2020-04-01 18:49:41

Tại sao chúng ta không nên cho phép những người trẻ tự do lây nhiễm coronavirus?

Tác giả: PATRYK MOTYKA

Kiểm tra số lượng hành khách trên xe buýt Krakow

Càng nhiều hạn chế mà chính phủ đưa ra lại càng nhiều ý kiến là chúng chỉ gây tốn kém nhiều hơn ích lợi. Họ đưa ra các ví dụ như Thụy Điển, Hà Lan hay Malta, liệt kê các điểm có lợi cả về mặt kinh tế lẫn xã hội. Thế nhưng logic của dịch rất phũ phàng. Và chúng cho ta ít nhất vài lý lẽ để cấm những người trẻ tự do lây nhiễm.

Tỷ lệ chết do virus và số giường nằm ở các bệnh viện

Tỷ lệ chết do COVID-19 là bao nhiêu? Khó xác định chính xác, nhưng người ta coi con số trung bình không phụ thuộc lứa tuổi và việc „có các bệnh đang mắc khác” là khoảng 4,7%. Nói một cách khác, cứ 1000 người được chẩn đoán mắc bệnh thì có 47 người chết. Các yếu tố nào ảnh hưởng nhất đến tỷ lệ chết này? Lứa tuổi ảnh hưởng rất lớn, cũng như các bệnh đang mắc khác. Thế nhưng điểm quyết định ảnh hưởng lớn nhất là khả năng được chăm sóc y tế chuyên nghiệp, hay nói đơn giản là có thể có giường nằm với máy thở.

Giả sử rằng những người trẻ tuổi ốm nhẹ có thể cho phép những người trẻ tự do lây nhiễm sai lầm ở chỗ là nếu tổng quan họ không chết do COVID-19, thì số phần trăm họ cần được chăm sóc y tế chuyên nghiệp là không nhỏ. Cơ thể trẻ trung có nhiều cơ hội sống qua tình trạng nặng, nhưng trong nhiều trường hợp họ cần nằm từ vài hôm đến vài chục hôm với máy thở để phục hồi. Thế nhưng máy thở đó sẽ bận. Ngay cả chỉ 5% số người ốm ở độ tuổi dưới 40 cần dùng máy thở thì với con số 100 nghìn người bệnh ở một thời điểm thì nhiều người trong số ấy sẽ thiếu máy thở và họ sẽ chết ngạt. Đột nhiên sẽ xảy ra việc là ở thời điểm khủng hoảng nhất, tỷ lệ chết chung do COVID-19 sẽ cao hơn tỷ lệ chết hiện nay ở Ý (khoảng 11,4% ở thời điểm bài này được viết).

Nếu chúng ta bổ sung vào đó việc là ngay khi thực hiện các biện pháp thận trọng lớn nhất như thế thì những người già vẫn sẽ bị lây bệnh và chúng ta sẽ phải buộc phải lựa chọn điều khó khăn nhất –cho ai thở máy nếu ở bệnh viện có một máy và có hai người cần. Có ai nói dành máy cho người trẻ thì hãy nghĩ về những người thân cao tuổi trong gia đình mình đi.

Những người trẻ cũng hoàn toàn không phải là an toàn đâu

Bây giờ chúng ta vẫn còn thời gian để xem xét. Ta thấy thế giới đã thay đổi ra sao trong những tuần lễ gần đây và tính xem các nguyên nhân kinh tế sẽ ra sao. Hiện ta vẫn có thể chỉ ra các con số thống kê trong đó tỷ lệ chết do COVID-19 ở những người trẻ không có bệnh nền gần như bằng không. Nhưng đã không phải là số không rồi.

Cô gái 19 tuổi ở Pháp hay 21 tuổi ở Anh là các ví dụ đầu của những người trẻ chết do coronavirus dù họ không có bệnh nền. Ngày càng có nhiều tin về những người khoảng 40 tuổi ở Ý chết. Có thể là do một số đặc điểm gây cho họ đột ngột tăng bệnh (sẽ nói ở dưới), nhưng không loại trừ khả năng là kẻ thù mới cũng thay đổi theo hướng bất lợi cho chúng ta. Thêm nữa, nếu ta cho phép những người trẻ tự do lây nhiễm theo lối không kiểm soát được thì chúng ta sẽ cho phép SARS-CoV-2 các cơ hội tiếp để đột biến. Chúng ta đừng có ảo tưởng – nó sẽ tận dụng cơ hội ấy đấy. Đột biến là một hiện tượng hoàn toàn ngẫu nhiên. Một nghìn lần đầu có thể không có ý nghĩa gì. Một nghìn lần đột biến tiếp có thể làm cho vi-rus trở thành vô hại (tức con vi-rus cụ thể đã đột biến). Ngoài hai nghìn lần đột biến này có thể xảy ra một lần đột biến làm cho vi-rus hiệu quả hơn, hay có khả năng giết người thường xuyên hơn. Và điều này chúng ta không thể cho phép.

Chúng ta vẫn còn biết về kẻ thù quá ít

Các nhà khoa học của cả thế giới đang cố gắng tìm hiểu nhiều nhất về SARS-Cov-2 và tìm các điểm chung của các nạn nhân. Mọi thứ để làm hạn chế tỷ lệ chết trong một tương lai gần. Ví dụ tại sao một người 65 tuổi bị bệnh tiểu đường loại II mắc bệnh này chỉ như bệnh cảm, còn người thứ hai mặc dù được chăm sóc đầy đủ vẫn bị chết? Tại sao các triệu chứng ở một số người 40 tuổi nhẹ, mà chỉ vài giờ sau đó chúng chuyển thành các triệu chứng chết người? Ngày càng có nhiều lý thuyết đang được kiểm chứng cẩn thận.

Không loại trừ khả năng là nếu chúng ta giảm bớt các hạn chế thì chúng ta sẽ giải mã vi-rus nhanh hơn. Chỉ có điều là trong thời gian ấy chúng ta có thể sẽ phải hy sinh hàng nghìn sinh mạng. Việc dập dịch có được cơ hội nhiều hơn khi các nhà nghiên cứu phát hiện ra được thứ làm đối thủ không nhìn thấy của chúng ta yếu đi.

Thời gian đứng về phía chúng ta

Và đây là lý do sau cùng: mỗi ngày qua làm chúng ta tiến gần hơn thêm được một ngày việc đưa ra vac-xin hiệu quả hay thuốc chống vi-rus cho phép ta thay đổi chiến lược. Nếu chúng ta sẽ biết là ta có vũ khí cho phép đối phó với làn sóng bệnh lớn hơn nữa – khi đó thực tế ta sẽ có thể cho phép tạo ra sự miễn dịch tập thể – bởi vì chúng ta biết đã có trong tay dự phòng để cứu những người không chống được lây nhiễm. Cho đến thời điểm đó, chúng ta phải làm mọi thứ để không cho phép dịch bệnh tấn công mạnh hơn. và càng lâu càng tốt nếu chúng ta có thể. Ta không nên băn khoăn nghĩ về việc đưa ra các hạn chế của chính phủ là đúng hay sai.

QV (https://wiadomosci.onet.pl/nauka/dlaczego-nie-powinnismy-pozwolic-mlodym-na-swobodne-zakazanie-sie-koronawirusem/ml5xesf)

Sửa lần cuối 2020-04-01 18:57:19

Bình luận

Bình luận qua Facebook