Thỉnh thoảng trong trang mạng xã hội có một số các thông tin quảng cáo những công việc môi giới là ai đó hoặc đơn vị nào đó có thể giải quyết nhiều thủ tục liên quan đến các loại giấy tờ ở Ba Lan, thí dụ như môi giới xin visa sang Ba Lan, xin thẻ cư trú hay là làm/đổi bằng lái xe Ba Lan. Tất nhiên, sự lựa chọn là quyết định riêng của mỗi cá nhân, nhưng để tránh những hiện tượng lừa đảo mà trước đây thỉnh thoảng có xảy ra, các bạn nên cân nhắc thật kỹ mỗi khi chọn người mà mình sẽ ủy quyền. Bởi vì nếu có vấn đề phức tạp xảy ra, đương sự cũng có thể bị liên quan, không chỉ mất khoản tiền dịch vụ, mà còn bị ảnh hưởng với nhiều hậu quả khó lường khác.
Mọi thủ tục hành chính cũng như pháp lý ở Ba Lan đều rất rõ ràng. Đương sự khi không có điều kiện về thời gian hay là về kiến thức pháp lý, luôn có thể chọn một người nào đó làm đại diện cho mình, để giải quyết một số công việc cụ thể. Không nhất thiết khi nào cũng phải thuê luật sư, nếu như công việc không quá phức tạp và không cần phải chi phí tốn kém cho vụ việc đó. Nên chọn những người tin cẩn, tốt nhất nên có sự giới thiệu của người quen, những nơi có kinh nghiệm, đã được kiểm chứng. Nếu bỗng nhiên xuất hiện một cá nhân hay một đơn vị quảng cáo là sẽ làm được rất nhiều việc rất khó, thì chúng ta cũng nên cân nhắc. Mọi tư tưởng là ai đó „mới tìm ra được cửa” hoặc là „sẽ chạy chọt được” những công việc mà nhiều người khác hiện nay không làm được đều nên (và cần) đưa vào dĩ vãng, bởi vì là Ba Lan đang chống tệ nạn tham nhũng rất tốt. Mọi công việc thường minh bạch, rõ ràng, có tự do báo chí, vậy nên nếu có gì nghi ngờ, là truyền thông và các cơ quan chức năng sẽ quan tâm rất nhiều. Không thể dễ dàng chi hay biếu quà cáp (hay đưa lợi nhuận kinh tế) để đạt được lợi mục đích cá nhân. Thậm chí, hiện nay giáo viên và bác sỹ cũng không muốn/dám nhận những lời cảm ơn bằng những món quà rất nhỏ, mà cùng lắm là nhận một bó hoa. Sự ủy quyền luôn phải được viết thành một văn bản, có nộp lệ phí hành chính ở mức 17 zloty. Khi đương sự không hài lòng, không muốn người được ủy quyền nào đó giải quyết tiếp công việc của mình, chỉ cần thông báo với cơ quan tiếp nhận hồ sơ là bản ủy quyền kia đã hết giá trị.
Nói chung trong mọi vấn đề, tốt nhất nên dùng theo cách „cứ người thật việc thật’ mà làm, không nên quá tin tưởng vào những quảng cáo kiểu „chúng tôi có thể làm từ A đến Z thay cho các bạn”, bởi vì là trong nhiều trường hợp, đương sự phải có mặt, người được ủy quyền không thể làm thay hết mọi công việc được.
Về chuyện bằng lái xe ở Ba Lan. Người ta cho là phải cần có khoảng thời gian sinh sống trên 6 tháng ở một quốc gia nào đó thì đương sự mới kịp học xong một khóa lái xe và trải qua mọi thủ tục thi cử. Vậy khi bạn đang sinh sống ở Ba Lan, có bằng lái xe cấp ở Việt Nam hay Ukraina thì tất nhiên người ta sẽ có quyền nghi ngờ, bằng cách nào mà bạn thi được bằng lái xe đó. Mọi câu trả lời kiểu như tôi học qua mạng và chỉ sang quốc gia kia thi cũng sẽ trở nên vô nghĩa, khi người ta có thể đề nghị chính quyền có thẩm quyền quốc gia kia xác minh đó là bằng thật hay bằng giả. Thậm chí người ta có thể kiểm tra là bạn đã theo học trường nào, khóa nào v.v..., bởi vì là ở đâu cũng có dữ liệu gốc, có trong danh sách học viên và có cả tập hồ sơ, cùng với kết quả thi cử.
Về chuyện xin visa và thẻ cư trú ở Ba Lan, hiện nay ai cũng biết là lãnh sự quán Ba Lan ở Hà Nội đang gây nhiều khó khăn cho công dân Việt Nam. Ba Lan là quốc gia cửa ngõ của Liên minh Châu Âu, do vậy họ muốn chứng minh với LM Châu Âu là họ quản lý biên giới rất tốt, nhất là trong giai đoạn này, khi Châu Âu đang có nhiều vấn đề về dân tỵ nạn và do là đã có xảy ra nhiều vụ khủng bố. Ba Lan được LM Châu Âu trang bị rất nhiều về vật chất, để làm tốt công việc canh giữ biên giới phía đông của LM Châu Âu. Do vậy, lãnh sự quán và bộ đội Biên phòng đều phải thể hiện hết sức mình?
Việc xem xét thủ tục cấp visa và thẻ cư trú ở Ba Lan cho công dân Việt Nam thường là công việc cụ thể cho từng cá nhân hay từng công ty. Vậy khó mà xin cấp visa cho những người không quen biết (trên mạng), theo kiểu là công ty nào đó có khả năng hay có một số lượng „xuất đi”, rồi muốn cử ai đi (thay thế) cũng được.
Thực ra những chuyện quảng cáo hay trao đổi trên mạng cũng vẫn luôn để lại những dấu vết. Các cơ quan chức năng nếu cần sẽ tìm ra được khá nhiều thông tin. Việc „giải quyết” visa thường có thể bị nghi ngờ là có sự liên quan với các đường dây đưa người, mà hiện nay quốc tế đang cùng cố gắng chống lại tệ nạn „buôn người”, tức là hiện tượng đưa người vượt biên trái phép, liên quan đến những khoản tiền lớn, thường rất nguy hiểm. gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc cho từng cá nhân và cả xã hội.
Phòng visa của Vác-sa-va thường có những thông báo là không chịu trách nhiệm về những đơn vị quảng cáo làm dịch vụ, thậm chí họ không muốn cho ai đó đứng phát tờ rơi quảng cáo ở khu vực gần cơ quan này, mặc dù mọi chuyện tưởng như đều tự do. Người ta thường phối hợp với các tổ chức phi chính phủ (NGOs), tổ chức những buổi tiếp xúc với người ngước ngoài, thông báo và giải thích mọi thông tin (các điều luật) miễn phí.
Trang mạng của tỉnh Mazovia có cả tiếng Việt. Trong phần về Phòng visa Vác-sa-va cũng có khá nhiều thông tin bằng tiếng Việt. Các bạn có thể google từ khóa „wydział spraw cudzoziemców”.
Ngoài ra, ở Ba Lan hiện đang có ngày càng nhiều các tổ chức phi chính phủ chuyên giúp người nước ngoài. TP Vác-sa-va đã dành 1 tòa nhà cho các tổ chức này thành lập ra một Trung tâm Đa văn hòa, tại đó cũng có Điểm thông tin dành cho người nước ngoài. Mọi sự giúp đỡ cũa các tổ chức này thường miễn phí.
Hy vọng là bà con người Việt ngày càng được nhận nhiều sự giúp đỡ và không gặp những phiền phức trong mọi thủ tục hành chính ở Ba Lan.
Ngô Hoàng Minh
Bình luận