Ngẫu hứng nói không với Tại chức?

Quyết định điều hành quản lý của cơ quan công quyền ngoài việc tuân thủ luật pháp phải còn mang tính khả thi trong sự vận hành đa chiều của cuộc sống. Với việc không chấp nhận sinh viên tại chức vào làm việc tại các cơ quan nhà nước tại địa phương từ năm 2011,  quyết định của UBND TP. Đà Nẵng dường như  xuất phát từ sự ngẫu hứng nhiều hơn là dựa trên các yếu tố pháp lý và thực tiễn xã hội?

Ngẫu hứng nên sai luật

Xét khía cạnh pháp lý của việc “cấm cửa tại chức” cũng như chủ thể bị điều chỉnh là những sinh viên của hệ đào tạo này, mệnh lệnh hành chính nói trên của UBND TP. Đà Nẵng chứa đựng nhiều bất cập (nếu như không muốn nói là chưa phù hợp với luật pháp hiện hành).

Ở nước ta, mọi người được học tập bằng nhiều hình thức đào tạo trong đó có đại học tại chức (Luật Giáo dục) và được dự tuyển công chức “nếu có văn bằng, chứng chỉ phù hợp” (điều 36, Luật Cán bộ công chức). Dù cho loại hình đào tạo tại chức hiện có nhiều tai tiếng về chất lượng nhưng liệu có phải vì thế mà “phá rào” khi  không thừa nhận văn bằng hệ đào tạo này trong tuyển dụng công chức bằng một rào cản văn bản cấp địa phương?

Ngoài ra, khi ban hành quyết định “vô tiền khoáng hậu” nói trên,  UBND TP. Đà Nẵng dường như chưa xác định rõ vai trò chủ thể (được luật định) của mình với tư cách là một cơ quan quản lý Nhà nước cao nhất tại địa phương. Về điều này, GS.TS. Đào Trọng Thi, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội trả lời báo chí ngày 15/12/2010 đã nói: “UBND TP.Đà Nẵng đã nhầm lẫn về vai trò của mình. Nếu là cơ quan trực tiếp sử dụng lao động thì có quyền ra quyết định để tuyển dụng được nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu nhưng ra một quyết định mang tính chất quản lý Nhà nước thì hoàn toàn không phù hợp với tư cách của họ”.

Ngẫu hứng nên không khả thi

Hệ đào tạo tại chức là một thực tế lịch sử, phù hợp với mục đích nhân văn cao cả mà nhà nước ta mang lại cho cộng đồng là đáp ứng nhu cầu học tập cả đời. Không ít cán bộ công chức hiện tại đã, đang xuất phát từ hệ đào tạo này và họ làm tốt vai trò của mình.

Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân nên chất lượng hệ đào tạo tại chức chưa được như yêu cầu. Để khắc phục hiện trạng bất cập này phải khảo sát đánh giá và “tái cơ cấu lại” hệ đào tạo vừa học vừa làm nước ta trên bình diện quốc gia căn cứ vào những yếu tố lịch sử và nhu cầu đào tạo thực tế chứ không đơn giản chỉ là  từ chối và bãi bỏ là xong (?)

Vấn đề quan trọng là năng lực thực chất của con người cụ thể trong môi trường công việc chứ không phải là người ấy tốt nghiệp đại học chính quy hay tại chức? Điều sống còn là khâu tuyển dụng lao động sao cho khoa học, minh bạch và công bằng để có thể sàng lọc được những người đáp ứng được yêu cầu công việc.

Giả sử quyết định của Đà Nẵng được thực thi, thì với cách tuyển dụng lao động chỉ coi trọng bằng cấp và coi trọng “con ông cháu cha” như hiện nay, liệu rằng năng lực của các cơ quan công quyền tại địa phương này có được tăng lên hay thực chất đây cũng chỉ mà một dạng khác của căn bệnh thành tích mà cả nước đang “nói không” lâu nay?