Mỗi ngày chúng ta càng có nhiều hơn hy vọng được tiếp cận với vắc-xin COVID-19. Hiện nay trên thế giới đã có hơn 165 loại vắc xin COVID-19 khác nhau, đang trong giai đoạn nghiên cứu được công bố. 30 loại vắc xin trong số này hiện đang được thử nghiệm trên người. Các nhà khoa học đang chạy đua để sản xuất một loại vắc xin an toàn và hiệu quả càng sớm càng tốt. Dưới đây, chúng tôi xin trả lời những câu hỏi quan trọng nhất liên quan đến việc sản xuất, tiếp cận và phân phối vắc xin COVID-19 trong tương lai.
1- Các biến thể khác nhau của vắc-xin
Các công ty dược phẩm đang thử nghiệm phát triển các biến thể khác nhau của vắc-xin COVID-19.
- Vắc xin di truyền: Một hoặc nhiều gen của vi rút được sử dụng để tạo ra phản ứng miễn dịch. Nó chứa một phiên bản tổng hợp mã di truyền của coronavirus, được gọi là mRNA, gây ra cảnh báo trong hệ thống miễn dịch và khi tiếp xúc với một coronavirus thực sự, sẽ kích hoạt hệ thống miễn dịch tấn công.
- Vắc xin vectơ: Vắc xin vectơ sử dụng các mảnh của vi rút khác để kích hoạt phản ứng miễn dịch chống lại một loại vi rút nhất định - trong trường hợp này là SARS-CoV-2.
- Vắc xin dựa trên protein coronavirus: Một số công ty đang thử nghiệm vắc xin sử dụng protein của coronavirus, hoặc một đoạn của chúng, để kích hoạt phản ứng miễn dịch.
- Vắc xin toàn vi rút: Một số công ty khác cũng đang nghiên cứu các loại vắc xin có chứa phiên bản coronavirus bị suy yếu hoặc bất hoạt, được cho là sẽ kích hoạt phản ứng của hệ miễn dịch.
2- Một số vắc xin tiềm năng đã được công bố và hiệu quả của chúng.
- Pfizer của Mỹ hợp tác với BioNTech của Đức là những công ty đầu tiên báo cáo hiệu quả vắc-xin di truyền chống COVID-19 (90% - 95%). Pfizer đã sản xuất hơn 20 triệu liều vắc xin và dự kiến con số này sẽ đạt 50 triệu vào cuối năm nay. Vào năm 2021, họ có kế hoạch sản xuất thêm 1,3 tỷ liều. Vắc xin Pfizer phải được giữ ở nhiệt độ -70 C cho đến thời điểm trước khi tiêm.
- Moderna: Công ty tiếp theo cung cấp các kết quả nghiên cứu về vắc-xin di truyền là Moderna của Mỹ. Kết quả sơ bộ từ các thử nghiệm lâm sàng cho thấy hiệu quả là 94,5%. Vắc xin Moderna yêu cầu bảo quản trong kho ở nhiệt độ -20 độ C, trong khi đó có thể bảo quản trong tủ lạnh thông thường tối đa là 30 ngày.
- AstraZeneca: Loại vắc xin vectơ do Công ty AstraZeneca hợp tác với Đại học Oxford của Anh phát triển. Thông báo kết quả sơ bộ các thử nghiệm lâm sàng của vắc-xin này cho biết hiệu quả lên đến 90%. Vắc xin có thể bảo quản, vận chuyển và phân phối ở nhiệt độ 2-8 độ C trong ít nhất sáu tháng. Đây có thể là một trong những loại vắc xin dễ phân phối nhất, vì nó không cần được bảo quản ở nhiệt độ quá lạnh.
- Sputnik V (Gamaleya): Vắc xin vectơ do Viện nghiên cứu Gamaleya của Nga sản xuất cũng đã có trên thị trường. Vắc xin Sputnik V công bố trong tuần trước nói rằng hiệu quả của nó là 92%. Theo quy định của Liên Minh châu Âu, Sputnik V phải được tổ chức này phê duyệt trước khi được bán ở bất kỳ quốc gia EU nào.
- Sinovac: Trung Quốc cũng đang phát triển năm loại vắc xin chống COVID-19 và .vắc xin toàn virus. Kết quả ban đầu của các thử nghiệm lâm sàng cho thấy Sinovac gây ra phản ứng miễn dịch nhanh chóng, nhưng số kháng thể được tạo ra thấp hơn ở những người đã bị nhiễm virus. Thổ Nhĩ Kỳ đã có kế hoạch mua 20 triệu liều chế phẩm này. (Theo BBC: Một cuộc thử nghiệm ở Brazil đối với thuốc do công ty Sinovac của Trung Quốc phát triển đã bị đình chỉ sau khi xảy ra "sự cố bất lợi nghiêm trọng" - mà có thông tin cho rằng đã khiến một người tình nguyện tử vong).
- Các loại vắc xin tiềm năng: Kế hoạch sản xuất, nhiệt độ bảo quản và chi phí
3- Vắc xin phải trải qua những bước nào trước khi đưa ra thị trường?
Mỗi loại vắc xin đều phải trải qua một số giai đoạn kiểm tra trước khi đưa ra thị trường:
- Tiền lâm sàng: Tìm kháng nguyên, tạo công thức vắc xin, thử nghiệm trên động vật.
- Giai đoạn I: Giai đoạn này có thể kéo dài tới 24 tháng.Thử nghiệm lần đầu tiên trên người và cần một nhóm nhỏ từ 10 đến 100 tình nguyện viên. Ở giai đoạn này cần kiểm tra liều tối đa, độ an toàn, tác dụng phụ và khả năng của phản ứng miễn dịch. Nó cũng có thể cung cấp kiến thức về liều lượng và lịch trình sử dụng vắc xin. Những người tình nguyện tham gia giai đoạn thử nghiệm lâm sàng này có thể khác về độ tuổi so với nhóm đối tượng.
- Giai đoạn II: Được thử với một nhóm người lớn hơn, từ 100 đến1000 người. Thông tin về tính an toàn, liều lượng tối ưu và khả năng miễn dịch của vắc xin thử nghiệm được thu thập ở giai đoạn này. Giai đoạn II có thể được đẩy nhanh bởi các nghiên cứu giai đoạn trung gian (IIb) cho phép đánh giá sơ bộ về hiệu quả của vắc xin mới bằng cách so sánh tỷ lệ mắc bệnh giữa những người tình nguyện đối chứng đã được tiêm chủng và chưa được tiêm chủng.
- Giai đoạn III: Trong giai đoạn này các loại vắc xin hứa hẹn đủ tiêu chuẩn được kiểm chứng. Nghiên cứu được thiết kế với 10.000 tình nguyện viên trở lên và có thể kéo dài đến 4 năm. Thông qua các nghiên cứu này, có thể thu thập đủ dữ liệu về tính an toàn và hiệu quả của vắc xin trên một nhóm dân số đa dạng để được cơ quan đăng ký và quản lý phê duyệt.
- Sau khi chấp thuận: Sản xuất vắc xin trên quy mô lớn và tiếp tục giám sát độ an toàn và hiệu quả.
4- Khi nào vắc xin có mặt trên thị trường và giá là bao nhiêu?
Tờ Daily Telegraph đưa tin vào tối Chủ nhật (22/11/2020) rằng vắc xin do Pfizer và BioNTech phát triển chống COVID-19 có thể được chấp thuận sử dụng ở Anh vào đầu tháng 12. Hoa kì cũng tuyên bố những người đầu tiên ở Hoa Kỳ sẽ được tiêm chủng vào ngày sau khi được chấp thuận, tức là khoảng 11 hoặc 12 tháng 12 năm 2020. Chính phủ Mỹ đã đàm phán mua với giá 19,5 USD / liều. Liên minh châu Âu đã đặt hàng 300 triệu liều vắc xin (trong đó 16 triệu sẽ đến Ba Lan), Nhật Bản đặt 120 triệu và Mỹ 100 triệu.
Ủy ban Châu Âu đã thông báo rằng vắc xin sẽ được phân phối cho các quốc gia thành viên trên cơ sở quy mô dân số. Họ cũng cho biết giá của một liều vắc xin này phải từ € 5 đến € 15.
Cho đến nay, công ty Moderna đã cam kết cung cấp 100 triệu liều cho Mỹ, 56 triệu cho Canada, 50 triệu cho Anh và 4,5 triệu cho Thụy Sĩ. Họ cũng tuyên bố rằng có thể cung cấp ra thị trường vào năm 2021 từ 500 triệu đến 1 tỷ liều vắc-xin. Moderna cho biết sẽ bán vắc xin coronavirus cho các chính phủ với chi phí 25-37 USD một liều. Trong khi đó, Ủy ban châu Âu muốn đàm phán mức giá dưới 25 USD / liều.
Tập đoàn AstraZeneca đã thông báo rằng, các hợp đồng cung cấp có giá thương lượng 3-4 USD / liều. 400 triệu liều vắc xin này sẽ được chuyển đến Liên minh châu Âu.
5- Khi nào vắc-xin sẽ có ở Ba Lan? Ba Lan sẽ mua bao nhiêu liều?
Thủ tướng Mateusz Morawiecki nói rằng có khả năng những lô hàng vắc xin đầu tiên của Pfizer và BioNTech sẽ xuất hiện tại Ba Lan vào khoảng 18 tháng 1 năm 2021. Chính phủ đã đặt mua khoảng 16 triệu liều vắc xin, đó là mức tối đa có thể đăng kí qua Liên Minh châu Âu.
6- Tiêm chủng có bắt buộc không?
Vào thứ 3, ngày 17 tháng 11, trong một cuộc hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Adam Niedzielski đảm bảo rằng sẽ không có tiêm chủng bắt buộc, nhưng chính phủ sẽ thuyết phục để những người cần tiêm chủng chấp thuận.
Tất cả ba loại vắc-xin của Pfizer, Moderna và AstraZeneca đều phải được tiêm hai liều.
7- Ai sẽ được tiêm phòng trước?
Thủ tướng Mateusz Morawiecki thông báo rằng chúng tôi muốn bắt đầu tiêm chủng cho những nhóm có nguy cơ cao bao gồm những người cao niên, những người tiếp xúc nhiều nhất với coronavirus, cũng như cho các nhân viên y tế và các nhân viên thi hành công vụ.
8- Có thể tiêm chủng ở đâu?
Vào ngày 17 tháng 11, tại một cuộc họp báo, Bộ trưởng Adam Niedzielski đã đề cập đến các điều kiện mà vắc xin phải được vận chuyển và bảo quản, tức là nhiệt độ -70 hoặc -80 độ C đối với loại vắc xin tiềm năng của Pfizer. Mạng lưới các điểm tiêm chủng sẽ là các trung tâm phân phối khu vực, có thể sử dụng các cơ sở của Sanepid cấp tỉnh, các trung tâm điều trị và hiến máu khu vực.
Xuân Nguyên
(Nguồn: https://tvn24.pl/polska/szczepionka-na-koronawirusa-czy-jest-bezpieczna-kiedy-bedzie-dostepna-odpowiedzi-na-najwazniejsze-pytania-4757932 )
Bình luận