Có phải đạo đức người thầy xuống cấp?

Thời gian gần đây đã xảy ra một số "xì - căng - đan" liên quan đến cách hành xử, đạo đức của một số nhà giáo không tuân thủ những quy chuẩn của đạo đức người thầy. ĐS &PL đã có cuộc trò chuyện với Giáo sư, Viện sĩ Phạm Minh Hạc  nguyên Bộ trưởng Bộ Giáo dục và GS Văn Như Cương - Hiệu trưởng Trường THPT Lương Thế Vinh để "mổ xẻ" vấn đề.

Biết sai vẫn vi phạm

Báo chí những ngày gần đây phản ánh một số trường hợp giáo viên chửi mắng học sinh một cách thiếu văn hóa, thầy giáo gạ tình nữ sinh... Quan điểm của GS về hiện trạng này như thế nào?

GS. Phạm Minh Hạc.

GS. Văn Như Cương: Tôi rất buồn trước thực trạng này. Điều này lẽ ra phải đáng báo động từ lâu rồi. Đạo đức của người làm thầy, quan hệ của thầy trò, thầy giáo - phụ huynh phải giữ được chuẩn mực chứ không thể để như thế được.

Vấn đề giáo dục đạo đức sư phạm cho đội ngũ những người thầy người cô từ trong môi trường sư phạm đã thực sự được chú trọng?

GS Phạm Minh Hạc: Rõ ràng, trong môi trường sư phạm, những giáo viên đều được dạy dỗ cả, dạy dỗ về ngành nghề, thái độ, lương tâm với ngành nghề của mình nhưng vẫn vi phạm nên rất đáng lên án. Biết là sai nhưng vẫn cứ làm, không chỉ gặp trong ngành giáo dục mà là tâm lý chung của cộng đồng xã hội chúng ta.

GS Văn Như Cương: Tôi cũng không hiểu nổi, những sự vụ này đã từng lên báo trước đây rồi mà vẫn còn để lặp lại, tôi không biết tư cách của những người thầy cô này như thế nào mà vẫn để xảy ra những chuyện đó. Những người đã trải qua môi trường sư phạm thì đều được trang bị kiến thức về đạo đức sư phạm. Việc vẫn còn xảy ra những cách hành xử như báo chí đã nêu là sự vi phạm về cả luật pháp và đạo đức trong giáo dục.

Đạo đức người thầy xuống cấp?

GS. Văn Như Cương

GS. Phạm Minh Hạc: Đạo đức giáo viên đúng là trong tình trạng xuống cấp đáng báo động. Tuy nhiên đặt trong bối cảnh chung của xã hội, không chỉ ngành giáo dục mà nhiều ngành nghề khác từ giáo viên, quan chức hay thuế vụ cũng đều bị xuống cấp như vụ phó giám đốc đánh bạc, công an đánh người hay công an quay clip xấu tung lên mạng. Chúng ta đang buông lỏng khâu quản lý, đó là điều rất đáng lo ngại.

GS Văn Như Cương: Vấn đề này đã không còn là cá biệt nữa, cũng chưa đến mức phổ biến nhưng nguy cơ thì rất lớn. Tuy nhiên, chỉ cần 1% cũng là vấn đề rất lớn, cũng là báo động rồi. Tôi rất ngạc nhiên khi biết một số người cho rằng học sinh đánh nhau là chuyện bình thường, thời nào chả có. Trước kia đánh nhau khác, bây giờ học trò đánh nhau với bản chất và phương thức khác hẳn. Nếu chúng ta nhận thức vấn đề đạo đức của người thầy cũng giống như vậy thì chúng ta không đặt ra được vấn đề gì để giải quyết cả.

Có cần thiết phải đặt ra một quy chế chặt chẽ hơn về cách hành xử trong mối quan hệ thầy  trò và biện pháp xử lý khi có vi phạm?

GS Phạm Minh Hạc: Bộ GD &ĐT thấy học sinh đánh nhau nhiều quá, ra lệnh các Sở GD &ĐT phải báo cáo với Bộ một năm có xảy ra bao nhiêu trường hợp học sinh đánh nhau, mà thiếu sự kiểm tra sát sao đến việc xử lý các trường hợp vi phạm của cả thầy và trò.

GS Văn Như Cương: Những quy định đạo đức của nghề giáo đều đã có, nhưng vẫn có người coi thường, bất chấp về pháp luật. Đạo đức của người thầy là phải coi học trò như con như cháu, nhưng vẫn có những cách hành xử như thế này thì thực sự là điều đáng báo động.

Trước những sự việc đáng tiếc liên tiếp xảy ra, GS có cảnh tỉnh nào gửi tới các thầy cô giáo?

GS Phạm Minh Hạc: Thầy cô giáo muốn đứng trên giảng đường làm nhiệm vụ giảng dạy trước hết phải nhìn lại mình. Nghề giáo là một nghề cao quý, lúc nào cũng phải thương yêu học trò như con của mình. Ngoài cái thương yêu còn phải có phép hành xử theo đúng pháp luật.

Theo GS, cần phải làm gì để chấm dứt hiện tượng này trong đội ngũ giáo viên?

GS. Phạm Minh Hạc: Những biện pháp chúng ta đang thực hiện chỉ là hô hào, hình thức, không có gì cụ thể. Ngoài những biện pháp giáo dục, chắc chắn phải có biện pháp trừng phạt. Cách xử lý với cán bộ, thầy giáo trong những trường hợp như thế là quá nhẹ.

GS. Văn Như Cương: Bên cạnh việc chỉnh đốn đội ngũ giáo viên, chúng ta cũng phải quan tâm đến việc giáo dục cho học sinh những quy chuẩn ứng xử, giao tiếp trong nhà truờng.

Xin trân trọng cảm ơn GS!

PV Đời Sống Pháp Luật

Ngày 25/11 Trưởng Phòng Giáo dục Đào tạo huyện Cái Nước (Cà Mau) đã ra quyết định đình chỉ công tác ông Châu Thanh Nghị, giáo viên trường tiểu học Lương Thế Trân để xác minh khiếu nại của phụ huynh về việc con mình bị thầy đánh. Trước đó, thầy Nghị đã thừa nhận đánh học sinh khi không thuộc bài, tập sai động tác thể dục, lý do là thương học trò, muốn bọn trẻ cố gắng học tập thật tốt.

Hơn 1 tuầõn sau đó, ngày 3/12, đoạn clip dài 1 phút 23 giây quay cảnh một cô giáo trừng mắt, xưng mày  tao được tung lên mạng. Đến ngày 6/12, danh tính cô giáo trên đã được xác định là Hoàng Thị Ngọc (50 tuổi, Giám đốc Trung tâm thư viện của trường ĐH Y Hải Phòng) kiêm giáo viên thỉnh giảng bộ môn Tin học Trường THPT Hàng Hải.

Gần đây nhất, em Nguyễn Thục H. (lớp 11, Trường THPT Bến Tre, thị xã Phúc Yên, Vĩnh Phúc) đã có đơn tố cáo thầy Nguyễn Văn Huân - Phó hiệu trưởng Trường THPT Bến Tre ép em này uống rượu, đi hát và có hành động sàm sỡ khiến em này quá uất ức nên đã uống thuốc tự tử. Sự việc đang gây bức xúc trong dư luận và đang tiếp tục được các cơ quan chức năng điều tra làm rõ.

Một lãnh đạo của Cục nhà giáo và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, Bộ Giáo dục & Đào tạo cho biết: Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, ông đã biết được những sự việc nêu trên, tuy nhiên đến nay chưa nhận được báo cáo từ cơ sở. Theo vị cán bộ này, đây là những sự việc cần lên án. "Tuy nhiên cũng cần thận trọng trước khi phán xét bất kỳ hành động nào, cần phải xem xét kỹ xem đó là lỗi sai của ai và người thầy đó có tư chất như thế nào trong suốt quá trình giảng dạy, rồi từ đó mới có thể quy kết trách nhiệm chứ không thể vội vàng chụp mũ được", vị cán bộ này nói.

Có ý kiến rõ ràng hơn, PGS.TS Chu Hồng Thanh, Vụ truởng Vụ pháp chế, Bộ Giáo dục & Đào tạo nhận định "Đó là hành vi vi phạm đạo đức của người thầy". Theo ông Thanh, Bộ đã có văn bản quy định những hành vi đạo đức mà thầy cô không được làm và những hành động của các thầy cô giáo như trên đều nằm trong những vi phạm này. Những hành vi này nếu đúng như dư luận phản ánh là vi phạm đạo đức của nhà giáo và sẽ bị xử lý theo Nghị định 49 về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục.