Tác giả: PIOTR NOWAK
Theo tập tục Ba Lan, buổi tối đêm Giáng Sinh bắt đầu khi „ngôi sao đầu tiên mọc trên trời”. Nó là tượng trưng liên quan đến Ngôi sao Giáng Sinh Bethlehem báo trước sự ra đời của Chúa Giê-su, theo Kinh Thánh thì ba nhà đạo sĩ (ba pháp sư hoặc Ba vị Vua) là những người đến từ Phương Đông đã nhìn thấy nó ở phía Đông bầu trời. Theo thông tục, nó là bữa tối ăn kiêng (post) và bắt đầu bằng cuộc cầu nguyện và đọc một phần Kinh Phúc âm Mat-thêu (Ewangelia Mateusza) hay Kinh Phúc âm Luca (Ewangelia Łukasza) về phần liên quan đến sự ra đời của Chúa. Sau đó những người tham gia bẻ bánh mỏng của nhau và chúc lẫn nhau. Trên bàn phủ khăn trắng thường đặt thêm một bộ đồ ăn nhiều hơn số người tham gia, dành cho vị khách không mời. Tập tục này có từ thế kỷ XIX, theo niềm tin của người Slavơ là phần thức ăn không động đến để phần cho các linh hồn của tổ tiên. Một tập tục quan trọng nữa là cùng hát thánh ca (kolęda). Thông thường dưới cây thông Noel người ta xếp quà. Trong bữa ăn đêm Giáng Sinh, người ta cũng không uống rượu vì đây là bữa ăn kiêng.
Tùy thuộc vùng và truyền thống gia đình, các món ăn tối hôm Giáng Sinh là khác nhau, nhưng thường nó phải có mọi sản vật của trái đất và gồm 12 món. Nhiều món mọi người tin là chúng cho phép kết nối với tổ tiên. Mọi người đều phải thử ăn tất cả các món vì nó mang lại may mắn cho cả năm. Thông thường không thể thiếu cá trích (śledz), xúp củ cải đỏ với viên bột nhồi, xúp nấm hay bánh bằng hạt anh túc.
Ví dụ 12 món như:
1. Xúp củ cải đỏ - Barszcz czerwony z uszkami
3. Cá chép - Karp
4. Món ngọt - Kutia
5. Bắp cải muối chua - Bigos wigilijny (z grochem)
6. Nước quả khô - Kompot z suszu
7. Bánh hoành thánh nhân bắp cải và nấm - Pierogi z kapustą i grzybami
8. Xúp nấm - Zupa grzybowa
9. Bánh nặn bằng bột mềm không nhân với hạt anh túc - Kluski z makiem
10. Một loại bánh vị ngọt-cay, để được lâu - Piernik
11. Bánh ngọt bằng hạt anh túc - Makowiec
12. Bánh mỳ - Chleb
Vậy 12 món tượng trưng cho gì?
Xúp nấm có ở nhiều vùng của Ba Lan. Trước đây nấm là tượng trưng của sức mạnh và sức khỏe, và dân gian tin là nó có sức mạnh phi thường. Do vậy ngoài nấu xúp, nấm còn có trong món bắp cải chua hay bánh hoành thánh (pierogi).
Đêm Giáng sinh là đêm ăn kiêng, vậy thay thịt người ta dùng cá, nó tượng trưng cho Chúa và sự sống. Phổ biến nhất là món cá chép rán, nhưng ngoài ra trên bàn có nhiều món trộn bằng cá, cá nấu kiểu Hy Lạp hay cá trích trong váng sữa hoặc dầu, nó tượng trưng cho việc ăn kiêng và mong đợi.
Nước quả khô cũng có mặt trong 12 món ăn: quả lê đảm bảo trường thọ, của táo là tượng trưng của tình yêu và sức khỏe, mận khô đuổi các thứ xấu xa đi.
Theo quan niệm dân gian, hạt anh túc mang lại ấm no, vậy nó có mặt trong các món đêm Giáng Sinh như món kutia, bánh bột mềm kluski z makiem hay bánh ngọt makowiec. Món bánh piernik tượng trưng cho sự no đủ và thường gắn với địa vị cao trong xã hội. Bánh mỳ là tượng trưng cho một cuộc sống mới và đầy đủ. Ăn bánh mỳ trong đêm Giáng Sinh mang lại may mắn trong năm tới.
Nguyễn Hữu Viêm dịch
Nguồn: Wikipedia và
https://www.radiozet.pl/Co-gdzie-kiedy-jak/12-potraw-wigilijnych-SYMBOLIKA-i-LISTA-dwunastu-tradycyjnych-potraw-na-Wigilie-2020
Ảnh minh họa 12 món ăn
1-barszcz-wigilijny
2. Cá trích - Śledzie
3a-karp-wigilijny-smazony-pieczony-gotowany-mary
Bình luận