Ông ra đi vào hôm thứ 2 ngày 28.10 hưởng thọ 86 tuổi.
Ông Tadeusz Mazowiecki mất đi là nỗi thương tiếc lớn lao của nhà nước và dân tộc Ba Lan. Ông được ca ngợi là một lãnh tụ tài năng. Ông chiến đấu vì tự do và hạnh phúc của con người không bằng bất cứ giá nào.
Tổng thống Ba Lan Komorowski nói: „Không đổ máu vì tự do và chống đường lối bạo lực là tư tưởng xuyên suốt trong đấu tranh của của Mazowiecki”.
Nguyên tổng thống Wałęsa: „một thủ tướng tốt nhất từ trước đến nay”.
Tướng Jaruzelski nói về Mazowiecki: Tôi ngưỡng mộ sự thông minh, tính hài hoà và tỉnh táo của Mazowiecki”
Ông Wujec (lãnh tụ của CĐĐK) tưởng nhớ Mazowiecki. "Một nhân cách lớn”
Mazowiecki sinh ngày 18 tháng Tư năm 1927m tại Płock. Bố ông là Bronisław Mazowiecki là bác sĩ giỏi chết trước chiến tranh thế giới thứ II. Năm1946 tốt nghiệp cấp III ở Płock, sau đó theo học luật đại học Tổng hợp Warszawa, nhưng không tốt nghiệp. Tham gia phong trào sinh viên yêu nước từ 1949, từng là Phó tổng biên tập báo "Słowo Powszechne". Sau đó lập ra tờ báo "Wrocławski Tygodnik Katolików" và là tổng biên tập từ 1953-1955. Sau 1955 ông mất chức, không làm chủ tịch „PAX” gắn vi Thiên chúa giáo. Được sự chấp thuận của chính quyền, năm 1958 ông là tổng biên tập báo "Więź" đến tận 1981, trong đó có một luận thuyết: Giữa marksizm và katolicyzm không có gì mâu thuẫn”. Đại diện cho khối công giáo, ông từng là đại biểu quốc hội PRL (CH ND Ba Lan) tới 3 khoá (III, IV và V) cho tới khi ông có bài phát biểu không vừa ý chính quyền thì bị gạch tên. Ông phản đối đàn áp các cuộc biểu tình của sinh viên tháng 3.1968 và kêu gọi thành lập Uỷ ban điều tra vụ bắn công nhân tháng 12.1970. Năm 1976 ông tham gia vào phong trào chống đối „Polskie Porozumienie Niepodległościowe”. Tháng 8.1980 khi có cuộc biểu tình tại vùng biển Bałtyk, Mazowiecki tham gia với tư cách cố vấn và đại diện cho tổ chức „Solidarność” trong việc đàm phán với chính quyền.
Năm 1981 Tadeusz Mazowiecki là tổng biên tập báo "Tygodnik Solidarność". Trong thời kỳ thiết quân luật ông bị bắt giam biệt lập lần lượt ở Strzebielink, Darłówek. Ông được thả tự do ngày 23.12.1982. Ông lập ra tờ báo "21", tham gia biểu tình năm 1988 tại Nhà máy Đóng tầu Gdańsk. Năm 1989 tham gia Hội nghị „Bàn tròn” như là cố vấn của Lech Wałęsa, là một trong những tác giả của thoả hiệp. Năm 1987, ông du lịch sang phương Tây, ông đã gặp gỡ một số công đoàn viên và các chính trị gia, đã thuyết trình nguyện vọng của Ba Lan. Ở Rome, ông đã gặp Đức Giáo Hoàng Phaolô II trước khi Ngài có cuộc hành hương về Ba Lan.
Sau bầu cử tháng 6.1989, Mazowiecki trở thành nghị sĩ Quốc hội, nghị sĩ của CLB „Obywatelski Klub Parlamentarny”. Sau hai tháng, theo đề nghị của Công đoàn "Solidarność" và Lech Wałęsa ông đứng ra lập chính phủ liên hiệp có cả cộng sản và lực lượng dân chủ tham gia chính phủ. Với tư cách chủ tịch Hội Đồng Bộ trưởng Mazowiecki đã đi vào lịch sử như một thủ tướng đầu tiên của chính phủ không cộng sản với rất nhiều cải cách cơ bản về thể chế và kinh tế. Chính phủ Mazowiecki đặt nền móng cho việc xây dựng một nhà nước dân chủ. Cải cách nền kinh tế và phục hồi sự độc lập trong chính sách ngoại giao Ba Lan đã dẫn đến việc công nhận biên giới phía tây Ba Lan bằng cách hợp nhất Đức, đổi tên của nước thành Cộng hòa Ba Lan và đổi mới các cuộc bầu cử địa phương.
Trong cuộc bầu cử tổng thống 1990 Tadeusz Mazowiecki là ứng cử viên của tổ chức „ROAD và FPD” tranh cử với Wałęsa. Do thất bại, ông Mazowiecki xin từ chức thủ tướng. Tháng 5.1991 ông lập ra đảng Unia Demokratyczna (Liên minh Dân chủ) do ông là chủ tịch, sau chuyển thành đảng Unia Wolności (Liên minh Tự do) đến 1995. Năm 1992 ông được bầu là Điều phái viên đặc biệt Liên Hiệp Quốc về vấn đề Bośnia và Hercegowina (1992 – 1995) Ông được truy tặng huân chương của Herb Bośnia (1996), giải thưởng danh dự Srebrenica 1995 (nhận vào năm 2005). Từ năm 1991 đến 2001, ông là nghị sĩ quốc hội, tham gia các Ủy ban Hiến pháp và Ủy ban Hội nhập châu Âu. Năm 1992, ông là Báo cáo viên đặc biệt của Ủy ban Nhân quyền Liên Hợp Quốc tại Nam Tư cũ. Ông đã cố gắng để cảnh báo thế giới về những tội ác mà các cường quốc đã tham gia vào đó. Ông từ chức vào năm 1995 đối lập với những hoạt động của cộng đồng quốc tế. Trong năm 1997, Mazowiecki là một trong những đồng tác giả của Hiến pháp Ba Lan và là tác giả chính của lời mở đầu khai trương thoả thuận giữa nhà nước và nhà thờ.
Komorowski bổ nhiệm Tadeusz Mazowiecki vào vị trí Cố vấn Chiến lược của tổng thống Ba Lan năm 2010.
Ông được đánh giá là nhà chính trị tài năng, khôn khéo, chân thật.
Bình luận