Ba Lan có rất nhiều loại mật ong (miód). Tên của mật ong thường đặt theo cây ong lấy phấn hoa: có thể kể ra: miód gryczany, rzepakowy, lipowy, wrzosowy, akacjowy, nawłociowy, słonecznikowy, malinowy, fasolowy, faceliowy, kasztanowy...Mật lấy từ nhiều loại hoa là wielokwiatowy. Mật lấy hoa rừng là leśny, hoa ở thành phố là miejski.
Mật ong tốt nhất nên mua ở những người nuôi ong. Mật ong bán trong các siêu thị thường bị để lâu và có khi ta không biết, trong khi chuyên chở nó có bị tác dụng của nhiệt độ cao hay không. Nếu mua trong siêu thị, cũng cần đọc kỹ mác. Loại nào làm từ mật sản xuất ở Ba Lan người ta phải ghi rõ. Trên các lọ mật ong, nếu đề là sản xuất bằng mật ong của Liên minh Châu Âu và cả ngoài Liên minh châu Âu, thì đa phần, nó là mật ong từ Trung Quốc!
Có một loại mật ong thú vị mà có thể nhiều bạn chưa biết, đó là miód spadziowy, nó chẳng kém các loại mật ong nhập như miód manuka đắt tiền. Tôi được các bạn Ba Lan kể về nó, nên đã tìm đọc. Xin chia sẻ cùng các bạn.
Mật ong spadziowy, khác với các mật ong làm từ phấn hoa (nektar kwiatów). Đó là loại mật ong làm lấy từ dịch của các con rệp hay côn trùng ăn trên các lá cây tiết ra. Chất tiết ra này dính và ngọt, chủ yếu có về mùa hè ở dạng các giọt nhỏ trên cây. Thứ dịch ngọt này hấp dẫn ong, rồi nó được làm cô lại trong tổ ong tạo ra mật spadziowy. Do loại mật này lấy từ các cây nằm trong những rừng sạch nhất nên ta cảm thấy mùi nhựa cây và mùi lá thông. Mật spadziowy có thể chia ra hai loại, một loại lấy từ cây đoạn (lipa, danh pháp khoa học là Tilia) và loại kia lấy từ họ cây thông, thường là giống świerk và jodła. Loại thứ hai là một trong các loại mật đắt nhất ở Ba Lan, vì nhựa tiết ra từ côn trùng nói ở trên, tại một số vùng cứ vài năm mới có một lần.
Do có các thành phần dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe, mật spadziowy hay được gọi là mật „tiến vua -królewski”. Nó là một sản phẩm cực kỳ tốt cho sức khỏe vì chứa các nguyên tố cần cho cơ thể nhiều hơn mật ong làm từ phấn hoa đến 9 lần! Thêm vào đó, nó ở dạng dễ hấp thụ và gồm: ka-li, can-xi, natri, phốt-pho, ma-giê, man-gan. Nó có thể có lượng đường gluco gấp đôi đường fructo. Nó là loại mật ong duy nhất bạc, thiếc, molipđen và vanadi. Nó có gấp đôi mật hong làm bằng phấn hoa về chất đạm, a-xt amin và men, và trong thành phần của nó cũng có một số ít các vitamin như A, B2, B6, C, PP và K.
Loại mật từ câu họ thông (miód spadziowy iglasty) có vị thanh hơn mật từ cây lá (miód spadziowy z drzew liściastych) và hơi có vị nhựa cây. Nó có màu đặc trưng: xẫm và hơi có ánh xanh hay xám. Mật dính và đặc hơn nên nặng hơn mật phấn hoa. Nó rất tốt cho các bệnh đường hô hấp, đường tiêu hóa, bệnh tim mạch và cả thận nữa. Nó được dùng bồi bổ để lại sức và khi thiếu máu hay làm việc trong các điều kiện độc hại. Mật ong này có tác dụng chống viêm, long đờm và làm dịu các cơn ho. Vậy nó dùng tốt để chống cảm lạnh cũng như bệnh nặng như viêm phổi.
Mật từ cây lá thường hay cây ăn quả có màu vàng. Nó xẫm đi dưới ảnh hưởng của ánh sáng hay ô-xy. Nó có mùi hoa, nhưng vị hơi khó chịu. Mật hay lấy từ cây đoạn (lipa), phong (klon), sồi (buk), liễu (wierzba), bạch dương (brzoza) và cây thạch nam (głog). Nó được khuyên dùng khi có bệnh thận và đường tiểu, gan, mật và khớp. Nó giúp quá trình trao đổi chất, điều chỉnh sự làm việc của tim, dãn mạch, hạ huyết áp, cải thiện tuần hoàn máu cũng như chức năng thận. Nó giúp chóng lành vết thương, chỗ bỏng hay da bị lạnh. Giảm căng thẳng thần kinh và làm dịu đi.
Nhờ các tính chất tốt cho sức khỏe, mật ong spadziowy được dùng rộng rãi trong việc chữa bệnh theo cách tự nhiên. Dùng mật ong này làm giảm các ảnh hưởng xấu của cà phê, chè, rượu hay thuốc lá đối với cơ thể... Nó giúp khi đang lo âu hay mất ngủ, tăng sức đề kháng và giải độc, vì vậy người ta khuyên những người làm việc trong điều kiện độc hại dùng nó (ví dụ thợ mỏ khai thác uran, nó chống tác động xấu của phóng xạ). Có thể dùng cho người bệnh sau khi uống kháng sinh hay thuốc steroid. Nó cũng là thuốc tự nhiên chống bệnh ung thư. Có điều thú vị là nó chứa nhiều chất đường hơn đường nhưng lại ít ca-lo hơn nên có thể dùng để thay đường. Nó cũng hỗ trợ chữa bệnh hen và sỏi thận. Các chất ester trong nó có tác dụng chữa loạn thần kinh tim, cũng như viêm tuyến tiền liệt. Một điều thú vị nữa là các nha sỹ cũng khuyên dùng, vì nó ngăn ngừa việc hình thành cao răng.
Ba Lan là một trong các nước sản xuất mật ong hàng đầu ở Liên minh châu Âu, sau Tây Ban Nha, Rumania và Hungari, đóng góp 9% lượng sản xuất. Năm 2019, Ba Lan có khoảng 1,68 triệu gia đình nuôi ong, tăng so với năm 2009 là 50% - theo Thông tấn xã Ba Lan PAP.
Nguyễn Hữu Viêm
Theo Internet
Bình luận