Chúng ta hiện đang phải đối phó với một cơn xoáy cực (wir polarny) khá mạnh và trên diện rộng. Xoáy cực đã có ảnh hưởng lớn đến thời tiết ở bán cầu bắc trong những ngày qua.
Xoáy cực là một vùng áp suất thấp rộng, ở tầng trên cao nằm gần các cực của Trái Đất. Khi có xoáy cực, không khí lạnh bên trong các cơn lốc xoáy ở vùng cực sẽ liên tục xoáy tròn theo hướng ngược chiều kim đồng hồ ở cực Bắc (gọi là xoáy thuận), và theo chiều kim đồng hồ ở Nam Cực. Xoáy cực thường xảy ra ở tầng đối lưu giữa và trên và mở rộng vào tầng bình lưu. Nó được hình thành vào mùa lạnh và mạnh nhất vào mùa đông. Trong mặt cắt dọc, nó kéo dài tới vài chục km. Hình dạng và tình trạng của nó thường được xác định trên cơ sở dữ liệu từ độ cao 30 km.
Năm nay, mức độ “xâm lấn” xuống miền Nam của cơn lốc xoáy Bắc cực khá bất thường. Luồng khí lạnh này lấn rất sâu về phía Nam, khiến cho một phần của cơn lốc xoáy cực xâm lấn vào cả lãnh thổ của Mỹ gây ra những đợt lạnh lịch sử, nhiệt độ nhiều vùng xuống tới -50 độ C (thấp nhất trong vòng 20 năm qua). Còn tại châu Âu, xoáy cực đang kéo dài và trung tâm của nó nằm trong vành đai từ Greenland đến phía bắc Scandinavia.
(Xoáy cực tràn xuống phía Nam, gây giá lạnh cho nước Mỹ)
Tuy nhiên, đến cuối tuần, trong khi ở châu Âu hoặc Bắc Mỹ, nhiệt độ ở tầng bình lưu dự kiến là -80 độ C, thì ở Nga, nhiệt độ lại tăng lên gần 10 độ C, đây là hiện tượng hiếm gặp. Sự nóng lên đột ngột của tầng bình lưu đang đến gần hơn. Nó có thể làm đảo lộn thời tiết, thậm chí gây tan vỡ xoáy cực và băng giá sẽ di chuyển về phía nam. Chúng ta đã trải nghiệm điều này vào năm 2018, khi châu Âu được viếng thăm bởi "quái thú từ phía đông".
(Ảnh hưởng sự nóng lên của tầng bình lưu đối với xoáy cực)
Như vậy, xoáy cực đang ngày càng bị gián đoạn và có thể sẽ tan rã vào cuối tháng này hoặc đầu tháng 2, từ đó giải phóng không khí băng giá tích tụ. Không thể loại trừ khả năng vào tháng 2 và tháng 3 ở bắc bán cầu mùa đông sẽ trở lại với tuyết và băng giá.
Tại Ba Lan, 1,5 tuần đầu tiên của tháng Giêng vô cùng ấm áp và hầu như không có tuyết. Độ lệch nhiệt độ so với định mức vượt quá 6 độ C. Hiện tại xoáy cực vẫn mạnh, nhưng thời tiết đang dần thay đổi. Từ khoảng ngày 20 tháng 1, chúng ta có khả năng đón nhận một khối không khí mát hơn một chút từ phía tây bắc tràn đến, sẽ có sương giá nhẹ và mưa, sau chuyển thành mưa đá và tuyết.
Xuân Nguyên
Bình luận