Thị trường lao động Ba Lan trong những năm gần đây đã trải qua những biến động lớn khi nền kinh tế phát triển nhanh chóng, nhưng lực lượng lao động không đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các doanh nghiệp. Các ngành công nghiệp, xây dựng, logistics, y tế và công việc thời vụ đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân sự nghiêm trọng. Dù tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp, nhưng các công ty vẫn gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân sự có tay nghề cao, buộc chính phủ và doanh nghiệp phải tìm kiếm giải pháp thông qua việc thu hút lao động nước ngoài và cải cách chính sách lao động.
Tỷ lệ thất nghiệp tại Ba Lan hiện đang dao động ở mức 5%, với số lượng người thất nghiệp được ghi nhận vào tháng 8 năm 2024 là 772.300 người. Con số này tăng nhẹ 0,9% so với tháng trước nhưng giảm 1,3% so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp cao nhất được ghi nhận tại các vùng Podkarpackie, Warmińsko-Mazurskie và Świętokrzyskie, trong khi các khu vực như Wielkopolskie, Śląskie và Mazowieckie có tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất. Mức lương trung bình trong khu vực doanh nghiệp đạt 8.408,79 PLN, tăng 12% so với năm trước. Mặc dù tiền lương tăng nhưng số lượng việc làm trong một số ngành lại có dấu hiệu sụt giảm, phản ánh sự thận trọng của các công ty trước những bất ổn kinh tế.
Ngành công nghệ thông tin, kỹ thuật và logistics đang thiếu hụt nhân sự nghiêm trọng. Hơn 59% doanh nghiệp cho biết họ gặp khó khăn trong việc tuyển dụng lao động có trình độ phù hợp, đặc biệt là lĩnh vực IT với 55% công ty không thể tìm được nhân sự đủ tiêu chuẩn. Dự báo năm 2025, nhu cầu tuyển dụng trong ngành IT sẽ tăng 25%, ngành vận tải và logistics sẽ tăng 22%, còn tài chính và bất động sản tăng 17%. Trong khi đó, ngành y tế và chăm sóc người già đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân sự khi độ tuổi trung bình của y tá đã vượt 54 tuổi, và số lượng sinh viên tốt nghiệp ngành y không đủ để bù đắp cho sự thiếu hụt. Dự báo đến năm 2030, Ba Lan có thể thiếu đến 26.000 y tá và hộ sinh, gây ra tình trạng quá tải trong hệ thống bệnh viện và trung tâm chăm sóc sức khỏe.
Việc thiếu hụt lao động tại Ba Lan đã khiến nước này phải tìm kiếm nguồn nhân lực từ nước ngoài. Hiện tại, hơn 1,17 triệu lao động nước ngoài đang làm việc tại Ba Lan, trong đó có 779.000 người Ukraine. Bên cạnh đó, số lượng lao động đến từ Nepal, Philippines, Colombia và Ấn Độ đang gia tăng nhanh chóng. Riêng trong nửa đầu năm 2024, số giấy phép lao động cấp cho người Colombia đã tăng 337%, cho người Philippines tăng 60% và cho người Nepal tăng 46%. Lao động Việt Nam cũng ngày càng trở thành một lực lượng quan trọng trên thị trường lao động Ba Lan, với 89% trong số họ sau một năm làm việc đều nộp đơn xin gia hạn cư trú dài hạn. Chính phủ và các doanh nghiệp Ba Lan đang ngày càng quan tâm đến lao động Việt Nam vì tính ổn định và cam kết lâu dài của họ với thị trường.
Công việc thời vụ tại Ba Lan cũng đang đối mặt với sự thiếu hụt nghiêm trọng. Các ngành nông nghiệp, du lịch và dịch vụ nhà hàng không thể tìm đủ lao động trong nước, buộc phải dựa vào lao động nhập cư. Năm 2021, có 478.000 giấy phép lao động thời vụ được cấp, nhưng con số này giảm dần do ảnh hưởng của tình hình chính trị và kinh tế toàn cầu. Quy trình xin thị thực phức tạp cùng các rào cản hành chính khiến nhiều công ty gặp khó khăn trong việc tuyển dụng lao động thời vụ từ các nước ngoài EU. Để giải quyết vấn đề này, chính phủ Ba Lan đang triển khai chiến lược nhập cư từ năm 2025 đến 2030 nhằm đơn giản hóa thủ tục cho người lao động nước ngoài và khuyến khích họ làm việc trong các ngành nghề đang thiếu hụt nhân sự.
Để đối phó với những thách thức trên, Ba Lan đang triển khai nhiều biện pháp cải cách thị trường lao động. Việc tăng cường đầu tư vào đào tạo và giáo dục là một giải pháp quan trọng nhằm nâng cao tay nghề cho người lao động trong nước, đặc biệt là trong các ngành công nghệ cao và kỹ thuật. Các công ty cũng đang nỗ lực tạo ra môi trường làm việc hấp dẫn hơn để thu hút nhân sự trẻ, thông qua việc áp dụng các chính sách linh hoạt như làm việc từ xa, tăng phúc lợi và cơ hội thăng tiến. Ngoài ra, chính phủ đang xem xét tăng tuổi nghỉ hưu để giữ chân lực lượng lao động giàu kinh nghiệm và giảm áp lực thiếu hụt nhân sự.
Tương lai của thị trường lao động Ba Lan sẽ phụ thuộc vào cách chính phủ và doanh nghiệp thích ứng với những thay đổi kinh tế và nhân khẩu học. Trong khi các ngành như IT, tài chính và logistics tiếp tục phát triển mạnh, những lĩnh vực như y tế, xây dựng và dịch vụ cần có các chính sách hỗ trợ hiệu quả để tránh tình trạng thiếu hụt nhân lực trầm trọng. Việc thu hút và giữ chân lao động nước ngoài sẽ là một chiến lược quan trọng trong những năm tới, đồng thời việc cải thiện điều kiện làm việc và nâng cao chất lượng đào tạo sẽ giúp Ba Lan duy trì vị thế là một trong những nền kinh tế phát triển mạnh nhất trong khu vực.
Tuong Vy
Bình luận