Lão khùng

(Truyện ngắn của Nguyễn Xuân)

Chuyện xảy ra từ thời xa xưa, tại một làng vùng Tây Nguyên. Khi ấy vẫn còn những khu rừng nguyên sinh, hoang sơ nhưng trù phú. Đám người di cư từ đất Bắc về đây ban đầu ít ỏi, mãi sau mới đông dần lên.

Cuộc sống mưu sinh vất vả nhưng dân làng lúc nào cũng mong ước có một cái nhà Rông và cái miếu để thờ cúng thánh thần, che chở cho làng. Từ đó, nhiều già bản đã được phân công đi tìm đất để xây miếu trước khi có đủ tiền để làm cái nhà Rông. Sự việc đương còn dang dở thì bỗng dừng lại. Ấy là vì…

Một ngày đẹp trời, chim hót líu lo trên các cành cây. Người ta thấy một lão già nhanh nhẹn, tóc còn đen nhánh, vai đeo tay nải, miệng nói, tay khua khi gặp các già bản. Lão tự xưng là Tích Tinh Thông, đã đi ở chùa từ khi còn trẻ. Chẳng ai biết lão nói thật hay nói điêu nhưng đều phục lão cái tài „chém gió”.

Biết làng muốn có nơi thờ thần làng, lão tự thân vào rừng đốn gỗ, cất nên ngôi miếu nhỏ xinh xắn trên một gò đất cao, ngay đầu làng. Những người am hiểu về đất đai nói rằng bên dưới gò đất đó là một tổ mối và đã khuyên lão không nên dựng miếu ở đó. Lão cười mà rằng: „Có gì đáng lo, tôi sẽ có cách trị. Nói để các vị biết nhé, thần miếu sẽ có sức mạnh vô biên, lũ mối sẽ phải chạy bán xới, đừng hòng mà phá miếu được”.

Tinh Thông cho lấy đá kè xung quanh ngôi miếu rồi dẫn nước từ nguồn vào, làm thành một cái ao lớn. Miếu đứng giữa ao, chỉ có một lối đi vào, ai cũng tấm tắc khen đẹp như chùa Một Cột. Lão yên trí tổ mối sẽ tự phải dời đi nơi khác.

Năm ấy, nhằm vào ngày rằm tháng bẩy âm lịch, „Thầy” Tích Tinh Thông (lão tự phong cho mình là thầy) mở hội khai trương, hô thần nhập tượng, đặt tên cho miếu. Nhiều người đến lễ  và xin được „thầy” thu nạp để được thánh thần phù hộ. Lúc ấy, ở chốn này, lễ lạt nơi công cộng vẫn còn là những điều rất mới mẻ đối với mọi người bởi họ luôn bị cuốn hút vào những công việc hàng ngày nhằm an cư, lạc nghiệp. Những đệ tử đầu tiên của „thày” Thông đã làm cho đời sống tâm linh của cộng đồng ngày càng ấm áp.

Tích Tinh Thông là con người đam mê và thích nổi trội, nên lão đã hô hào mọi người cùng lão mở rộng khu tâm linh. Lão cho xây thêm phật đường, mở khu vui chơi, sân bóng, thư viện. Những năm được mùa, trong khuôn viên của miếu đường lúc nào cũng rộn ràng tiếng đàn, tiếng sáo. Mồng một, ngày rằm, người người tấp nập vào miếu cúng lễ . Đã có lúc, qua tuyên truyền của các phương tiện thông tin đại chúng,  tưởng chừng như khu miếu  này có thể so sánh với các trung tâm văn hóa cỡ quốc gia bên Tây, bên Mỹ.

„Thầy” Tinh Thông cũng không ngần ngại tuyển những người đẹp mà ngày nay ta hay gọi là „chân dài” vào làm trong các khu vui chơi, giải trí. Đám thanh niên thấy lão hay cợt nhả với các bà, các cô nên nói đùa bảo lão nên đổi tên thành Tích Tinh Tr. Lão cười khà khà, đôi mắt nhỏ híp tịt trên khuôn mặt trắng bệch: „Các cậu nói chỉ có đúng, dù sao Thầy cũng vẫn là người chứ đâu đã là Thánh”.

Cho đến một năm trời làm hạn hán, cây cối trong rừng úa tàn, chim muông phải bay đi nơi khác kiếm ăn, nguồn nước dẫn vào ao cạn kiệt, để miếu đứng trơ trên nền đất cứng khô. Đám mối dưới lòng đất được dịp tác oai, tác quái, xông lên phá phách.

Hạn hán làm cho con người cũng phải rục rịch di cư đến vùng khác làm ăn. Nhìn thấy cơ ngơi khó bề yên ổn Tích Tinh Thông bèn gọi mấy già bản đến và bảo:

- Cái miếu này tôi cho làng, các người muốn làm thế nào cũng được.

Thế rồi, lão biến mất khỏi vùng cùng với cô bồ trẻ.

Các cây gỗ trong miếu lần lượt bị ăn rỗng, chỉ còn những bức tượng làm bằng gỗ mít là không bị mối ăn. Mọi người bèn mang tượng cùng những đồ tế lễ đến nơi mới.

Thời gian thấm thoắt thoi đưa. Tại nơi cư trú mới, mọi người đã cùng nhau chung tay, góp công, góp của xây dựng nên ngôi miếu mới khang trang. Những người hay nuối tiếc quá khứ thường than thở: Giá kể “thầy” Tích Tinh Thông không bỏ đi thì chắc sẽ vui lắm vì được thấy ngôi miếu bây giờ đẹp đẽ thế này.

Bỗng một hôm, cũng nhằm vào ngày lễ „Vong nhân xá tội”, khi bà con trong làng đang hoan hỉ làm lễ tại miếu thì Tích Tinh Thông xuất hiện. Không ai biết lão trở về từ đâu, chỉ thấy lão gầy đét như kẻ hành khất,  khuôn mặt đen đủi, quần áo nhiều sắc mầu lòe loẹt, đầu đội mũ có tua rua. Lão đứng lặng như Từ Hải, người nóng bừng lên, đôi mắt vốn ti hí như muốn nhô ra khỏi gò má khi nhìn thấy biển hiệu miếu mang tên mới cùng với một thầy cúng nào đó đang giúp dân làng hành lễ. Lão quát to:

-          Ai cho phép các người làm chuyện bậy bạ, rước quỷ về đây hành lễ. Hãy trả lại tên ngôi miếu của ta và để ta tiếp tục cai quản ngôi miếu này.

Mọi người ngơ ngác. Những cái mồm há hốc ra, mãi lâu mới ngậm lại được. Mấy bà lão vốn được Tích Tinh Thông nhận làm đệ tử thì nước mắt lã chã, nghẹn ngào trong tiếng nắc:

-          Khổ thân cho Thầy của tôi, sao lại đến nông nỗi này. Bà con ơi, hãy thương lấy “Thầy”, người đã từng hô thần nhập tượng cho ngôi miếu đầu tiên trên quê hương mới của chúng ta, hãy để cho “Thầy” về đây dạy dỗ, chăm lo các con của Thánh Thần.

Một nhóm đệ tử khác cùng với những người dự lễ thì bức xúc:

-          Rõ là một thằng điên, sao lão ta lại ăn nói hồ đồ như thế được. Khi miếu của lão có nguy cơ mất thì lão bỏ đi không thương tiếc, bây giờ mọi người tự xây miếu mới, lão lại làm như người ta cướp miếu của lão.

-          Lại còn đòi phải đuổi Thầy mới đi, lấy lại tên miếu cũ của lão và trả lại cho lão nữa chứ. Thật tanh tưởi không thể ngửi được – một bà thêm vào.  

Trong lúc mọi người đang còn bàn tán xôn xao thì có một già làng râu tóc bạc phơ đứng ra, chỉ tay vào mặt Tích Tinh Thông, dằn giọng nói:

-          Này lão Thông kh...ù..ng, lão đã đang tâm dứt bỏ ngôi miếu, không còn mặc trên người tấm áo của kẻ từ bi mà còn đến đây nói năng lếu láo, ngang nhiên đòi hỏi những điều vô lí. Lão hãy biết điều để mọi người còn có thể tôn trọng lão vì những công lao đóng góp cho làng. Còn nếu lão muốn, chúng ta sẽ trả lại cho lão những gì đã mang từ miếu của lão về đây.

Tích Tinh Thông đỏ bừng mặt. “Rõ là đồ ăn cháo đá bát” – lão văng một câu to lên cho bõ tức rồi thất thểu đi ra. Vừa đi lão vừa vung tay lên trời giống như anh Chí ở làng Vũ Đại. Rồi lão gào to hơn:

-          Hỡi các ông Vua, bà chúa, hỡi các bậc công thần dựng nước, các vị hãy về đây chứng giám sự phản bội của một lũ người. Chúng phản bội lại ta thì có khác nào chúng phản bội đất nước này.

Khi đi ngang qua nhóm đệ tử đang chan hòa nước mắt, lão xuống giọng:

-          Các người hãy mau theo ta về nhà, chúng ta sẽ cùng nhau dựng đàn, gọi lên vong linh của các quỷ thần để về đây làm cho lũ người này phải thất điên bát đảo.

Rồi chỉ tay về phía mọi người:

-          Các người hãy đợi đấy, các người chưa biết rõ ta là ai đâu, sẽ có những thế lực cao siêu giúp ta đè bẹp các người.

Lác đác có những người đi theo Tích Tinh Thông. Trên trời, những đám mây đen vần vũ làm trời tối sầm lại. Cơn gió giữa trưa hè bỗng nổi to lên, lắc mạnh những hàng cây hai bên đường. Những mảng mạng nhện trắng bay lả tả, vương lên đầu nhóm người đang đi, lầm rầm cầu nguyện. Họ đi trong tiếng xì xào của mọi người, lòng nặng trĩu.

Các già bản chỉ còn biết lắc đầu: Đúng, lão không phải là một thằng điên mà đích thực là một lão khùng. Bởi thằng khùng không chỉ chửi bậy, nói năng lung tung mà còn  luôn đề cao bản thân và làm lợi cho mình.

Nguyễn Xuân (queviet.pl)