểu tượng khác là những trang thiết bị trong Hội trường lớn. Trong số đó có những chiếc ghế bành màu đỏ và trắng đặc trưng được tích hợp thiết bị âm thanh, trông như thể chúng là ổ cắm sạc hiện đại. Một số khán giả có thể vẫn nhớ những chiếc ống nhòm nhỏ xinh được chế tác tinh xảo có thể thuê để quan sát rõ hơn những gì đang diễn ra trên sân khấu từ ban công phía trên. Ngoài ra, cũng phải kể đến bảng điều khiển âm thanh khổng lồ. "Món đồ nội thất này đã trở thành món đồ cổ trong Hội trường. Trong nhiều năm, nó bị bỏ không, chỉ chiếm một chỗ ở hàng ghế sau của khán giả".
Một trong những vật dụng mà bây giờ đã hoàn toàn lỗi thời, trông giống máy thổi khí hơn là thiết bị âm thanh là… loa phóng thanh khuếch đại tiếng vỗ tay. Tiếng vỗ tay nhân tạo được phát lên qua những chiếc loa này. Nhờ chúng, các vị chức sắc thời cộng sản có thể nghe thấy tiếng vỗ tay vang dội từ khán giả sau bài phát biểu của họ.
Một biểu tượng khác trong lịch sử Cung Văn hóa là đồng phục của những người vận hành thang máy, những người phụ nữ ngồi trong thang máy dẫn lên đài quan sát trên tầng 30 của Cung Văn hóa. Nhiệm vụ chính của họ là tháp tùng các đoàn du lịch đông đảo khi vào thăm Cung và đảm bảo trật tự trong thang máy. Khi đại dịch COVID bùng nổ, ban quản lý Cung lúc bấy giờ chấm dứt hợp đồng với những người này.
Phần hầm của cung điện chỉ có hai tầng. Nó chứa các phòng đặt nồi hơi, máy phát điện, máy bơm và một trung tâm điều khiển hệ thống sưởi ấm và thông gió, máy điều hòa không khí sử dụng nước lạnh, một công nghệ lần đầu tiên được sử dụng ở Ba Lan vào năm 1955. (vẫn hoạt động liên tục trên cùng một thiết bị trong 70 năm).
Một trong những khu vực khó tiếp cận nhất là chóp tháp và sân thượng cạnh Đồng hồ Thiên niên kỷ. Chỉ có những người bảo tồn mới được vào tháp chuông - mỗi năm một lần, vào những ngày thời tiết đẹp và một số ít người được chọn mới được vào khu vực sân thượng hẹp vào đúng giờ đóng cửa.
Đã có gần 700.000 người đã đến thăm Cung điện trong năm đầu tiên sau khi khai trương, và 20 triệu người đến tham quan trong ba năm đầu tiên. Cung điện Văn hóa và Khoa học là nơi tổ chức buổi trình diễn thời trang Ba Lan đầu tiên của nhà mốt Christian Dior đến từ Paris (năm 1965), và công ty Coca-Cola đã đặt trụ sở đầu tiên tại Ba Lan ở tầng 27 (công ty chuyển đến vào năm 1972).
Hiện tại, đây là nơi tọa lạc của Collegium Civitas, một trường đại học tư thục có uy tín quốc tế. Các tổ chức khoa học quan trọng cũng đặt trụ sở tại đây: Viện Hàn lâm Khoa học Ba Lan và Hội đồng Xuất sắc Khoa học (Rada Doskonałości Naukowej). Bên cạnh đó là Cung Thanh niên, một trung tâm giáo dục lớn đã tổ chức các hoạt động cho trẻ em và thanh thiếu niên của Warszawa trong nhiều thập kỷ: từ các lớp học khiêu vũ, câu lạc bộ máy tính đến các lớp học bơi vv...
Hàng ngày, Cung Văn hóa vẫn có 250 nhân viên làm việc. Họ là những người đảm bảo vệ sinh, đảm bảo đèn được bật sáng khắp nơi, đảm bảo thang máy hoạt động và đóng mở cửa. Cũng vẫn còn một xưởng mộc riêng tại đây để sửa chữa các chi tiết bằng gỗ. Nhiều phòng cũng được thuê làm văn phòng công ty, trụ sở của các trường đại học. Nhiều bộ phim cũng được quay tại những căn phòng của Cung Văn hóa.
Cung Văn hóa và Khoa học cũng là nơi sinh sống của các loài động vật. Nơi đây có 11 chú mèo, được chăm sóc đặc biệt ở các tầng hầm của tòa nhà nhằm mục đích tiêu diệt các loài gậm nhấm. Chim ưng Peregrine làm tổ ở vị trí cao nhất trong Cung điện, ngay dưới chóp tháp. Chúng đã ở đó từ năm 1998. Một cặp chim ưng khác hiện cũng đang làm tổ tại đây. Thấp hơn một chút, trong các tòa tháp ở tầng 15, chim cắt đã tìm được nơi trú ẩn. Trên tầng 6, trên mái Nhà hát Studio, giữa những bụi mật ong, là một tổ ong lớn được bảo vệ và duy trì.
Xuân Nguyên (Sưu tầm)
Bình luận