Tôi được Phương Lý tặng tập thơ „Tiếng lòng người xa xứ” do NXB Hội nhà văn Việt Nam ấn hành quý IV năm 2016, dày 116 trang, với 78 bài thơ, chưa kể phần giới thiệu và bình luận. Thế là cộng đồng người Việt Nam ở Ba Lan lại có thêm một tác giả thơ mới trình làng bằng một tập thơ đồ sộ, công phu, sang trọng và hấp dẫn, được in tại một nhà xuất bản danh tiếng trong nước. Tên tác phẩm đã phản ánh chính xác nội dung chính của tập thơ. Đó là tiếng lòng của một người con đất Việt đang sống xa xứ, là tình yêu của một người phụ nữ đối với cha mẹ, ông bà, chồng con và trước hết là tình yêu quê hương, đất nước. Có thể nói 78 bài thơ của Phương Lý đã giãi bầy một cách trọn vẹn những tình cảm tràn trề, da diết, êm đềm, sâu lắng, tâm trạng nhớ nhung khao khát của người con xa xứ đối với vùng đất quê hương thiêng liêng, với gia đình, bè bạn và những người dân đất Việt.

Thơ Phương Lý mộc mạc, hồn nhiên, đơn giản mà thấm thía. Hình như chị xuất khẩu thành thơ, với bất cứ đề tài nào chị cũng có thể thể hiện bằng thơ, thơ tự nó tuôn ra từ trái tim đầy khát vọng yêu thương, từ nội tâm giàu cảm xúc, từ năng khiếu bẩm sinh. Thơ Phương Lý ít trau chuốt, ít gọt rũa và do vậy nó đến với người đọc một cách tự nhiên, đơn giản, dễ hiểu và dễ cảm thụ.

Một trong những bài thơ tôi thích trong tập này là bài „NÉT DUYÊN”, nói về tình yêu, hay nói về chính mình:

Yêu em bởi cái nét duyên

Nụ cười răng khểnh mắt huyền đắm say

Cong cong lá liễu đôi mày

Đồng tiền hai lúm ngất ngây khi cười

Dịu dàng thả gót xinh tươi

Lưng ong thắt đáy gọi mời khát khao

Tung bay tà áo chênh chao

Nhỏ xinh duyên dáng nắng xao xuyến lòng

Một mình trên phố chờ mong

Đợi anh em nhé thỏa lòng hương say

Anh về sắm lễ trầu cay

Trình thưa cha mẹ chờ ngày đón em.

Đặc biệt bài thơ „GIỌT TÌNH“ đã để lại trong tôi cảm xúc hết sức mạnh mẽ:

Trao anh

Mấy giọt trinh nguyên

Tiếng lòng run rẩy

Chính chuyên thẹn thùng.

Nhũ hoa

Chớm nở chập chùng

Căng tròn sức sống

Thổi phùng lửa yêu.

Nụ hôn

Say đắm mưa chiều

Lạc trong mộng ảo

Hồn xiêu chín tầng.

Lặn sâu

Tận đáy lâng lâng

Ngập trong bể ái

Trào dâng sóng tình.

Quện hương

Da thịt phiêu linh

Chìm trong khoái cảm

Nhân sinh kiếp người.

Đón dòng

Nước mát khoan thai

Nụ yêu kết trái

Hình hài trẻ thơ.

Với tôi chỉ riêng bài thơ tuyệt vời này cũng đủ gây ra một ấn tượng mạnh khó quên về Phương Lý, một trái tim rung động mãnh liệt dạt dào, đầy tình cảm thiết tha, khao khát và vô cùng tế nhị. Trong bài thơ tác giả đã miêu tả giây phút thăng hoa trong hạnh phúc lứa đôi, những rung động ngọt ngào, êm ái trong quan hệ vợ chồng, sự dâng hiến của người con gái đối với người mình yêu. Hiếm nhà thơ Việt Nam nào, đặc biệt là nhà thơ nữ, viết về đề tài này một cách tinh tế, gợi cảm, gợi tình và quyến rũ như vậy.

Ngoài hai bài thơ đã nêu, các bài „Đón heo may“, „Khúc giao mùa“, „Chiều thu bên sông“, „Cỏ lau“, „Ước gì“, „Tình và rượu“ cũng là những bài thơ hay, có sức truyền cảm lớn.

Gấp tập thơ lại tôi cứ cảm thấy tiêng tiếc cho tác giả. Giá như Phương Lý gọt rũa chau chút hơn, bớt dễ dãi hơn, bỏ bớt những câu thơ dài dòng, lặp đi lặp lại, thì tập thơ sẽ cô đọng hơn, có chất lượng hơn và mang lại cho độc giả cảm giác mãn nguyện hơn.

Trong tập thơ có một số câu chưa thật ổn, có thể nói là những hạt sạn, thí dụ:

Mong cho quê mẹ khỏi lo

Giặc kia xâm chiếm ấm no mỗi nhà (Một thoáng yên bình)

Hay:

Ngàn tia nắng ấm xô bồ

Đi tìm hưởng lạc trên mồ cỏ xanh

Mong sao hết xẩy chiến tranh

Hòa bình thế giới, tâm thanh cõi trần (Bừng sắc xuân)

Hoặc:

Mong thầy giải hạn bay sao xấu

Ước Phật Như Lai cứu khổ bầy

Thế giới hòa bình chung một khối

Quê hương mãi phát triển, dân giàu (Lễ chùa đầu năm).

Để kết thúc bài viết này tôi thành thật chúc mừng Phương Lý với tập thơ đầu tay hết sức công phu “TIẾNG LÒNG NƯỜI XA XỨ” và mong muốn tiếp tục được đọc những bài thơ tràn trề tình cảm của tác giả trong sinh hoạt thơ của cộng đồng người Việt Nam tại Ba Lan.

Chúc Phương Lý sẽ cho ra mắt nhiều tập thơ có giá trị hơn trong tương lai.   

Warszawa, Tháng 3/2017    
Nguyễn Văn Thái