Cộng hòa Ba Lan tổ chức bầu cử tổng thống 5 năm một lần sau khi có quyết định của Chủ tịch Hạ viện. Một người chỉ được giữ chức tổng thống trong hai nhiệm kỳ. Quyền ứng cử dành cho tất cả công dân Ba Lan trên 35 tuổi, không bị tước quyền bầu cử vào Hạ viện và thu thập được ít nhất 100.000 chữ ký của những người ủng hộ. Hiến pháp Cộng hòa Ba Lan dành các Điều 127-130 cho việc bầu Tổng thống Cộng hòa Ba Lan, bao gồm: quyền bầu cử phổ thông và bình đẳng, cũng như quyền bỏ phiếu trực tiếp và bỏ phiếu kín. Tất cả công dân Ba Lan trưởng thành đều có quyền bỏ phiếu bầu tổng thống, kể cả những người thường trú ở nước ngoài.
Các quy tắc và thủ tục để đề cử ứng cử viên và tiến hành bầu cử cũng như các điều kiện hợp lệ được quy định tại Phần V của Đạo luật ngày 5 tháng 1 năm 2011, Bộ luật bầu cử.
Theo bộ luật, ứng cử viên nhận được hơn một nửa số phiếu bầu hợp lệ sẽ trở thành tổng thống. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu không ảnh hưởng đến tính hợp lệ của cuộc bầu cử. Trong trường hợp không có ứng cử viên nào nhận được số phiếu cần thiết, vòng bỏ phiếu thứ hai sẽ được tổ chức sau hai tuần, với sự tham gia của hai ứng cử viên có số phiếu cao nhất từ vòng đầu tiên. Để giành chiến thắng ở vòng 2, ứng cử viên chỉ cần nhận được nhiều phiếu bầu nhiều hơn ứng cử viên còn lại. Nếu trước vòng thứ hai, một trong hai ứng cử viên rút lui, không đồng ý tham gia tranh cử (hay mất quyền bầu cử hoặc qua đời), ứng cử viên nhận được số phiếu bầu cao tiếp theo ở vòng đầu tiên sẽ được phép tham gia tranh cử vòng thứ hai. Trong trường hợp như vậy, ngày bỏ phiếu sẽ được hoãn lại thêm 14 ngày nữa.
Bầu cử Tổng thống Ba Lan Vòng 1 năm nay được Hạ viện Ba Lan phê chuẩn, sẽ tiến hành vào ngày Chủ Nhật, 18 tháng 5 năm 2025. Theo đó, vòng bầu cử thứ hai có thể diễn ra vào ngày 1 tháng 6. Theo lịch bầu cử, thời hạn để các ủy ban bầu cử nộp hồ sơ cho Ủy ban Bầu cử Quốc gia là ngày 24 tháng 3 năm 2025, trong khi thời hạn cuối cùng để ứng cử viên đăng ký sau khi có được một trăm nghìn chữ ký ủng hộ cho Ủy ban Bầu cử là ngày 8 tháng 4 năm 2025.
Dưới đây là danh sách các ứng cử viên (thứ tự theo chữ cái Họ) đã công khai tuyên bố ứng cử Tổng thống Cộng hòa Ba Lan 2025 và đang thu thập chữ ký để đáp ứng các yêu cầu chính thức của Ủy ban bầu cử Quốc gia (theo dữ liệu ngày 1 tháng 2 năm 2025):
1. Magdalena Biejat (43 tuổi) – Phó chủ tịch Thượng viện, được sự ủng hộ của Đảng Tân tả (Nowa Lewica). Bà tốt nghiệp ngành xã hội học tại trường Universidad Complutense de Madrid.
2. Grzegorz Braun (58 tuổi) – chính trị gia của Konfederacja Korony Polskiej, Nghị sĩ châu Âu, đạo diễn và là chuyên gia quan hệ công chúng. Tốt nghiệp ngành tiếng Ba Lan tại Đại học Wrocław. Ông nổi tiếng với những hành vi gây tranh cãi tại Hạ viện Ba Lan).
3. Katarzyna Cichos (38 tuổi) – tiến sĩ luật, ứng cử viên độc lập. Bà tốt nghiệp ngành luật tại Đại học Warszawa.
4. Szymon Hołownia (48 tuổi) – Chủ tịch đảng Ba Lan 2050, được đảng PSL tuyên bố ủng hộ. Ông hiện đang giữ chức vụ chủ tịch Hạ viện Ba Lan. Trong nhiều năm trước đây, ông từng là nhà báo của Newsweek và là người dẫn chương trình giải trí nổi tiếng X Factor phiên bản Ba Lan.
5. Marek Jakubiak (65 tuổi) – đại diện của Đảng Cộng hòa Tự do, doanh nhân và cựu nghị sĩ, tốt nghiệp Trường Sĩ quan Lực lượng Cơ giới ở Wrocław.
6. Wiesław Lewicki (55 tuổi) – chủ tịch đảng Normalny Kraj, được thành lập năm 2015 sau khi Hiệp hội "Republikanie" giải thể, phó chủ tịch Đại hội cánh hữu mới.
7. Maciej Maciak (54 tuổi) – nhà lãnh đạo Phong trào Thịnh vượng và Hòa bình (Ruch Dobrobytu i Pokoju) và là một doanh nhân.
8. Sławomir Mentzen (38 tuổi) – đại diện của Konfederacja, một doanh nhân và chính trị gia, tiến sĩ Kinh tế, tốt nghiệp Đại học Mikołaj Kopernik ở Toruń.
9. Karol Nawrocki (42 tuổi) – chủ tịch Viện Tưởng niệm Quốc gia, tự giới thiệu mình là ứng cử viên phi đảng phái nhưng được đảng Luật pháp và Công lý (PiS) tiến cử và ủng hộ. Là tiến sĩ sử học và cựu võ sĩ quyền anh. Ông tốt nghiệp Đại học Gdańsk.
10. Wojciech Papis (55 tuổi) – doanh nhân phi đảng phái trong ngành gỗ và xây dựng, thành viên của Hội đồng Tự quản Mazowiecki.
11. Joanna Senyszyn (76 tuổi) – chính trị gia cánh tả, trước đây có quan hệ với SLD, hiện là ứng cử viên độc lập. Là Giáo sư Kinh tế, tốt nghiệp Đại học Gdańsk.
12. Aldona Anna Skirgiełło (47 tuổi) – Ứng cử viên của đảng Tự vệ (Samoobrona). Một người lai tạo ngựa Gypsy, là nhà nghiên cứu về ngựa và chuyên gia trong ngành đua ngựa, sau khi tốt nghiệp Đại học Cambridge. Nữ diễn viên nổi tiếng trong chương trình truyền hình giải trí “Żony Podlasia” và là tác giả của cuốn sách đầu tay có tựa đề „Aldona z Podlasia”.
13. Krzysztof Jakub Stanowski (42 tuổi) – Nhà báo thể thao và là chủ sở hữu kênh “Channel Zero” nổi tiếng trên YouTube. Ứng cử viên này tuyên bố rằng ông không có ý định trở thành tổng thống, ông chỉ coi đây là “cuộc chơi vui vẻ". Bằng cách tham gia vào cuộc đua tranh cử, ông có kế hoạch vạch trần hậu trường của giới chính trị Ba Lan, mà theo ông, bằng việc gây cười với người dân hàng ngày.
14. Piotr Szumlewicz (49 tuổi) – nhà hoạt động công đoàn và nhà báo cánh tả, một trong những người sáng lập trang mạng “Krytyka Polityczna” và là người đứng đầu công đoàn “Zawodowa Alternatywa”, tham gia bảo vệ quyền của người lao động. Tốt nghiệp chuyên ngành xã hội học và triết học tại Đại học Warszawa.
15. Rafał Trzaskowski (53 tuổi) – Đương kim thị trưởng Warszawa, ứng cử viên của Liên minh Công dân (Koalicja Obywatelska). Tiến sĩ Nhân văn, tốt nghiệp chuyên ngành Quan hệ Quốc tế và Anh ngữ tại Đại học Warszawa và Kolegium Europejskie tại Natolin. Ông từng là: Nghị sĩ châu Âu, Bộ trưởng Bộ Hành chính và Số hóa và Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao.
16. Marek Woch (45 tuổi) – tiến sĩ luật và là viên chức chính quyền địa phương, chủ tịch Liên đoàn các viên chức chính quyền địa phương và những người phi đảng phái toàn Ba Lan (prezes Ogólnopolskiej Federacji "Bezpartyjni i Samorządowcy"). Tốt nghiệp Đại học Warszawa.
17. Adrian Zandberg (45 tuổi) – Là nhà sử học và lập trình viên, đồng chủ tịch đảng cánh tả Razem, tiến sĩ nhân văn và đã tốt nghiệp Đại học Warszawa.
Theo cuộc thăm dò mới nhất (vào ngày 27/01/2025) do Nationwide Research Group thực hiện, nếu cuộc bầu cử tổng thống được tổ chức vào ngày hôm nay, Karol Nawrocki sẽ giành chiến thắng sít sao ở vòng thứ hai trước Rafał Trzaskowski. Ứng cử viên được PiS ủng hộ sẽ nhận được 50,6 % phiếu bầu, và ứng cử viên của Liên minh Công dân đạt 49,4 phần trăm.
Cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 5 hứa hẹn sẽ là một trong những cuộc bầu cử thú vị nhất trong nhiều năm qua. Cuộc thăm dò mới nhất của Opinie24.pl (cũng vào ngày 27/01/2025) cho thấy hơn hai phần ba người Ba Lan (68%) tuyên bố họ sẵn sàng tham gia bầu cử. Cuộc thăm dò này lại cho thấy lần này không phải đảng PiS dẫn đầu mà Rafał Trzaskowski (của Liên minh Công dân) sẽ giành chiến thắng ở cả vòng đầu tiên và vòng thứ hai.
Xuân Nguyên (Sưu tầm)
Nguồn: https://www.polskieradio.pl/399/11359/Artykul/3477933,EXPLAINER-Wybory-prezydenckie-2025-lista-kandydatow-terminy-i-kluczowe-informacje
Bình luận