Cách đây 41 năm, vào ngày 31 tháng 8 năm 1980, lúc 5 giờ chiều tại sảnh BHP của Nhà máy đóng tàu Gdańsk, một thỏa thuận đã được ký kết giữa Ủy ban Chính phủ và Ủy ban Đình công liên doanh nghiệp (MKS), đại diện cho hơn 700 nhà máy từ khắp Ba Lan. Phái đoàn chính phủ đã đồng ý để thành lập công đoàn mới, độc lập, tự quản, có quyền bãi công, xây dựng tượng đài các nạn nhân của tháng 12 năm 1970, có các chương trình phát thanh trong các buổi Chủ nhật, trên Đài phát thanh Ba Lan và việc hạn chế kiểm duyệt. Một điều khoản cũng đã được thông qua, rằng các tổ chức công đoàn mới công nhận vai trò lãnh đạo của đảng Công nhân Thống nhất Ba Lan (PZPR) trong nước.
Thỏa thuận được ký bởi chủ tịch MKS Lech Wałęsa, và Phó Thủ tướng Mieczysław Jagielski, dẫn đến việc thành lập Công đoàn Đoàn kết (NSZZ) - tổ chức công đoàn đầu tiên độc lập với chính quyền ở các nước cộng sản. 41 năm đã trôi qua, các “Thỏa thuận tháng 8” đã mở đầu cho những thay đổi lớn ở Ba Lan và châu Âu.
(Lech Wałęsa sau khi kí Thỏa thuận)
Cũng giống như năm ngoái, ngày lễ được tổ chức riêng biệt bởi những người hoạt động trong Công đoàn Đoàn kết trước đây và Công đoàn "Đoàn kết" NSZZ hiện nay.
Từ 10 giờ sáng, lễ kỷ niệm bắt đầu ở Gdańsk với sự tham dự của chủ tịch Gdańsk Aleksandra Dulkiewicz, chủ tịch Hội đồng tỉnh Pomorskie Mieczysław Struk và các anh hùng của những sự kiện tháng 8, bao gồm Lech Wałęsa, Bogdan Lis và Bożena Rybicka-Grzywaczewska. Phó chủ nhiệm Ủy ban châu Âu, Věra Jourová, cũng đến dự.
Nguyên tổng thống Lech Wałęsa đã mở Cổng số 2 của Nhà máy Đóng tàu Gdańsk theo nghi thức long trọng. Chính từ cánh cổng này, năm 1980 ông đã tuyên bố thành lập công đoàn độc lập đầu tiên trong nước. Lech Wałęsa phát biểu trong buổi lễ:
- Chúng tôi đã có một chiến thắng tuyệt vời, vì vậy chúng tôi phải nhớ về nó, chúng tôi phải cảm ơn những người đã tham gia vào những sự kiện. Cũng cần thấy rằng những sự kiện đó đã kết thúc một kỷ nguyên chia rẽ Ba Lan, châu Âu và thế giới, thành các khối, biên giới và các quốc gia.
Ông cũng nói thêm rằng, lúc đó, chúng tôi đã chiến đấu không phải với Kiszczak, với Jaruzelski, với các nhân viên an ninh cộng sản mà là đấu tranh với hệ thống để có một hệ thống khác. Nhưng hôm nay, khi chúng tôi đã có một hệ thống khác thì một số người lại đang phá hủy nó. Khi trước, chúng tôi đấu tranh chống lại hệ thống, và bây giờ chúng tôi lại đang chiến đấu với những người muốn phá hủy ý tưởng này của chúng tôi (ám chỉ những người trong đảng cầm quyền – ND).
Đảng cầm quyền, chính quyền thành phố Gdańsk, Trung tâm Đoàn kết Châu Âu đã cùng với công đoàn "Đoàn kết" hiện nay (NSZZ) tổ chức lễ kỉ niệm riêng.
Trước 3 giờ chiều, tại Sảnh BHP lịch sử của Nhà máy đóng tàu Gdańsk, lễ kỉ niệm được tổ chức bởi Ban quản lý Vùng Gdańsk của công đoàn Đoàn kết (NSZZ "S") bắt đầu, với sự tham dự của thủ tướng Mateusz Morawiecki. Ngoài ra, còn có sự tham gia của Bộ trưởng Bộ Gia đình và Chính sách Xã hội Marlena Maląg, Chủ tịch Viện Tưởng niệm Quốc gia Karol Nawrocki, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia NSZZ "Đoàn kết" Piotr Duda, nghị sĩ tỉnh Pomorskie Dariusz Drelich. Các nhà hoạt động đối lập cũ cũng có mặt.
Thủ tướng Mateusz Morawiecki đã đọc thư của Chủ tịch đảng „Pháp luật và Công lý” Jarosław Kaczyński. Người đứng đầu chính phủ nhấn mạnh trong bài phát biểu của mình: - Lúc đó, chúng tôi không biết ngày mai sẽ ra sao, mối đe dọa đối với chúng tôi là gì, hy vọng gì để chúng tôi có thể liên kết với những ngày tiếp theo, những tháng tiếp theo, nhưng chúng tôi biết rằng điều đó đáng để chiến đấu, đó là điều đáng tin, bởi vì một ngày tự do sẽ đến.
Người đứng đầu chính phủ nhắc lại rằng con đường đi đến Đoàn kết và tự do của Ba Lan đã rất dài. Những cột mốc dẫn đến sự ra đời của khối Đoàn kết là một nỗ lực to lớn của các thế hệ công nhân, trí thức, sinh viên và nông dân trước đây đã chiến đấu gian khổ. Các cuộc biểu tình lớn nhất, bao gồm các cuộc biểu tình năm 1956, 1970, 1976 và cuộc hành hương của Giáo hoàng John Paul II vào tháng 6 năm 1979, đã góp phần vào sự xuất hiện của công đoàn Đoàn kết.
Xuân Nguyên
(Nguồn: https://tvn24.pl/pomorze/gdansk-premier-mateusz-morawiecki-podczas-uroczystosci-41-rocznicy-podpisania-porozumien-sierpniowych-5337324)
Bình luận