Cuộc bầu cử Hội đồng Tự quản (Wybory samorządowe) tại các địa phương của Cộng hòa Ba Lan sẽ được tổ chức vào ngày 7 tháng 4 năm 2024. Vào ngày này, người dân Ba Lan sẽ bầu các thành viên hội đồng xã (członkowie rady gminy), hội đồng quận hoặc huyện (członkowie rady powiatu) và hội đồng cấp tỉnh (członkowie sejmiku województwa) cũng như xã trưởng (wójt), thị trưởng (burmistrz) và chủ tịch (prezydent) thành phố, nhiệm kỳ 2024-2029. Nếu tại một địa phương nào mà cuộc bầu cử không đáp ứng yêu cầu thì vòng 2 sẽ được tổ chức vào ngày 21/4/2024.
Trong cuộc bầu cử chính quyền địa phương, mỗi cử tri sẽ nhận được bốn lá phiếu bầu (nếu địa phương là xã có quyền như cấp huyện thì chỉ có 3 phiếu), trong đó: 1- danh sách ứng cử viên vào hội đồng xã; 2- danh sách ứng cử viên vào hội đồng quận; 3- danh sách ứng cử viên vào hội đồng tỉnh; 4- danh sách ứng cử viên xã trưởng, thị trưởng (thị trưởng hoặc chủ tịch thành phố).
Theo quy định của Bộ luật bầu cử, để tham gia bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử chính quyền địa phương, công dân cần phải có tên trong danh sách cử tri của địa phương đó. Nếu đăng ký hộ khẩu ở đó, ta sẽ tự động được đưa vào danh sách.
Trong trường hợp bầu cử chính quyền địa phương, không thể bổ sung danh sách cử tri một lần hoặc cấp giấy chứng nhận quyền bầu cử để cho phép bạn bỏ phiếu trên khắp Ba Lan khi ngẫu nhiên bạn lưu trú ở một nơi nào đó vào ngày bầu cử. Do đó, nếu bạn muốn bầu cử tai nơi bạn muốn (khác với nơi thường trú của bạn) thì phải nộp đơn đăng kí từ trước để được bổ xung vào danh sách cử tri (bằng cách trực tiếp đến văn phòng Ủy ban nơi đó hoặc nộp đơn online).
Đơn phải kèm theo:
- Bản sao giấy tờ hợp lệ xác nhận danh tính của người nộp đơn;
- Một bản tuyên bố (TỜ KHAI MẪU), trong đó người nộp đơn cung cấp quyền công dân và địa chỉ thường trú của mình trên lãnh thổ Cộng hòa Ba Lan;
- Tài liệu xác nhận có cư trú trong một khu vực sẽ tham gia bỏ phiếu - ví dụ: hợp đồng thuê căn hộ, hợp đồng và hóa đơn tiện ích. Trường hợp nộp thuế tại địa bàn xã thì nộp tờ khai thuế thu nhập, trang đầu tiên có xác nhận đã nộp cho cơ quan thuế (đóng dấu biên nhận tại cơ quan thuế hoặc xác nhận đã gửi tại bưu điện) hoặc xác nhận chính thức của cơ quan thuế.
- Văn phòng xã có nghĩa vụ xem xét đơn xin như vậy trong vòng ba ngày. Nếu quyết định là tiêu cực, bạn có thể kháng cáo lên tòa án quận trong vòng ba ngày.
Thí dụ về Hội đồng Tự quản cấp quận
Hội đồng quận (huyện) là cơ quan ra quyết định và kiểm soát chính quyền cấp huyện. Căn cứ Đạo luật về Chính quyền tự trị, các nhiệm vụ đó bao gồm: đảm bảo khả năng tiếp cận giáo dục công, trợ giúp xã hội, giao thông công cộng và văn hóa, bảo vệ di tích, bảo vệ môi trường, an toàn công dân và chống thất nghiệp.
Thẩm quyền của hội đồng cấp quận bao gồm:
- Bầu, bãi nhiệm Ủy ban (zarząd) quận;
- Quyết định phương hướng hoạt động của hội đồng quận và xem xét các báo cáo về hoạt động của hội đồng;
- Thông qua ngân sách quận;
- Thông qua nghị quyết về thuế, các loại phí;
- Ra quyết định về các vấn đề liên quan đến việc mua bán, cho thuê bất động sản của quận;
- Thông qua nghị quyết về nguyên tắc cấp học bổng cho học sinh, sinh viên.
Hội đồng cấp quận cũng có chức năng kiểm soát, trên thực tế có nghĩa là giám sát hoạt động của Ủy ban quận và các đơn vị tổ chức của quận. Ủy ban quận gồm từ 3 đến 5 người, bao gồm: starosta (chủ tịch), phó chủ tịch và các ủy viên. Các đơn vị tổ chức cấp huyện bao gồm, ví dụ, Văn phòng Lao động huyện, Cục Quản lý Đường bộ huyện hoặc Nhà Phúc lợi xã hội huyện vv...
Ai có thể trở thành ủy viên hội đồng quận?
Bất kỳ công dân Ba Lan trưởng thành nào có quyền bầu cử và thường trú tại quận mà họ muốn tranh cử đều có thể nộp đơn ứng cử vào ghế ủy viên hội đồng quận. Ủy viên hội đồng quận không thể kiêm nhiệm nghị sĩ hoặc thượng nghị sĩ, tỉnh trưởng, phó tỉnh trưởng hoặc thành viên trong các cơ quan của một đơn vị chính quyền địa phương khác.
Số lượng ủy viên hội đồng quận phụ thuộc vào số người sống ở đó. Ở các quận có số dân dưới 40.000, con số ủy viên là 15. Ở các quận đông dân hơn, tỷ lệ này tăng thêm 2 người trên 20.000 dân. Ví dụ: với dân số 30.000 Hội đồng có 15 thành viên, với dân số 50.000 người. - 17, ở mức 90 nghìn cư dân - 21 và từ 160 nghìn cư dân trở lên số lượng ủy viên là 27.
Xuân Nguyên (Tổng hợp)
Bình luận