Cuộc bầu cử Tổng thống Ba Lan năm 2025 đã diễn ra trong bối cảnh chính trị đầy biến động. Chiến thắng của ông Karol Nawrocki (người theo đường lối dân tộc chủ nghĩa và hoài nghi Liên minh châu Âu, được PiS ủng hộ) trước ông Rafal Trzaskowski (người theo đường lối trung dung, ủng hộ châu Âu) phản ánh sự phân hóa sâu sắc trong xã hội Ba Lan. Trước kết quả ủng hộ sít sao giữa hai ứng cử viên ở vòng 2 và những cáo buộc về gian lận được đưa ra trong mấy tuần qua càng cho thấy một giai đoạn bất ổn và phân hóa trong chính trường Ba Lan.
Tính đến ngày 26/6/2025, Đã có hơn 160.000 công dân Ba Lan ký vào bản kiến nghị yêu cầu kiểm phiếu lại ở những khu vực có vấn đề trong quá trình tổng hợp kết quả. Đáng chú ý, có tới 189.000 phiếu bầu không hợp lệ, một con số đáng kể trong bối cảnh người thắng hơn người thua không nhiều (khoảng 370.000 phiếu). Các lỗi trong quy trình đã được ghi nhận tại nhiều thành phố.
Ủy ban Bầu cử quốc gia Ba Lan có trách nhiệm xem xét lại kết quả vòng 2 sau các cáo buộc gian lận. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao Ba Lan mới là cơ quan có quyền đưa ra phán quyết cuối cùng về tính hợp lệ của cuộc bầu cử dựa trên báo cáo của Ủy ban Bầu cử quốc gia và các kiến nghị liên quan để đảm bảo tính minh bạch và công bằng của kết quả. Hiện tại, Tòa án Tối cao đã nhận được hơn 53.000 khiếu nại liên quan đến cuộc bầu cử. Họ đang xem xét tất cả các khiếu nại này.
Krzysztof Wiak, người đứng đầu phòng Phòng Kiểm soát Đặc biệt và Công vụ của Tòa án Tối cao đã tuyên bố rằng không có quy định nào cho phép kiểm phiếu lại ở những nơi không có sai phạm nào được xác định. Điều này cho thấy khả năng kiểm phiếu lại toàn bộ là rất thấp, nhưng Tòa đã yêu cầu kiểm tra lại một phần phiếu bầu ở những nơi có cáo buộc sai phạm.
Theo đó, tòa án Tối cao đã ủy quyền kiểm tra lại phiếu bầu tại 13 điểm bỏ phiếu sau các báo cáo về sai phạm. Văn phòng Tổng công tố cũng đã xác nhận rằng trong số 10 trường hợp họ xem xét, có 7 trường hợp phiếu bầu đã bị gán sai cho ứng cử viên Karol Nawrocki (người chiến thắng) thay vì Rafał Trzaskowski.
Theo những kết quả mới nhất, cho đến thời điểm hiện tại, số lượng phiếu bầu bị ảnh hưởng trong các trường hợp này không đủ để lật ngược kết quả chiến thắng của ông Nawrocki. Ngay cả khi tất cả 13 điểm bỏ phiếu được kiểm tra lại, tổng số phiếu liên quan cũng ít hơn 7.000. Do vậy, mặc dù có những sai sót được phát hiện và các cáo buộc về gian lận, các báo cáo hiện tại cho thấy những vấn đề này chưa đủ lớn để thay đổi kết quả cuối cùng. Quyết định của Tòa án Tối cao sẽ chỉ tập trung vào việc xác nhận tính hợp lệ tổng thể của cuộc bầu cử dựa trên các khiếu nại đã nhận được và các cuộc kiểm tra cục bộ đã được tiến hành.
Vào thứ Tư (25/6) Tòa án Tối cao đã công bố rằng phiên họp về việc thông qua nghị quyết về tính hợp lệ của cuộc bầu cử đã được lên lịch vào ngày 1 tháng 7 năm 2025.
Tổng công tố Adam Bodnar tuyên bố rằng các phán quyết do các thẩm phán của Phòng Kiểm soát Đặc biệt và Công vụ của Tòa án Tối cao đưa ra không thể được coi là độc lập và công bằng. Theo ông, các thẩm phán của Phòng Lao động của Tòa án Tối cao phải phán quyết về các cuộc biểu tình bầu cử và tính hợp lệ của cuộc bầu cử.
Cần chú ý là, cho đến nay, Phòng Kiểm soát Đặc biệt và Công vụ của Tòa án Tối cao vẫn được coi là bao gồm các thẩm phán mới được Hội đồng Tư pháp Quốc gia bổ nhiệm vào năm 2017 trong thời kỳ cầm quyền của đảng Luật pháp và Công lý và không được chính phủ hiện nay tin tưởng.
Còn chánh án thứ I của Tòa án Tối cao - Małgorzata Manowska thì tuyên bố rằng mọi tuyên bố công khai và câu hỏi về thẩm quyền hiến định của Phòng Kiểm soát Đặc biệt và Công vụ của Tòa án Tối cao trong việc phán quyết về tính hợp lệ của cuộc bầu cử Tổng thống Cộng hòa Ba Lan đều xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về luật hoặc có động cơ nhằm mục đích gây bất ổn chính trị.
Xuân Nguyên (sưu tầm)
Bình luận